FoodChain

Ο Καζανόβας ήταν πραγματικό πρόσωπο αλλά η αλήθεια είναι ότι του αποδόθηκαν περίπου μυθικές ερωτικές ικανότητες. Επειδή όμως οι… κλινικές επιδόσεις είναι ένα θέμα που προσελκύει μόνιμα το ενδιαφέρον του κοινού, πολλές από τις συνήθειες του «μεγάλου εραστή» (1725-1798) αποτέλεσαν αντικείμενο σχολιασμού αλλά και μίμησης ανά τους αιώνες. Παραπέμπει βέβαια σε ύλη περιοδικού για τις (καινοφανείς αλλά κενές περιεχομένου) διασημότητες και μόνο το να ασχολείσαι με το τι τρώει όταν ξυπνάει ένας μεγάλος καρδιοκατακτητής. Εστω και αν αυτό έχει συμβεί τρεις αιώνες πριν. Αφού όμως έχουμε ξεκινήσει από το προηγούμενο να ασχολούμαστε με τα στρείδια, θα ήταν παράλειψη να μη θυμίσουμε ότι και στην εποχή του Καζανόβα αλλά και σήμερα ακόμη τα στρείδια έχουν επάνω τους ανεξίτηλη τη σφραγίδα με την κάπως ομιχλώδη επισήμανση «αφροδισιακή τροφή». Για να κλείσουμε λοιπόν το θέμα χωρίς να μπλέξουμε σε ανόητες εκτιμήσεις, να πούμε πως αυτό που συνέβαινε και συνεχίζει να συμβαίνει στην πολύ πιο ψύχραιμη και συγκεκριμένη γλώσσα των χημικών είναι ότι τα οστρακοειδή αυτά περιείχαν και περιέχουν ψευδάργυρο σε αυξημένη ποσότητα αλλά σίγουρα δεν είναι τα μόνα που περιέχουν αυτό το ιχνοστοιχείο. Οπως αναφέρει στο βιβλίο του «Υγεία για πάντα, Ιχνοστοιχεία -Ελεύθερες ρίζες – Αντιοξειδωτικά» ο ομότιμος καθηγητής Ανόργανης Χημείας Γ. Μανουσάκης: «Στη βιβλιογραφία αναφέρονται με πολύ καλή τεκμηρίωση γύρω στις τριάντα ψυχικές και σωματικές ανωμαλίες από την έλλειψη ψευδαργύρου», που χρειάζεται και για τη σύνθεση ενζύμων απαραίτητων για την απορρόφηση εκ μέρους του οργανισμού των θρεπτικών συστατικών των τροφών, για την ανάπτυξη αλλά και τη σεξουαλική ωριμότητα. (Είναι γνωστό άλλωστε ότι διαδοχικές εκσπερματίσεις κατεβάζουν αισθητά την ποσότητα ψευδαργύρου στον οργανισμό.)

Δεν γνωρίζουμε από πού έρχονταν τα στρείδια εκείνης της εποχής τα απαραίτητα για το πρωινό του Καζανόβα, αλλά σήμερα το να καταναλώνονται ωμά, έστω και με λίγες σταγόνες λεμόνι, είναι σε μερικές περιπτώσεις παρακινδυνευμένο. Δυστυχώς δεν έχει σημασία μόνο σε τι νερά γίνεται η εκτροφή τους, διότι η περίπτωση γίνεται πιο δύσκολη από το ότι μερικοί μικροοργανισμοί μπορούν να συνυπάρχουν με άνεση σε ένα στρείδι χωρίς να το προσβάλλουν αλλά να είναι επιβλαβείς για τον άνθρωπο. Τέτοιοι είναι ο Vibrio Vulnificus, επικίνδυνος για όσους έχουν εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα, ή ο Alexandrium Catenella, υπεύθυνος για τη δηλητηρίαση που είναι γνωστή ως PSP (Paralytic Shellfish Poisoning). Ενώ υπάρχουν άλλες τρεις τουλάχιστον γνωστές από τα αρχικά τους περιπτώσεις μολυσματικών προσβολών του ανθρώπου (ASP = Amnesic Shellfish Poisoning, DAP = Domoic Acid Poisoning, DSP = Diarrheic Shellfish Poisoning). Ενα άχνισμα λοιπόν πριν από την κατανάλωση ίσως να είναι η ελάχιστη πιο ενδεδειγμένη κίνηση προφύλαξης πριν από την απόλαυση.

Ακόμη περισσότερο ύποπτα είναι τα ανοιχτά στρείδια, που δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να τα παίρνει ο κόσμος διότι δεν είναι πλέον ζωντανά. Οταν ο πανίσχυρος μυς πάρει διαταγή να κλείσει το στρείδι, τότε αυτό κλείνει έτσι ώστε ούτε νερό ούτε αέρας να μπορούν να εισχωρήσουν και καταφέρνει, αν χρειαστεί και ζει ακόμη, να μείνει έτσι ερμητικά κλεισμένο για τρεις τουλάχιστον μήνες. Μέσα ζει μόνιμα ένα ακέφαλο σώμα όπου διακρίνονται τρεις περιοχές με εσωτερικά όργανα κλεισμένα σε έναν λεπτό ζωικό μανδύα. Η περιοχή προς το εξωτερικό χείλος του οστράκου περιλαμβάνει αδένες που είναι υπεύθυνοι για την αύξηση και τη συντήρηση του σκληρού περιβλήματος, στο κέντρο είναι τοποθετημένοι αισθητήρες σχετικοί με το φως, τη θερμοκρασία και τη χημική σύσταση του νερού, στην άλλη άκρη βρίσκεται σε επαγρύπνηση μυς που ελέγχει την είσοδο και την έξοδο του νερού. Το στρείδι διαθέτει τέσσερα βράγχια που βοηθούν στην αναπνοή του και φιλτράρουν το νερό αποσπώντας και όποιες θρεπτικές ουσίες βρίσκονται σε αυτό. Θεωρείται εξαιρετικό φίλτρο των νερών και έχει μάλιστα προταθεί στα σοβαρά να δημιουργηθούν αποικίες στρειδιών σε λιμάνια όπου επιζητείται ο καθαρισμός τους διότι έχει αποδειχθεί ότι διαθέτει εξαιρετικό ανοσοποιητικό σύστημα που μπορεί να αντιμετωπίσει αρκετούς δυνατούς παθογόνους οργανισμούς. Γι’ αυτό όμως οι άνθρωποι πρέπει να είναι προσεκτικοί. Διότι ό,τι δεν σκοτώνει το στρείδι δεν κάνει εμάς πιο δυνατούς.