20ό Φεστιβάλ Νύχτες Πρεμιέρας – Οταν ο Τορνές συνάντησε τον Κέιβ

Μια ημέρα μετά την τελετή έναρξής του, την Τετάρτη 17 Σεπτεμβρίου στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών όπου θα προβληθεί η αργεντίνικη κωμωδία «Ιστορίες γι ‘αγρίους», το φεστιβάλ Νύχτες Πρεμιέρας ανοίγει τις πύλες του για το κοινό γιορτάζοντας έτσι τα 20 χρόνια ζωής του. Από την Πέμπτη 18 ως την Κυριακή 28 Σεπτεμβρίου, οι αίθουσες Δαναός 1 και 2, Ιντεάλ και Odeon Οπερα 1 και 2 θα φιλοξενήσουν τις προβολές όλων των ταινιών που θα προβληθούν. Το πρόγραμμα του φεστιβάλ το οποίο συγηχρόνως γιορτάζει και τα 25 χρόνια ζωής του διοργανωτή του, του περιοδικού Σινεμά, παρουσιάστηκε στο βιβλιοπωλείο Ιανός το μεσημέρι της Τετάρτης 10 Σεπτεμβρίου από τον καλλιτεχνικό διευθυντή των Νυχτών κ. Ορέστη Ανδρεαδάκη ο οποίος μέσα σε κάτι λιγότερο από μισή ώρα προέταξε όλο το σκεπτικό της εφετινής διοργάνωσης, αναφέροντας στοιχεία για όλες τις ενότητες που απαρτίζουν το πρόγραμμα.

Και είναι πράγματι ένα πολύ πλούσιο πρόγραμμα, με καινούργιες και παλιές ταινίες, μυθοπλασίας, ντοκιμαντέρ και video art. Εντεκα από την Αμερική ,την Ευρώπη και την Λατινική Αμερική συμμετέχουν στο διεθνές διαγωνιστικό πρόγραμμα διεκδικώντας το μεγάλο βραβείο του φεστιβάλ, τη Χρυσή Αθηνά, την οποία θα απονέμει η κριτική επιτροπή που και εφέτος αποτελείται από νέους σπουδαστές 18 έως 24 ετών. Ανάμεσά τους το «Οχυρό Τίλντεν» των Σάρα – Βάιολετ Μπλις και Τσαρλς Ρότζερς (ΗΠΑ), το «Συ Οτι Πράος και Αγαπητός Ει» της Τζόζεφιν Ντέκερ (ΗΠΑ), το «’71» του Γιαν Ντεμάνζ (Ιρλανδία) που μεταφέρει τον θεατή στο Μπέλφαστ των πολιτικών ταραχών του 1971 και το «Χέρια Βρώμικα» (Κολομβία) ντεμπούτο του Γιόσεφ Κουμπότα Βλάντικα σε παραγωγή Σπάικ Λι.

Εμφαση όπως πάντα και στο ελληνικό σινεμά. Το φεστιβάλ εξασφάλισε τις πρεμιέρες επτά ολοκληρωμένων ταινιών και τριών που βρίσκονται σε εξέλιξη δημιουργίας (work in progress). Οι ολοκληρωμένες ταινίες είναι οι «Στο σπίτι», γερμανοελληνική συμπαραγωγή του Αθανάσιου Καρανικόλα, «Εκρηξη» του Σύλλα Τζουμέρκα, «Πανδημία» του Δημήτρη Πιατά, Επέλαση των Απάτσι» του Γιάννη Σολδάτου, «Μητριαρχία» του Νίκου Κορνήλιου και «Xenia» του Πάνου Χ. Κούτρα της οποίας η προβολή θα γίνει μόνον με προκλήσεις. Οι work in progress ταινίες είναι οι «7 θυμοί» του Χρήστου Βούπουρα, «Electra» του Πέτρου Σεβαστίκογλου και «Για πάντα» της Μαργαρίτας Μαντά.

