Επιστήμονες στις ΗΠΑ -μεταξύ των οποίων μία ελληνικής καταγωγής ερευνήτρια- κατάφεραν για πρώτη φορά, χάρη σε μια νέα τεχνική με τη βοήθεια βλαστικών κυττάρων, να αναγεννήσουν ανθρώπινο κερατοειδή χιτώνα ματιού. Οι ερευνητές μεταμόσχευσαν τα κατάλληλα ανθρώπινα βλαστοκύτταρα σε τυφλά ποντίκια και δημιούργησαν πλήρως λειτουργικούς κερατοειδείς χιτώνες, που βελτίωσαν την όραση των πειραματόζωων. Όπως ανακοίνωσαν, η μέθοδός τους μπορεί μια ημέρα να αποκαταστήσει την όραση σε άτομα που την έχουν χάσει λόγω τραυματισμών και εγκαυμάτων.
Τα κύτταρα
Το επίτευγμα ανήκει σε επιστήμονες του Ινστιτούτου Βλαστικών Κυττάρων του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ, του Θεραπευτηρίου Οφθαλμολογίας και Ωτορινολαρυγγολογίας της Μασαχουσέτης και του Νοσοκομείου Παίδων της Βοστώνης, με επικεφαλής τον καθηγητή Ιατρικής Μάρκους Φρανκ. Να σημειωθεί ότι μέλος της ερευνητικής ομάδας ήταν και η ελληνίδα μεταδιδακτορική ερευνήτρια Παρασκευή Κολοβού.
Μια ομάδα βλαστικών κυττάρων στα μάτια μας επιδιορθώνει και ανανεώνει κάθε λίγες εβδομάδες τον κερατοειδή χιτώνα. Χωρίς αυτά τα βλαστοκύτταρα, ο κερατοειδής (η διαφανής μεμβράνη που καλύπτει την κόρη του ματιού) θα θόλωνε και η όρασή μας θα μειωνόταν. Η καταστροφή αυτών των ζωτικών κυττάρων λόγω αυτοάνοσης πάθησης, εξωτερικής μόλυνσης ή τραυματισμών (π.χ. από χημική ουσία) είναι από τις πιο κοινές αιτίες τύφλωσης παγκοσμίως.
Ο πρωτεϊνικός δείκτης της… αποκάλυψης
Μέχρι σήμερα είχε αποδειχτεί πάρα πολύ δύσκολο να εντοπιστούν και να απομονωθούν αυτά τα βλαστικά κύτταρα τα οποία είναι κρυμμένα σε μια μήτρα άλλων δομών στον πρόσθιο θάλαμο του οφθαλμού – στο σημείο όπου ο κερατοειδής χιτώνας ενώνεται με τον σκληρό χιτώνα (το λευκό του ματιού). Τώρα, για πρώτη φορά, όχι μόνο αυτό κατέστη εφικτό (με τη βοήθεια ενός μορίου-δείκτη, της πρωτεΐνης ΑΒCB5), αλλά επιπλέον αξιοποιήθηκαν τα συγκεκριμένα κύτταρα του πρόσθιου θαλάμου για να αναγεννηθεί ένας κατεστραμμένος ανθρώπινος κερατοειδής. Υπογραμμίζεται ότι η ΑΒCB5 είχε εντοπιστεί εδώ και καιρό σε κύτταρα άλλων οργάνων, ωστόσο είναι η πρώτη φορά που εντοπίστηκε στα κύτταρα του πρόσθιου θαλάμου του οφθαλμού επιτρέποντας στους ειδικούς να τα απομονώσουν.
Όπως είπε ο Μάρκους Φρανκ, το επόμενο βήμα θα είναι να εξελιχτεί η τεχνική, έτσι ώστε να αποτελέσει μια θεραπεία για τον άνθρωπο, κάτι πάντως, που θα χρειαστεί αρκετό χρόνο, έως ότου γίνουν και οι αναγκαίες κλινικές δοκιμές σε ανθρώπους. Το επίτευγμα δημοσίευεται στην επιθεώρηση «Nature».
