Ο πρόεδρος της Κεντρικής Τράπεζας της Πολωνίας Μάρεκ Μπέλκα συνιστά στην Ελλάδα να καθιερώσει ένα διπλό νομισματικό σύστημα, για να ξεπεράσει την κρίση. «Η χώρα φαίνεται ότι χρειάζεται έναν ειδικό διακανονισμό, ίσως για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα» δήλωσε. «Δεν εισηγούμαι την εκδίωξη της Ελλάδας από το ευρώ. Αλλά για εσωτερικούς σκοπούς θα μπορούσε κανείς π.χ. να σκεφτεί για την καθιέρωση ενός εργαλείου πληρωμών, το οποίο θα χρησιμοποιούνταν εντός της χώρας, ιδιαίτερα από τον δημόσιο τομέα».
Με την πρότασή του ο Μπέλκα σπάει ένα «ταμπού». Γιατί για την επίλυση της ελληνικής κρίσης χρέους η τρόικα της ΕΕ, της ΕΚΤ και του ΔΝΤ δεν υιοθέτησαν μέχρι τώρα προτάσεις αμφισβήτησης της συμμετοχής της Ελλάδας στην ευρωζώνη. Τέτοιες προτάσεις προέρχονται μέχρι τώρα μόνον από οικονομολόγους καθηγητές. Ο Μπέλκα τόνισε ότι η πρότασή του αποτελεί το αποτέλεσμα «της μακράς πορείας του ως ακαδημαϊκού οικονομολόγου». Ως διοικητής κεντρικής τράπεζας βλέπει την επίλυση της κρίσης χρέους στην «όλο και στενότερη συσπείρωση της Ευρωζώνης σε μια δημοσιονομική ένωση». Αλλά στην πορεία προς αυτήν υπάρχουν πολιτικά εμπόδια, τόνισε.
Ο δρόμος εξόδου της Ελλάδας από την κρίση καθίσταται δυσχερέστερος λόγω του ότι η χώρα ως μέλος της ευρωζώνης δεν μπορεί να υποτιμήσει το νόμισμά της, κάτι που κατά τα λοιπά αποτελεί μέσο που προτιμούν να χρησιμοποιούν κράτη ευρισκόμενα σε κρίση. Γι’ αυτό η τρόικα ποντάρει σε ένα είδος εσωτερικής υποτίμησης, με την οποία η Ελλάδα θα καταστεί και πάλι ανταγωνιστική, μειώνοντας δραστικά τις τιμές και τους μισθούς. Επιπλέον, δίνονται για τη διάσωση δάνεια δισεκατομμυρίων και γίνεται κούρεμα του χρέους – για τον Μπέλκα μια «απέλπιδα» στρατηγική.
Τα πράγματα θα ήταν διαφορετικά με ένα διπλό νομισματικό σύστημα: Σ’ αυτό οι τραπεζικές καταθέσεις των Ελλήνων πριν από την καθιέρωση του συστήματος, θα παραμείνουν σε ευρώ και δεν θα μειωθεί η αξία τους. Αλλά οι μισθοί θα πληρώνονται στη συνέχεια με το νέο, υποτιμημένο σε σχέση με το ευρώ, νόμισμα. Ο πολωνός κεντρικός τραπεζίτης τόνισε ότι με αυτή τη «συγκεκαλυμμένη υποτίμηση» θα μπορέσουν να γίνουν φθηνότερα και ανταγωνιστικότερα τα αγαθά και οι υπηρεσίες στην Ελλάδα. «Οι Έλληνες πρέπει να προετοιμαστούν για πρόσθετες θυσίες, αλλά έτσι θα ήταν πιο πολιτισμένα τα πράγματα» πρόσθεσε. «Πρέπει να κάνουν ελκυστικότερα τον τουρισμό και άλλες υπηρεσίες. Η Ελλάδα πρέπει να ανακαλύψει εκ νέου τον εαυτό της».
Ο οικονομολόγος, που παλιότερα ήταν διευθυντής για την Ευρώπη στο ΔΝΤ, χαρακτήρισε την πρότασή του «κάλεσμα σε έξυπνους ανθρώπους να σκεφτούν σοβαρά». Η ιδέα του πιθανότατα θα δώσει τροφή σε συζητήσεις και στην άτυπη συνάντηση των ευρωπαίων υπουργών οικονομικών σήμερα και αύριο στην Κοπεγχάγη. «Αν η οικονομία της Ελλάδας μπορούσε τώρα να σταθεροποιηθεί, αυτό θα ήταν υπέροχο» δήλωσε ο Μπέλκα και πρόσθεσε: «Αν αντίθετα συνεχίσει να συρρικνώνεται, θα πρέπει να σκεφτούμε καινοτόμες λύσεις».
Ο Μπέλκα δήλωσε ότι η κρίση άλλαξε τη στρατηγική της Πολωνίας για το ευρώ. «Η ανάλυση κόστους-οφέλους της συμμετοχής στην ΟΝΕ άλλαξε για μας, από τότε που η Ευρωζώνη έχασε μέρος της ελκυστικότητάς της συνεπεία της κρίσης», δήλωσε ο Μπέλκα. Αλλά λόγω των στενών εμπορικών σχέσεων και του ρίσκου με τις συναλλαγματικές ισοτιμίες η ένταξη στην Ευρωζώνη παραμένει μεσοπρόθεσμα στρατηγικός στόχος. «Με την προϋπόθεση ότι η Ευρωζώνη τακτοποιεί τα του οίκου της και επανερχόμαστε σε καιρούς ομαλότητας, υπερτερούν του κόστους τα πλεονεκτήματα μιας συμμετοχής στο ευρώ. Προς το παρόν όμως ενδεχόμενη ένταξη στην Ευρωζώνη δεν αποτελεί θέμα συζήτησης. Τα μέλη της Ευρωζώνης δεν ενδιαφέρονται. Κι εμείς δεν επειγόμαστε. Και οι δύο πλευρές θα πρέπει πρώτα να κάνουν τα μαθήματά τους».
