Oλοι οι πυρηνικοί πρόσφυγες διηγούνται ιστορίες για επίπονες διαδρομές, καθημερινό αγώνα για να βρεθεί βενζίνη και για να αντιμετωπιστούν ελλείψεις στα βασικά είδη. Δύο είναι οι βασικοί λόγοι για τους οποίους εγκαταλείπουν την περιοχή. Πρώτον, ότι δεν εμπιστεύονται τις διαβεβαιώσεις της κυβέρνησης της Ιαπωνίας. Και, δεύτερον, ότι η ραδιενέργεια τους φέρνει στον νου εικόνες από Χιροσίμα και Ναγκασάκι. Με το που φεύγουν η ζωή τους μπαίνει στην αναμονή: σταματούν να εργάζονται, δεν έχουν λεφτά στην τσέπη, κοιμούνται στο πάτωμα γυμναστηρίων χωρίς να γνωρίζουν πότε ή αν θα επιστρέψουν σπίτι τους. «Η κατάσταση» εξηγεί ο Ντάι Σαΐτο «είναι πιο σοβαρή στα καταφύγια και στα νοσοκομεία. Ο δήμαρχος της Μιναμισούμα είπε ότι τα φορτηγά αρνούνται να φέρουν προμήθειες στην περιοχή.Οι φορτηγατζήδες δεν πλησιάζουν γιατί πιστεύουν ότι η περιοχή είναι μολυσμένη.Η διαταγή για την εκκένωση εκδόθηκε στις 14 Μαρτίου. Η ζώνη εκκένωσης διευρύνεται σταδιακά.Στην αρχήη εκκένωση ήταν εθελοντική. Δεν μας διέταξαν να εγκαταλείψουμε την πόλη. Αντίθετα, εκπρόσωποι των τοπικών αρχών γύριζαν με αυτοκίνητο την περιοχή παροτρύνοντας τους κατοίκους να παραμείνουν εντός των σπιτιών τους και προειδοποιώντας όσους εγκατέλειπαν την περιοχή ότι το έκαναν με δική τους ευθύνη».
Βενζίνη έπαψε να πωλείται στους ιδιώτες από την επομένη του σεισμού. «Οι ουρές στα σουπερμάρκετ τις δύο ημέρες μετά τον σεισμό ήταν τρομερές. Ηθελα να φάω σε φαστ φουνταλλά εγκατέλειψα μόλις είδα την ουρά. Σύντομα πολλά μαγαζιά ξεπούλησαν το εμπόρευμά τους και σχεδόν όλα τα σουπερμάρκετ και τα μπακάλικα είχαν κλείσει ως τις 14 Μαρτίου. Εμείς έχουμε αρκετό φαγητό επειδή η μητέρα μου είχε ψωνίσει την προηγουμένη του σεισμού» λέει ο Σαΐτο.
Ο λόγος που δεν εκκενώνει την περιοχή είναι ότι δεν έχει βενζίνη, η μητέρα του όμως δεν θα την εγκατέλειπε ακόμη και αν είχαν. «Ούτε εγώ επιθυμώ πραγματικά να φύγω αλλά δεν θέλω να πεθάνω από την πυρηνική μόλυνση. Οσοι κατάφεραν να φύγουν είναι αναγκασμένοι να περάσουν από εξετάσεις για να λάβουν ένα πιστοποιητικό έκθεσης σε ραδιενέργεια που να βεβαιώνει αν είναι ασφαλείς».
Τα ιδιωτικά καταφύγια δεν δέχονται κόσμο χωρίς πιστοποιητικό αλλά και τα δημόσια συχνά τους αρνούνται την είσοδο επειδή έχουν περιορισμένες θέσεις. Τα καταφύγια αυτά απευθύνονταν αρχικά στα θύματα του τσουνάμι, η κατάσταση όμως άλλαξε διότι ο υπ΄ αριθμόν 1 κίνδυνος έγινε ο πυρηνικός. Ούτε ο σεισμός ούτε το τσουνάμι ούτε η έλλειψη ηλεκτρικού και νερού έκαναν την 70χρονη Σαντάκο Σίγκα να εγκαταλείψει το σπίτι της.
Το πέτυχε όμως κάτι αόρατο αλλά πιο επικίνδυνο: η ραδιενέργεια. Την ώρα που εκρήξεις και πυρκαϊές συγκλόνιζαν το Φουκουσίμα Νταΐτσι, 29 χλμ. μακριά, η Σίγκα και η οικογένειά της γέμισαν το αυτοκίνητό τους με κουβέρτες, νερό και τρόφιμα και κατευθύνθηκαν προς τα βουνά. «Τρέξαμε για να σωθούμε» λέει στους «Νew Υork Τimes».

«ΦΕΥΓΩ! Ο ΠΑΝΙΚΟΣ ΓΙΑ ΤΗ ΡΑΔΙΕΝΕΡΓΕΙΑ ΕΙΝΑΙ ΜΕΤΑΔΟΤΙΚΟΣ»

«Δεν μένω στο Τόκιο κι ας μου λένε ότι δεν κινδυνεύω»

«Οι Αρχές λένε ότι δεν κινδυνεύουμε. Αλλά αποφάσισα να πάω στην Οσάκα για να μείνω σε σχετικά ασφαλέστερο μέρος. Φεύγω!Ο πανικός για τη ραδιενέργεια είναι μεταδοτικός»δήλωσε από τον σιδηροδρομικό σταθμό του Τόκιο ο 23χρονοςΝοντίρ Σερμάτου,ξένος φοιτητής από το Ουζμπεκιστάν,ο οποίος ζει και σπουδάζει στην Ιαπωνία εδώ και δύο χρόνια.

