Η Κως είναι μια πόλη-γιαπί που μετρά τις πληγές της. Αυτές που άφησε πίσω του ο σεισμός και αυτές που δημιουργεί η αδυναμία της κρατικής μηχανής να ανταποκριθεί στο στοιχειώδες καθήκον της. Να δώσει στους πληγέντες και γεμάτους ανασφάλεια κατοίκους την αίσθηση ότι είναι αρωγός και όχι εμπόδιο στην προσπάθεια να σταθούν ξανά στα πόδια τους. Πέντε μήνες μετά το χτύπημα του Εγκέλαδου κανένας από όσους αιτήθηκαν το… έκτακτο βοήθημα των 586 ευρώ δεν έχει πάρει ούτε ένα σεντ.

Σε απελπισία οι κάτοικοι, καθυστερούν οι υπηρεσίες

Αν μάλιστα υπολογίσει κανείς ότι το συνολικό ποσό που θα έπρεπε να καταβληθεί για να ανακουφιστούν περίπου 90 οικογένειες που είδαν τα σπίτια και τα μαγαζιά τους να καταστρέφονται ανέρχεται σε 55 χιλιάδες ευρώ, τότε είναι προφανές ότι δεν τίθεται θέμα οικονομικής δυνατότητας της χώρας αλλά αναποτελεσματικότητας των εμπλεκόμενων υπηρεσιών που καταλήγει σε μικρές ανθρώπινες τραγωδίες. Το θέμα δεν αφορά μόνο την Κω. Και άλλες περιοχές που χτυπήθηκαν από σεισμούς και πλημμύρες, όπως η Λέσβος και η Μάνδρα, βιώνουν τα ίδια αδιέξοδα.
Ο Εγκέλαδος έπληξε το σπίτι της οικογένειας του Κ. Μ. δέκα ημέρες μετά τον ερχομό του παιδιού τους. Το νεαρό ζευγάρι ήλπιζε ότι η περιπέτεια της φιλοξενίας τους μετά τον σεισμό θα ήταν σύντομη. Το ίδιο πίστευαν και όσοι ιδιοκτήτες είδαν τα σπίτια τους να χαρακτηρίζονται ακατάλληλα για διαμονή. Η παρέλαση των αρμόδιων υπουργών στο νησί τις πρώτες ημέρες, η γρήγορη, προσωρινή επέμβαση στο λιμάνι που επέτρεψε και πάλι την προσέγγιση των πλοίων, καθώς και η εξαγγελία για τη χρηματοδότηση του 80% του συνολικού κόστους των ζημιών δημιούργησαν στους κατοίκους την αίσθηση ότι όλα θα πήγαιναν ρολόι. Πέντε μήνες μετά η αισιοδοξία τους εξανεμίστηκε.
Ο Κ. Μ. ήταν από τους πρώτους που έσπευσαν να υποβάλουν αίτηση και για το έκτακτο επίδομα αλλά και να συμπληρώσει φάκελο με τα απαραίτητα δικαιολογητικά προκειμένου να πάρει τη χρηματοδότηση για να προχωρήσει στην αποκατάσταση των ζημιών που είχαν γίνει. Θα ελάμβανε, σε πρώτη φάση, μετά από έλεγχο, όπως και οι υπόλοιποι πληγέντες, το 40% του συνολικού κόστους των ζημιών. Οταν οι εργασίες θα ολοκληρώνονταν και έπειτα από νέο έλεγχο θα έπαιρναν ένα ακόμη 40%. Ο Κ. Μ. κατέθεσε τον φάκελο και περίμενε την έγκριση, όμως τα κλιμάκια της Διεύθυνσης Αποκατάστασης μετά την τραγωδία στη Δυτική Αττική εξαφανίστηκαν. Χρησιμοποιώντας τον αριθμό πρωτοκόλλου της κατάθεσης του φακέλου, επιχείρησε να επικοινωνήσει με το υπουργείο Υποδομών για να μάθει πότε θα κατέβαιναν ξανά στο νησί. Δεν κατάφερε να πάρει απάντηση.
Στην ίδια θέση βρέθηκαν και άλλοι οικογενειάρχες και επιχειρηματίες. Μην μπορώντας να βρουν λύση από το κράτος και με την τουριστική σεζόν, η οποία ξεκινά από τον Μάρτιο, να έρχεται όλο και πιο κοντά, αποφάσισαν να προχωρήσουν, χωρίς τις απαραίτητες εγκρίσεις, στην αποκατάσταση των ζημιών. Αυτό, όμως, σημαίνει ότι θα χάσουν τη χρηματοδότηση και το γνωρίζουν.

