Διαβεβαιώσεις ότι η ελληνική κυβέρνηση δεν πρόκειται να προχωρήσει σε καμία μονομερή κίνηση σχετικά με την πώληση του ΔΕΣΦΑ πριν η Κομισιόν πει την τελευταία της λέξη για την πώληση του πλειοψηφικού πακέτου στη Socar, αναμένεται να δώσει σήμερα ο υπουργός Παραγωγικής Ανασυγκρότησης Ενέργειας και Περιβάλλοντος Παναγιώτης Λαφαζάνης στη συνάντησή του με τον αζέρο πρέσβη Ραχμάν Μουσταφάγιεφ.
Η συνάντηση έκλεισε μετά από αίτημα του αζερου πρέσβη, και προκειμένου το Μπακού να έχει από πρώτο χέρι ενημέρωση για τις προθέσεις της νέας ελληνικής κυβέρνησης σχετικά με την πώληση του 66% του ΔΕΣΦΑ στη Socar.
Όπως είχε άλλωστε δηλώσει και την προηγούμενη Παρασκευή στο Reuters ο κ. Λαφαζάνης, η κυβέρνηση θα κινηθεί, αφού πρώτα ολοκληρωθεί η έρευνα που είναι σε εξέλιξη από τη Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Κομισιόν για το κατά πόσο η πώληση του ΔΕΣΦΑ έρχεται σε αντίθεση με τους κανόνες ανταγωνισμού της ΕΕ.
Αν πάντως η Ε.Ε. επιμείνει στην άποψή της, και προκειμένου να εγκρίνει την μεταβίβαση πιέσει ώστε να μειωθεί το ποσοστό πώλησης στη Socar, από το 66% στο 49%, τότε, και εφόσον φυσικά οι Αζέροι το δεχθούν, η κυβέρνηση δεν αποκλείεται να συναινέσει στο ντιλ, αφού θα έχει πετύχει διπλό στόχο. Και ο ΔΕΣΦΑ θα παραμείνει υπό τον έλεγχο του Δημοσίου, και θετικό μήνυμα θα σταλεί στις αγορές ότι η νέα κυβέρνηση της Ελλάδας προχωρά τις επενδύσεις.
Στο μενού της σημερινής συνάντησης Λαφαζάνη-Μουσταφάγιεφ αναμένεται να βρεθεί και ο Trans Adriatic Pipeline (TAP) καθώς η Socar είναι από τους βασικούς μετόχους με 20% του αγωγού, για τον οποίο ο ΣΥΡΙΖΑ είχε κατ’ επανάληψη τοποθετηθεί προεκλογικά, ζητώντας αλλαγές στους όρους της σύμβασης.
Αλλαγές στους όρους διέλευσης του TAP
Θυμίζουμε ότι πριν τις εκλογές, η τότε βουλευτής και σήμερα αναπληρώτρια υπ. Οικονομικών Νάντια Βαλαβάνη, μετά από επίσκεψή της στο Αζερμπαιτζάν, όπου και είχε συναντηθεί με τον πρόεδρο Ιλχάμ Αλίγεφ, είχε δηλώσει για τον TAP : «Ο αγωγός αυτός είναι έτσι κι αλλιώς μια πραγματικότητα, αλλά για εμάς είναι πολύ σοβαρό πρόβλημα και πρέπει να ξαναδούμε τη συγκεκριμένη συμφωνία βάσει της οποίας διέρχεται από τη χώρα μας ο TAΡ».
Αν και δεν είχε δώσει διευκρινήσεις, πηγές του ΣΥΡΙΖΑ έκαναν τότε λόγο για επαναδιαπραγμάτευση ως προς τα ανταποδοτικά οφέλη που συνοδεύουν τη συμφωνία (π.χ. transition fees).
Υπό αυτό το πρίσμα αποκτά εξαιρετικό ενδιαφέρον η επίσκεψη Λαφαζάνη στις 12 Φεβροαυρίου στο Μπακού για την πρώτη συνάντηση των υπουργών Ενέργειας των χωρών απ’ όπου θα διέλθει ο λεγόμενος «Νότιος Διάδρομος», εν προκειμένω ο TAP όσον αφορά στην ελληνική πλευρά. Στη συνάντηση θα λάβουν μέρος οι υπουργοί της Ελλάδας, της Βουλγαρίας, της Αλβανίας, της Κροατίας, καθώς και υψηλόβαθμοι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι.