«Μας ανακοινώνουν μετρήσεις μειωμένες κατά 50%»

«Οι επικεφαλής του πυρηνικού εργοστασίου δεν μας λένε την αλήθεια.Νομίζω ότι ανακοινώνουν τις μετρήσεις μειωμένες κατά 50%»λέει ο 34χρονοςΧιτότσι Σουζούκι,ο οποίος έφυγε από το σπίτι του στο Χαραμάτσι,βορείως του εργοστασίου.Δεν εξηγεί αν έχει κάποια συγκεκριμένα στοιχεία στα οποία βασίζει τις υποψίες του.

«Μόλις αρχίσουν να φεύγουν μερικοί, τους μιμούνται κι άλλοι»

«Μετά το πρώτο σοκκάποιοι κάνουν πάντα την αρχή.Μόλις αρχίσουν να φεύγουν μερικοί,τους μιμούνται και άλλοι»λέει ο 28χρονος Τζούνια Κικούτσι,ο οποίος εγκατέλειψε τη Σόμα,40 χλμ.μακριά από το Φουκουσίμα Νταΐτσι,μαζί με την έξι μηνών έγκυο γυναίκα του.

Κι αν μολυνθεί η ατμόσφαιρα και ψάχνεις για καθαρό νερό;

«Πώς μπορείς να παραμείνεις μέσα στο σπίτι σου αν είσαι αναγκασμένος να βγεις έξω για να βρεις νερό να πιεις;»αναρωτιέται η 45χρονη Κουμίκο Κοβάτα,η οποία ζει στην περιοχή όπου ο κόσμος έλαβε τη διαταγή να παραμένει εντός σπιτιού.Είναι αδύνατον να την υπακούσει γιατί ο σεισμός έκοψε την παροχή νερού στο σπίτι της.

Στη φυγή δεν υπάρχει ποτέ το «αρκετά μακριά»

«Φθάναμε σε μια πόλη,σταματούσαμε. Και μετά συνεχίζαμε για την επόμενη γιατί διαρκώς φοβόμασταν ότι δεν ήμασταν αρκετά μακριά» λέει ο 36χρονοςΜουνεχίρο Οκαμότο,επικεφαλής ενός κομβόι τεσσάρων αυτοκινήτων και 15 ατόμων.Εφυγαν από τη Ναμέι,πόλη δίπλα στο πυρηνικό εργοστάσιο,για να σώσουν τα παιδιά τους από τη μόλυνση με ραδιενέργεια.

Μια «απλή» διακοπή ρεύματος σκόρπισε τον τρόμο

Μέσα σε κάθε αντιδραστήρα το πυρηνικό καύσιμο παράγει ενέργεια και μετατρέπει το νερό σε ατμό.Αλλά μετά τον σεισμό των 9 Ρίχτερ στη Φουκουσίμα ενεργοποιήθηκε αυτομάτως ένας μηχανισμός ελέγχου που σταμάτησε τις πυρηνικές αντιδράσεις για να κλείσουν οι αντιδραστήρες. Αυτό ήταν «το σωστό»,σύμφωνα με τους κανονισμούς ασφαλείας.Το λάθος όμωςκαι μοιραίο όπως αποδείχτηκε – ήταν ότι δεν προβλεπόταν πολυήμερη διακοπή ρεύματος. Για αυτήν φρόντισε όχι ο Εγκέλαδος,αλλά το τεράστιο τσουνάμι, που λειτούργησε σαν απρόβλεπτος «διακόπτης».
Χωρίς ρεύμα (προβλέπονταν γεννήτριες,αλλά όλα τα εφεδρικά συστήματα είχαν καταστραφεί) τα συστήματα ψύξης,τα οποία κυκλοφορούν το νερό για να αποτρέψουν την υπερθέρμανση του καυσίμου, δεν λειτούργησαν.Γρήγορα το νερό εξατμίστηκε,οι ράβδοι άρχισαν να υπερθερμαίνονται και το ατσάλινο περίβλημα άρχισε να λιώνει.Ακολούθησε το χειρότερο δυνατό σενάριο: το υδρογόνο προκάλεσε έκρηξη στη δεξαμενή,γκρεμίζοντας μερικώς τα κτίρια των αντιδραστήρων.
Οι ιάπωνες αξιωματούχοι έλαβαν το ασυνήθιστο μέτρο να διοχετεύσουν θαλασσινό νερό στους αντιδραστήρες,μαζί με βορικό οξύ,για να αποτρέψουν πυρηνικές αντιδράσεις.Ομως οι εκρήξεις συνεχίστηκαν.Ξέσπασαν επίσης δύο μεγάλες πυρκαγιές στον αντιδραστήρα υπ΄ αριθμόν 4,όπου υπήρξε έλλειψη νερού στις δεξαμενές αποθήκευσης.Σε αυτές τις δεξαμενές ψύχεται το χρησιμοποιημένο πυρηνικό καύσιμο.
Την Πέμπτη 17 Μαρτίου στρατιωτικά ελικόπτερα έριξαν νερό στα κτίρια των αντιδραστήρων 3 και 4.Ωστόσο το πιο σίγουρο μέσο για να «παγώσει» επιτέλους η υπερθερμασμένη καρδιά του ραδιενεργού θηρίου είναι η αποκατάσταση της «απλής» διακοπής ρεύματος.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