Διεθνής ομάδα αστρονόμων με επικεφαλής τον Χακίμ Ατεκ του Ecole Polytechnique Federale στη Λωζάνη χρησιμοποιώντας το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble εντόπισε στις εσχατιές του Σύμπαντος περισσότερους από 250 γαλαξίες νάνους. Σύμφωνα με τους ερευνητές οι γαλαξίες αυτοί δημιουργήθηκαν 600-900 εκ. έτη μετά τη γέννηση του Σύμπαντος. Η ανακάλυψη από μόνη της είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακή και σημαντική αφού ο εντοπισμός ενός γαλαξία νάνου είναι έτσι και αλλιώς δύσκολο εγχείρημα πόσο μάλλον ο εντοπισμός εκατοντάδων σε τόσο μεγάλη απόσταση από εμάς. Η μελέτη τους αναμένεται να φωτίσει μια από τις πιο σημαντικές κοσμικές διαδικασίες κατά την εξέλιξη του Σύμπαντος, αυτή του επανιονισμού. Η ανακάλυψη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Astrophysical Journal».


Το φαινόμενο

Με τον όρο «νάνος» περιγράφονται οι γαλαξίες μικρού μεγέθους που βρίσκονται κοντά σε μεγαλύτερους λειτουργώντας ως δορυφόροι τους. Ο επανιονισμός ήταν μια σύντομη, μεταβατική φάση στο νεαρό Σύμπαν, περίπου ένα δισεκατομμύριο χρόνια μετά τη γέννησή του. Οι αμυδροί γαλαξίες-νάνοι είχαν τότε αποκτήσει τα πρώτα τους άστρα, τα οποία όμως εξέπεμπαν ισχυρή υπεριώδη ακτινοβολία, η οποία ιόνισε τα σύννεφα αέριου υδρογόνου και τελικά τα διέλυσε.

Οι μεγάλοι γαλαξίες ήταν αρκετά πυκνοί ώστε να προστατευτούν από αυτό το βομβαρδισμό υπεριώδους φωτός. Οι μεγάλοι γαλαξίες είχαν εξάλλου αρκετά μεγάλη μάζα ώστε να προσελκύσουν με το βαρυτικό πεδίο τους νέες ποσότητες αερίου, από τις οποίες σχηματίστηκαν νέα άστρα. Οι γαλαξίες-νάνοι, όμως, ήταν υπερβολικά ελαφρείς για να μπορούν να ανανεώσουν το απόθεμα υδρογόνου. Καταδικάστηκαν έτσι να μείνουν σκοτεινοί και δυσδιάκριτοι, και αυτός είναι ο λόγος που δυσκολευόμαστε να τους εντοπίσουμε σήμερα.