Η αντιγραφή γενικώς είναι μια περίεργη στον χαρακτηρισμό της συνήθεια. Γενιές ολόκληρες νέων έχουν εθιστεί στην αντιγραφή στα σχολεία και ιδίως στα πανεπιστήμια και κανείς δεν έπαθε τίποτε. Ειδικά στα τελευταία έχει εξελιχθεί η αντιγραφή, από συνδικαλιστικό αίτημα, σε κεκτημένο και τελικά σε μια σχεδόν βαρετή συνήθεια. Σε ένα Πανεπιστήμιο όπου το καθηγητικό σώμα δεν δέχεται την αξιολόγηση και το φοιτητικό κίνημα το σύνθημα «Πρώτοι στα μαθήματα, πρώτοι στον αγώνα» μεταλλάσσεται σε οτιδήποτε άλλο, η αντιγραφή είναι κατάκτηση αγωνιστική, ταυτόσημη με την πρόοδο και τη δυναμική μιας κοινωνίας με προοπτικές για το μέλλον.
Σε χώρες όπου εφαρμόστηκε και εφαρμόζεται με συνέπεια η αντιγραφή στην παραγωγική διαδικασία, τα οικονομικά οφέλη είναι χειροπιαστά και οι χρηματιστηριακοί δείκτες το αποδεικνύουν περίτρανα.
Μόνον ένας τομέας υστερεί στο εθνικό ευγενές άθλημα. Και αυτός είναι ο πολιτικός-κυβερνητικός. Δυστυχώς, σ΄ αυτόν το τομέα υστερούμε.
Ας δούμε ένα παράδειγμα για να είμεθα σαφέστεροι. Πριν από λίγες ημέρες «Το Βήμα» αναφέρθηκε στην τρυφερή διαχείριση κάποιων δήμων που θα οδηγήσει νομοτελειακά σε κλείσιμο δημοτικών επιχειρήσεων και σε απώλεια θέσεων εργασίας. Πηγή αυτής της εξέλιξης είναι ο «Καποδίστριας», όχι βέβαια ο ορθολογικός πρώτος μας κυβερνήτης, αλλά το σχέδιο με το οποίο συνενώθηκαν δήμοι και κοινότητες. Και πραγματική αιτία δεν είναι η συνένωση, η οποία είναι μια σημαντική πρόοδος της δημόσιας διοίκησης για πολλούς και γνωστούς λόγους, αλλά το γεγονός ότι οι πολιτικοί μας δεν έμαθαν ν΄ αντιγράφουν σωστά. Και για να γίνω πιο σαφής, ας δούμε το αντίστοιχο σχέδιο της Ολλανδίας.
Οταν οι Ολλανδοί αποφάσισαν να συνενώσουν τους δήμους τους σε 800, για καλύτερη διαχείριση και οικονομίες κλίμακας, για αξιοποίηση των κοινοτικών πόρων κτλ., έθεσαν και έναν όρο τον οποίο εμείς ξεχάσαμε να αντιγράψουμε. Ο όρος, απλός και άκρως αποτελεσματικός, είναι ο εξής.