Σύμφωνα με το New Europe, οι υπουργοί πρόκειται να έχουν μια πρώτη επαφή στη Σόφια μερικές ημέρες πριν, στις 9 Φεβρουαρίου, ενώ οι συνομιλίες που θα έχουν στην διάρκεια των δύο αυτών συναντήσεων θα προλειάνουν το έδαφος για τον οδικό χάρτη που πρόκειται να προτείνει η Κομισιόν στα τέλη του μήνα όσον αφορά στην Ενεργειακή Ένωση.
Σύμφωνα με τον αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την ενεργειακή ενοποίηση, Μάρος Σέφκοβιτς, το όλο εγχείρημα εξαρτάται σε σημαντικό βαθμό από τους αγωγούς του φυσικού αερίου, για αυτό και η Κομισιόν θα παρουσιάσει και ένα προσχέδιο για την κατασκευή νέων διασυνδέσεων μεταξύ των κρατών-μελών.
Αναφορικά με το Νότιο Διάδρομο, προηγήθηκε συνάντηση του Σέφκοβιτς με τον Αζέρο πρόεδρο Αλίγιεβ την περασμένη εβδομάδα, όπου και τονίστηκε η σημασία του για την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης, ιδίως στον απόηχο της ακύρωσης του «South Stream» εκ μέρους της Ρωσίας.
Οι Βρυξέλλες δεν εμφανίζονται ιδιαίτερα θετικές απέναντι στο ενδεχόμενο κατασκευής του ρωσικού αγωγού «Turkish Stream» και όπως δήλωσε χαρακτηριστικά ο ίδιος ο Σέφκοβιτς: «Πιστεύω ότι μπορούμε να βρούμε μια καλύτερη λύση», εννοώντας προφανώς τους αγωγούς του Νοτίου Διαδρόμου και την πιθανή αναβάθμισή τους.
Το ενεργιακό άνοιγμα στη Ρωσία
Τα παραπάνω αποκτούν νέο ενδιαφέρον καθώς ο κ. Λαφαζάνης έχει μιλήσει για ανάγκη στροφής στην ελληνική ενεργειακή διπλωματία, ένα είδος αλλαγής πλεύσης, φλερτάροντας με τη Ρωσία.
Αν και όλα αυτά είναι ακόμη ακατέργαστα, και κινούνται περισσότερο στο επίπεδο των απλών ιδεών, ωστόσο εκείνο που φαίνεται ότι έχει στο μυαλό της η νέα πολιτική ηγεσία σχετίζεται με μια πιθανή εμπλοκή και της Ελλάδας στο Ρωσο-Τουρκικό σχέδιο δημιουργίας κόμβου φυσικού αερίου στα ελληνο-τουρκικά σύνορα, μετά το ναυάγιο του South Stream.
«Να προτείνουμε στους Ρώσους τη διέλευση μέσω της Ελλάδας των ποσοτήτων του αερίου που θα μεταφέρεται στη Τουρκία με προορισμό την Ευρώπη», λέει ο συνομιλητής μας.
Προχωράει μάλιστα παραπέρα τη σκέψη του, και μιλά ακόμη και για εμπλοκή του TAP, διέλευση δηλαδή του ρωσικού αερίου μέσω του διαδρατικού αγωγού. Σε μια τέτοια περίπτωση αυτό θα σημαίνει ότι μέσω TAP θα διέρχεται τόσο αζέρικο όσο και ρωσικό αέριο.
Πόσο βάση έχουν τα σχέδια αυτά; Πολύ μικρή για την ώρα, είναι η απάντηση, διότι δεν έχουν τεθεί υπόψιν ούτε της κοινοπραξίας του TAP, δηλαδή της επικεφαλής της BP, ούτε πολύ περισσότερο της Ευρωπαικής Επιτροπής η οποία και έχει δώσει τις «ευλογίες» της στο διαδρατικό αγωγό, ως «έργο κοινού ενδιαφέροντος» που θα συμβάλλει στην απεξάρτηση της Δύσης από τη ρωσική εξάρτηση.
Ενδεχομένως να υπάρχουν δεσμεύσεις που αποκλείσουν τη διέλευση από τον TAP ρωσικού αερίου. Τέτοιες δεσμεύσεις υπήρχαν πάντως όσον αφορά στο σχέδιο του Ελληνο-Τουρκο-Ιταλικού αγωγού ITGI.
Στόχος σε κάθε περίπτωση των σεναρίων αυτών είναι ότι εφόσον δεχθούν οι εμπλεκόμενες πλευρές να διέρχεται από τον TAP και ρωσικό αέριο, τότε η Ελλάδα θα μπορούσε να ζητήσει από τη Gazprom περαιτέρω μείωση της τιμής του φυσικού αερίου ώστε να μειωθεί το κόστος για νοικοκυριά και βιομηχανία.