Επιστρέφουν σε ακατάλληλα σπίτια

Πολλοί από τους πληγέντες αποφασίζουν να επιστρέψουν στα χαρακτηρισμένα ως προσωρινά ακατάλληλα σπίτια τους, μην αντέχοντας το πρόσθετο έξοδο του ενοικίου. Κάποιοι δεν έφυγαν ποτέ. «Πού να πάω;» ρωτά η Ι. Κ., η οποία εξακολουθεί να μένει στο χαρακτηρισμένο ως «ακατάλληλο» σπίτι της σε λαϊκή γειτονιά της πόλης. «Στον σεισμό ένιωσα ανήμπορη μπροστά στη δύναμη του Θεού. Τώρα, νιώθω αβοήθητη εξαιτίας της αδιαφορίας των μεγάλων».
Σε ιδιαίτερα δύσκολη θέση βρίσκονται οι ιδιοκτήτες ξενοδοχειακών μονάδων της πόλης. Η καθυστέρηση στον έλεγχο των μελετών που έχουν κατατεθεί για την αποκατάσταση των ζημιών τούς έχει θορυβήσει. «Κάθε μέρα καθυστέρησης των ελέγχων συνεπάγεται εβδομάδες καθυστέρησης των παρεμβάσεων που πρέπει να γίνουν» σημειώνει σε επιστολή της προς τον Χρ. Σπίρτζη και την Ελενα Κουντουρά η πρόεδρος της Ενωσης Ξενοδόχων Ντίνα Σβύνου και τονίζει ότι τα ξενοδοχεία που έχουν υποστεί ζημιές κινδυνεύουν να μείνουν εκτός λειτουργίας και για την περίοδο του 2018 με όλες τις συναγόμενες επιπτώσεις (πτωχεύσεις, αύξηση ανεργίας).

«Γραφειοκρατία και παραλογισμός»

«Υπάρχει μεγάλη καθυστέρηση που δυστυχώς έχει κόστος για το νησί, την τοπική οικονομία και τους πολίτες. Θεωρώ απαράδεκτο όχι μόνο να μην έχουν δοθεί αποζημιώσεις σε όσους έχουν αποδεδειγμένα ζημιές στα σπίτια τους και στις επιχειρήσεις τους, αλλά να έρχονται και αντιμέτωποι με τον παραλογισμό και τη γραφειοκρατία του κράτους» δηλώνει στο «Βήμα» ο δήμαρχος του νησιού Γιώργος Κυρίτσης. Ο κ. Κυρίτσης τονίζει ότι στις υποδομές «τα μεγαλύτερα προβλήματα υπάρχουν στις λιμενικές εγκαταστάσεις» και επισημαίνει πως «εφόσον δεν υπάρχουν διαβεβαιώσεις ότι οι εγκαταστάσεις για την κρουαζιέρα θα είναι έτοιμες εγκαίρως, οι εταιρείες θα βγάλουν την Κω από τους προορισμούς τους». Η Κως είναι ο τέταρτος μεγαλύτερος τουριστικός προορισμός στην Ελλάδα και πράγματι τα στοιχεία που αφορούν την κρουαζιέρα είναι απογοητευτικά. Το 2014 προσέγγισαν το λιμάνι του νησιού 80 κρουαζιερόπλοια. Με την προσφυγική κρίση, το 2015, μειώθηκαν στα 40. Εφέτος, υπολογίζεται ότι θα πέσουν στα 6. Νεότερα δεν υπάρχουν και για την αποκατάσταση των ζημιών σε τρία σχολεία της πόλης. «Δεν έχουμε καμία πληροφόρηση παρά το γεγονός ότι ο δήμος ολοκλήρωσε άμεσα τις μελέτες» λέει ο κ. Κυρίτσης.

Το 2018 φαίνεται ότι θα είναι πολύ καλή σεζόν για την Κω, αλλά οι τουρίστες θα βρεθούν να κάνουν βόλτες στο ιστορικό κέντρο της πόλης ανάμεσα σε κατεστραμμένα μνημεία και πρόχειρα υποστυλώματα. Και ο επισκέπτης του περασμένου Αυγούστου που θα ξαναέλθει στο νησί θα δει το ίδιο ακριβώς σκηνικό. Σαν να μην πέρασε ούτε μια μέρα…

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