Αν κάποιος δήμος δεν εκτελέσει σωστά τον προϋπολογισμό του και παρουσιάσει ελλείμματα, τότε για την επόμενη χρονιά η οικονομική διαχείριση αφαιρείται από αυτόν και περνάει στο ολλανδικό υπουργείο Οικονομικών. Με αυτή την κίνηση οι ολλανδικοί δήμοι είναι σήμερα οι πιο επιτυχημένοι ευρωπαϊκοί δήμοι, μάρτυς μου ο δήμαρχος κ. Κακλαμάνης που χρόνια έκανε στην Εσπερία. Κανείς δήμαρχος δεν θέλει να αμαυρωθεί το πολιτικό του όνομα με την αφαίρεση από τη διαχείρισή του των πόρων του δήμου που διοικεί, και μάλιστα με τη ρετσινιά του ανίκανου. Γιατί άραγε δεν αντιγράψαμε αυτό το σκέλος του ολλανδικού προτύπου, το οποίο προηγήθηκε του δικού μας; Δεν το είχαμε υπόψη μας, το θεωρήσαμε σκληρό, δεν μας αρέσουν εν γένει οι αντιγραφές;
Μάλλον τίποτε απ΄ όλα αυτά. Η αιτία είναι, νομίζω, αλλού. Θα έχετε βέβαια ακούσει για τον προτεσταντισμό και θα γνωρίζετε ότι η Ορθοδοξία μας έχει μια διαφορετική αντίληψη των πραγμάτων και κατ΄ επέκτασιν εμείς έχουμε μία διαφορετική αντίληψη για το δημόσιο χρήμα και τη διαχείρισή του. Αλλο βέβαια που, από ανάγκη δική μας, μας έβαλαν στην ΕΟΚ και μετά στην ΟΝΕ και έχουμε διάφορους Αλμούνια να παίζουν με τον πόνο μας, να ελέγχουν τα μακροοικονομικά μας και να μας βάζουν και βγάζουν σε επιτήρηση. Αυτά είναι επιφαινόμενα και όχι δομικά στοιχεία του χαρακτήρος μας, καθώς θα έλεγε και ο Χάντινγκτον, αν τον ρωτούσαμε. Ο πραγματικός ευλογημένος χαρακτήρας μας πηγάζει από τα βάθη των αιώνων και είναι άρρηκτα δεμένος με την ένδοξη πορεία μας ανά τους αιώνες.
Ε, να λοιπόν. Μόλις έδωσα το ιδεολογικό όπλο, ώστε ο επόμενος «Καποδίστριας», ο δύο, ο οποίος μαθαίνω ότι ετοιμάζεται στο υπουργείο, να αντιγράψει την ολλανδική πατέντα. Να βρει το σθένος ο αρμόδιος υπουργός να δώσει σε όλους να καταλάβουν ότι προϋπολογισμός σε κόκκινο είναι αιτία αφαίρεσης εξουσιών.
Μα, θα μου πείτε, αν εφαρμοστεί κάτι τέτοιο εδώ, θα τα καταφέρει η κεντρική διοίκηση να διαχειριστεί τους πόρους καλύτερα; Μμμ. Δύσκολη η απάντηση. Σε ένα κράτος στο οποίο, όσο θυμάμαι, όλοι οι υπουργοί Οικονομικών ευαγγελίζονταν, χωρίς ποτέ να εφαρμόσουν, τον προϋπολογισμό μηδενικής βάσης. Που καταριόνταν το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και τις ανάλγητες τράπεζες, οι οποίες αρνούνταν να μας δανείσουν από ένα σημείο και μετά. Που αναγκαζόμαστε σε υποτιμήσεις και που, αν δεν είχαμε την ομπρέλα της ΟΝΕ, θα είχαμε κάνει δύο υποτιμήσεις τα τελευταία χρόνια. Για να μη θυμηθώ τη διαχρονική διαχείριση των ταμείων των ασφαλισμένων, με αποκορύφωμα τα δομημένα ομόλογα. Αν θυμηθώ όλα αυτά, τότε η απάντηση θα ήταν «καλύτερα όχι».
Τελικά όμως καταλήγω, παρ΄ όλα αυτά τα αρνητικά, στο ότι η αντιγραφή ίσως να είναι καλύτερη. Γιατί η άμιλλα, να μη φύγει το χρήμα από τους δήμους, μπορεί τελικά να υπερτερήσει του γνήσιου χαρακτήρα του γένους, ενώ ένα άλλο γνήσια ελληνικό χαρακτηριστικό να υπερτερήσει. Το φιλότιμο. Ας τολμήσουμε λοιπόν.
Ο κ. Αντ. Τριφύλλης είναι τέως στέλεχος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
