Την άγνωστη σχέση που συνδέει την κακοποίηση ζώων με την ενδοοικογενειακή βία έκαναν γνωστή αξιωματικοί της Μητροπολιτικής Αστυνομίας του Λος Αντζελες (LAPD) μαζί με την πολιτειακή αντεισαγγελέα της Βιρτζίνια σε ημερίδα που διοργάνωσε τον περασμένο Νοέμβριο η Πανελλήνια Φιλοζωική Ομοσπονδία και η ΜΚΟ «Συμμαχία για την Ελλάδα» μαζί με το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη και την ΕΛ.ΑΣ. Θέμα της ήταν «Ο κύκλος της βίας, από την κακοποίηση ζώων στην ενδοοικογενειακή βία».
Ποιος θα μπορούσε να φανταστεί ότι ένα παιδί που χτυπά το κατοικίδιό του μπορεί να είναι είτε θύμα ενδοοικογενειακής βίας είτε παρατηρητής τέτοιων περιστατικών μέσα στην οικογένειά του. Και όμως, μέσω της εφαρμογής του νόμου στις ΗΠΑ έχει εντοπισθεί με σαφήνεια ότι η βιαιοπραγία σε βάρος ενός ζώου μεταφράζεται πολύ γρήγορα και συχνά σε βιαιοπραγία σε βάρος ανθρώπων.

Απόδειξη συναισθηματικής διαταραχής

Οταν η Κέλι Μάλντορφερ, αστυνόμος της LAPD, δούλευε στη δίωξη βίας και σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών δεν είχε γίνει ακόμη αυτή η συσχέτιση. Κάποιος κάπου σκότωνε έναν σκύλο, είτε κατοικίδιο είτε αδέσποτο, αλλά κανείς δεν ενδιαφερόταν να το ερευνήσει περισσότερο, επειδή τα περιστατικά κακοποίησης ζώων δεν θεωρούνταν κάτι το ιδιαίτερο.
Σήμερα είναι δεδομένο πια ότι η κακοποίηση ζώων είναι απόδειξη συναισθηματικής διαταραχής, συνδέεται απόλυτα και αναμφισβήτητα με την ενδοοικογενειακή βία και την κακοποίηση παιδιών ή ηλικιωμένων και η γνώση αυτής της σύνδεσης δίνει στην Αστυνομία τη δυνατότητα έγκαιρης παρέμβασης που σώζει ζωές.
Η κακοποίηση ζώων δεν αντιμετωπίζεται πλέον από τις αστυνομικές αρχές των ΗΠΑ ως μεμονωμένο συμβάν που μπορεί και να αγνοηθεί, αλλά ως προειδοποιητικό σήμα ότι και τα μέλη της οικογένειας του εκάστοτε δράστη κινδυνεύουν.
Γι’ αυτό το LAPD έχει συγκροτήσει από το 2005 ειδική μονάδα καταστολής της βίας κατά των ζώων την ίδια στιγμή που η Γενική Εισαγγελία της Βιρτζίνια συνέστησε ειδική μονάδα εισαγγελέων οι οποίοι συμβουλεύουν και εκπαιδεύουν εισαγγελείς σε όλη την αμερικανική επικράτεια στον χειρισμό τέτοιων υποθέσεων.
Ετσι, οι ειδικές μονάδες καταστολής της βίας κατά των ζώων λειτουργούν πια για τις διωκτικές αρχές στις ΗΠΑ ως το καλύτερο εργαλείο προστασίας της κοινωνίας και όσο πιο άμεσα διερευνάται η κακοποίηση ζώων, τόσο νωρίτερα μπορούν αστυνομία και κοινωνικοί λειτουργοί να παρέμβουν σε μια οικογένεια και να σπάσουν τον κύκλο της βίας.

Το πρώτο θύμα της ενδοοικογενειακής βίας

«Τα νούμερα που παρουσιάστηκαν είναι πολύ υψηλά και αυτό που μας είπαν οι αμερικανοί αστυνομικοί είναι ότι το κατοικίδιο συχνά είναι το πρώτο θύμα της ενδοοικογενειακής βίας και χρησιμοποιείται ως παράδειγμα για να συμμορφωθούν οι άλλοι» αναφέρει στο «Βήμα» η πρόεδρος της Πανελλήνιας Φιλοζωικής Ομοσπονδίας κυρία Ειρήνη Μολφέση. Σύμφωνα με τα αριθμητικά στοιχεία που παρουσιάστηκαν από την κυρία Μάλντορφερ και τον επιθεωρητή Εκτορ Σάντσεζ κατά τη διάρκεια της ημερίδας το 85% των γυναικών και το 63% των παιδιών που φιλοξενήθηκαν σε ξενώνες για θύματα κακοποίησης έχουν βιώσει επεισόδιο κακοποίησης κατοικιδίου.
Το 71% των γυναικών που φιλοξενήθηκαν σε ξενώνες για θύματα κακοποίησης κατέθεσαν ότι ο σύντροφός τους τραυμάτισε ή σκότωσε το κατοικίδιό τους, το 32% των θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας που είχαν κατοικίδιο ανέφεραν ότι το παιδί τους αναπαρήγαγε τη βία, τραυματίζοντας ή σκοτώνοντας το κατοικίδιο και το 62% με 76% περιστατικών κακοποίησης ζώων συμβαίνουν μπροστά σε παιδιά.
Από το 2015 το FBI κατατάσσει επίσημα την κακοποίηση ζώων στην κορυφαία κατηγορία κακουργημάτων, χωρίζοντάς τη σε τέσσερις κατηγορίες: απλή ως ακραία παραμέληση, εσκεμμένη κακοποίηση ή βασανισμός, οργανωμένη κακοποίηση (κυνομαχίες) και σεξουαλική κακοποίηση.
Ως το 2015 τα εγκλήματα αυτά δεν υπολογίζονταν από το FBI στις εθνικές στατιστικές επειδή καταχωρίζονταν στην κατηγορία «λοιπά εγκλήματα», από την οποία είναι αδύνατον να συναγάγει κανείς σαφή συμπεράσματα. Σήμερα η κακοποίηση ζώων και η συσχέτισή της με άλλα εγκλήματα θα μελετάται σε εθνικό επίπεδο με στατιστικές από όλες τις Πολιτείες.
Νομοθετικά κενά στην Ελλάδα