Σε ότι αφορά τα αφιερώματα σε σκηνοθέτες σίγουρα ξεχωρίζει αυτό στον παραγνωρισμένο Ελληνα Σταύρο Τορνέ («Καρκαλού», «Μπαλαμός»). Θα προβληθούν όλες οι ταινίες του Τορνέ, καθώς επίσης και το ντοκιμαντέρ που γύρισε για αυτόν ο Σταύρος Καπλανίδης. Ενδιαφέρον προκαλεί και το αφιέρωμα στον Ρόμπερτ Αλτμαν, έναν από τους πιο «Ευρωπαίους» σκηνοθέτες της αμερικανικής κινηματογραφίας. Το φεστιβάλ επικεντρώθηκε στην πιο σημαντική περίοδο του Αλτμαν που είναι η δεκαετία του 1970, με ταινίες όπως το «MASH», οι «Τρεις γυναίκες» και η «Εντιμος κυρία και ο χαρτοπαίκτης». Υπάρχει επίσης ένα αφιέρωμα στον Πολωνό σκηνοθέτη Αντρέι Ζουλάφσκι («Σημασία έχει ν’ αγαπάς») αλλά και το The Laboratory Diaries: A Study οn Human Adjustment του Γιώργου Δρίβα, του οποίου το έργο έχει παρουσιαστεί στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης της Αθήνας το 2009 και διεθνώς.

Στο τμήμα του ντοκιμαντέρ θα βρούμε τρεις ελληνικές συμμετοχές:την «Γκόλφω στην Επίδαυρο» του Ηλία Γιαννακάκη, το making of της παράστασης που ανέβασε ο Νίκος Καραθάνος το καλοκαίρι του 2013 στην Επίδαυρο, το «Excision» της Βικτόριας Βελλοπούλου που εξετάζει τις συνέπειες της κλειτοριδεκτομής στην Κένυα και την «Μήδεια… Κρείσσων των εμών βουλευμάτων» του Νίκου Γραμματικού που βασίζεται στην ομώνυμη τραγωδία του Ευριπίδη και διαδραματίζεται τώρα στους δρόμους της Αθήνας, με το σκηνοθέτη σε ρόλο ντετέκτιβ.

Το φεστιβάλ ανέκαθεν έδινε σημασία στο τμήμα Μουσική και Φιλμ. Εφέτος στον προγραμματισμό του υπάρχει το ντοκιμαντέρ «20.000 μέρες στη γη» που είναι κάτι σαν μια κατάθεση ψυχής του Νικ Κέιβ, ο «Ομορφος θόρυβος» που εξερευνά τη γέννηση και την άνθιση του shoegaze, και το «Pulp: Μια ταινία για τη ζωή, τον θάνατο και τα σούπερ μαρκετ» που καταγράφει την επιστροφή του θρυλικού συγκροτήματος της Disco στο Σέφιλντ για μια τελευταία συναυλία.

Επίσης, με το βλέμμα στραμμένο στην εξέλιξη της πόλης της Αθήνας, ένα αφιέρωμα του Φεστιβάλ στην αρχιτεκτονική επιδιώκει να παρουσιάσει τις πολλαπλές παραμέτρους των αρχιτεκτονικών προσεγγίσεων και λύσεων μέσα από τη σκιαγράφηση πορτρέτων αρχιτεκτόνων. Ανάμεσα στις ταινίες που θα προβληθούν είναι οι «Αρχιτέκτονάς μου» (2003) του Ναθάνιελ Καν, «Σχέδια του Φρανκ Γκέρι» (2006) του Σίντνεϊ Πόλακ και τα ντοκιμαντέρ της σειράς «Architectures» που τοποθετούν τον θεατή μπροστά σε ένα κτήριο προκαλώντας τον να παρατηρήσει τη μορφή του, τις όψεις, την υφή των τοίχων, τη διαφάνεια της πρόσοψης, το εσωτερικό του και το παιχνίδισμα του φωτός και της σκιάς στο ευρύτερο περιβάλλον όπου εντάσσεται.

Οι λέξεις –κλειδιά των 25^ων Νυχτών Πρεμιέρας και αυτές που ορίζουν την φιλοσοφία τους, είναι οι Frame ,Light, Motion (Κάδρο, Φως, Κίνηση) που είναι τα βασικά «υλικά» του κινηματογράφου αφού η 7^η είναι η μόνη Τέχνη που περιλαμβάνει και τα τρία. Πάνω σε αυτά τα υλικά θα στηθεί ένα χάπενινγκ διαδραστικού χαρακτήρα που θα γίνει την Παρασκευή 26 Σεπτεμβρίου στην Τεχνόπολη μέσω του οποίου οι Νύχτες θα αποπειραθούν μια ιστορική αναδρομή στον τρόπο με τον οποίο από την εποχή των σπηλαίων ως τις ημέρες μας ο άνθρωπος αναζητούσε και έφτιαχνε Τέχνη. Σταρ αυτής της εκδήλωσης θα είναι η προβολή της ταινίας «Μοντέλο» του Κώστα Σφήκα που για τον κ. Ανδρεαδάκη «μπορεί από μόνη της να περιγράψει ολόκληρη την περιπέτεια των Τεχνών από την εποχή των σπηλαίων μέχρι τον κινηματογράφο.»