Στην Ελλάδα η νομοθεσία για περιστατικά κακοποίησης ζώων είναι «τρύπια», όπως τη χαρακτηρίζει η κυρία Μολφέση. «Η νομοθεσία μας είναι τρύπια και αυτό θα το καταλάβει κανείς αν τη συγκρίνει με τη νομοθεσία σε κάποια άλλη χώρα. Τα τελευταία χρόνια έχει γίνει μια μεγάλη προσπάθεια και έχουν υπάρξει καταδίκες. Το θέμα είναι αν φτάνουν αυτές οι υποθέσεις στα δικαστήρια ή αν χάνονται κάπου στη διαδρομή. Αν δηλαδή η αστυνομία δεν διερευνήσει το περιστατικό, όπως θα έκανε με οποιοδήποτε άλλο έγκλημα, τότε το περιστατικό φτάνει λίγο αδύναμο στη δικαστική αίθουσα» σημειώνει.
Την ίδια στιγμή, ο δράστης, όπως ανέφεραν οι δύο εκπρόσωποι της Μητροπολιτικής Αστυνομίας του Λος Αντζελες, θα χρειαστεί να καταβάλει εγγύηση 20.000 δολαρίων (18.600 ευρώ) για να αποφυλακιστεί ως την ημέρα εκδίκασης, ενώ το ποσό της εγγύησης διπλασιάζεται αν διαπιστωθεί χρήση όπλου και αυξάνεται περαιτέρω αν υπάρχει δράση συμμορίας.
«Είναι γεγονός ότι η προστασία των ζώων του τόπου μας αποτελεί ένα πρωταρχικό κοινωνικό ζήτημα που αφορά κρατικούς και τοπικούς φορείς, και φυσικά όλους τους πολίτες της κοινωνίας μας. Η ορθή μεταχείριση των ζώων καταδεικνύει υψηλό επίπεδο παιδείας και σωστή διαμορφωμένη κοινωνική κουλτούρα. Απεναντίας, όπως χαρακτηριστικά είπε ο αμερικανός εφευρέτης Τόμας Εντισον, «μέχρι να σταματήσουμε να κάνουμε κακό στα ζώα, θα είμαστε ακόμη απολίτιστοι»» ανέφερε κατά τη διάρκεια της ημερίδας ο αρχηγός της Ελληνικής Αστυνομίας, αντιστράτηγος Δημήτριος Τσακνάκης, παραθέτοντας αριθμητικά στοιχεία της αρμόδιας υπηρεσίας, ως το τέλος Οκτωβρίου, όσον αφορά την κακοποίηση, τον βασανισμό και τη θανάτωση των ζώων.
Ειδικότερα η ΕΛ.ΑΣ. δέχθηκε 950 καταγγελίες, επιλήφθηκε 833 περιπτώσεων, βεβαίωσε 469 παραβάσεις, συνέλαβε 140 άτομα και σχηματίστηκαν 767 δικογραφίες.
«Το σημαντικότερο όμως ζήτημα είναι η σύνδεση της κακοποίησης ζώων με άλλες εγκληματικές συμπεριφορές. Η κακοποίηση ζώων από πολλά χρόνια πριν αναγνωριζόταν ως σημάδι παθολογίας των πιο βίαιων παραβατών. Οι μεγαλύτεροι εγκληματίες-δολοφόνοι στην ιστορία έχουν παρελθόν κακοποίησης ζώων. Οι πολυετείς έρευνες καταδεικνύουν πως το κοινωνικό αυτό φαινόμενο έχει πολύ βαθιές εκφάνσεις και σχετίζεται άμεσα με σχεδόν το σύνολο των έκνομων και βίαιων συμπεριφορών, όπου μία εξ αυτών είναι και η οικογενειακή βία» ανέφερε ο κ. Τσακνάκης.
Στο πλαίσιο της ημερίδας πραγματοποιήθηκε μια συνοπτική παρουσίαση στην αστυνομική ακαδημία παρουσία 250 φοιτητών αλλά και συνάντηση εργασίας των ξένων αξιωματικών με την ηγεσία της Ελληνικής Αστυνομίας.
Κατά τη διάρκεια της τρίωρης αυτής συζήτησης οι δύο πλευρές συμφώνησαν να σταλούν τα πρωτόκολλα που χρησιμοποιούνται στη διερεύνηση τέτοιων υποθέσεων: «Νομίζω ότι έχει γίνει το πρώτο βήμα. Οτι έχει αναγνωριστεί αυτή η σχέση και η σοβαρότητα αυτής της κατάστασης. Αυτή τη στιγμή οι Αμερικανοί μάς έχουν στείλει τα πρωτόκολλα, εμείς τα μεταφράζουμε και θα τα στείλουμε στην Αστυνομία» λέει στο «Βήμα» η κυρία Μολφέση.

HeliosPlus