Το νομοσχέδιο-«κουρελού» (κατά την προσφιλή έκφραση του υπουργού Παιδείας κ. Αριστείδη Μπαλτά) είναι στην πραγματικότητα ένα νομοσχέδιο που αποδεικνύει ότι οι πολιτικοί δεν αλλάζουν.
Σε περίοδο οξύτατης κρίσης για τα σχολεία της χώρας, με τα δημόσια δημοτικά, γυμνάσια και λύκεια να «βράζουν», το υπουργείο Παιδείας εκτιμά ως κύριο πρόβλημα της Παιδείας το πώς θα εκλέγονται οι πρυτάνεις των ΑΕΙ και διαφημίζει ως κορωνίδα της «αντι-μεταρρύθμισής» του την κατάργηση των συμβουλίων διοίκησής τους.
Το νομοσχέδιο που ανακοίνωσε την περασμένη Παρασκευή το υπουργείο Παιδείας αποτελείται κατά 90% από άρθρα που αφορούν τα πανεπιστήμια τα οποία όμως δεν στοχεύουν στην αντιμετώπιση της κρίσης και τη διοικητική και θεσμική στήριξή τους. «Ξηλώνουν» τους δύο νόμους-πλαίσιο των τελευταίων ετών (έναν επί υπουργίας Μαριέττας Γιαννάκου και έναν επί υπουργίας Αννας Διαμαντοπούλου) και επαναφέρουν στο σύνολό του τον νόμο-πλαίσιο του 1982 (1268), με έναν εκ των συντακτών του τον σημερινό αναπληρωτή υπουργό Δημόσιας Τάξης κ. Γιάννη Πανούση και φιλοσοφία το πνεύμα και τις αλλαγές του Μάη του 1968. Εναν νόμο που μπορεί να αποτέλεσε τομή για την εποχή του, αλλά εξελίχθηκε στον κύριο ένοχο για τη διαπλοκή και την κομματοκρατία στα ΑΕΙ των τελευταίων ετών καθώς οι υποψήφιοι για πρυτανικές θέσεις συναλλάσσονταν με ομάδες πανεπιστημιακών και φοιτητικές παρατάξεις, παίρνοντας ακόμη και άτυπο κομματικό χρίσμα. Επιστρέφει έτσι το κλίμα συνενοχής, συμβιβασμού, αδιαφορίας και παραίτησης στα ΑΕΙ της χώρας. Ο κ. Μπαλτάς πάντως δήλωσε ότι με το νομοσχέδιο τυπικά ορίζεται πως θα ψηφίζουν όλοι οι φοιτητές «ανεξαιρέτως, χωρίς τη μεσολάβηση των παρατάξεων και το ποσοστό συμμετοχής στην ψηφοφορία θα επηρεάζει το ποσοστό της απόδοσης της φοιτητικής ψήφου».
Αντιδράσεις στον ΣΥΡΙΖΑ


Το πανεπιστημιακό άσυλο (σε περίοδο που έχει καταγραφεί για τη θεαματική αύξηση των κρουσμάτων βίας στο εσωτερικό των ΑΕΙ) επιστρέφει στα πανεπιστήμια και οι φοιτητές, σε ένα ποσοστό που φτάνει το 70% επί του συνόλου των ψήφων των μελών ΔΕΠ, αν ψηφίσουν όλοι, αναδεικνύονται στον κύριο ρυθμιστή των πρυτανικών εκλογών.
Ολα αυτά ενώ εκφράστηκαν σοβαρές ενστάσεις για το περιεχόμενο του νομοσχεδίου και στην Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ. Και αυτό γιατί, για πρώτη φορά εδώ και χρόνια, η ηγεσία του υπουργείου παρουσίασε τελικό σχέδιο νόμου χωρίς να ζητήσει τις απόψεις των φορέων του χώρου, της συνόδου πρυτάνεων, των εκπαιδευτικών ομοσπονδιών, της Αρχής για τη Διασφάλιση της Ποιότητας στα ΑΕΙ, ούτε καν των βουλευτών του κόμματός της. Το περιεχόμενο του νομοσχεδίου μάλιστα οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ το έμαθαν από τις διαρροές που γίνονταν προς συγκεκριμένα ΜΜΕ, κυρίως από το γραφείο του αναπληρωτή υπουργού κ. Τάσου Κουράκη.
Το νέο νομοσχέδιο προκάλεσε την αντίδραση των πρυτάνεων των ΑΕΙ που δεν είχαν ιδέα για τη σύνταξή του. Εμαθαν ότι πλέον θα εκλέγονται με… κάλπη και μάλιστα με συμμετοχή φοιτητών κατά τη διάρκεια της συνόδου τους, που τελείωσε χθες στα Χανιά. Παράλληλα έμαθαν ότι σε έναν χρόνο η θητεία όλων τους αναγκαστικά και με νόμο λήγει, καθώς θα ξαναγίνουν εκλογές σε όλα τα ΑΕΙ της χώρας με βάση τον νέο νόμο. Κάτι που, όπως είναι φανερό, θα σταματήσει ακόμη και τις λειτουργίες των πανεπιστημίων που συνεχίζονταν παρά την οικονομική κρίση, καθώς όλοι θα αρχίσουν να ασχολούνται με τις εκλογές προσεγγίζοντας «αναγκαστικά» τις φοιτητικές παρατάξεις που θα συντάσσουν και πάλι την ημερήσια διάταξη των προεκλογικών κειμένων τους. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που εξομολογήθηκαν στο «Βήμα» ότι μπροστά σε αυτή την κατάσταση δεν θα περιμένουν να τους αντιμετωπίσει η κυβέρνηση όπως τον πρόεδρο του εθνικού θεάτρου κ. Χατζάκη, αλλά θα παραιτηθούν άμεσα όταν ψηφισθεί ο νέος νόμος.
Και φοιτητές μέλη της Συγκλήτου;


Με τον νόμο που ψηφίζεται σύντομα τα ΑΕΙ πρέπει να ορίσουν άμεσα πρυτανικό συμβούλιο και μάλιστα τονίζεται ότι το όργανο αυτό σε πρώτη φάση –και πριν από τις εκλογές –συγκροτείται από τη Σύγκλητο και αποτελείται από τον πρύτανη και δυο-τρία μέλη της. Στη νέα Σύγκλητο, ωστόσο, φοιτητές και διοικητικοί υπάλληλοι έχουν αυξημένη εκπροσώπηση. Οι κακοπροαίρετοι θα σχολίαζαν ότι στις θέσεις αυτές μπορούν άμεσα να ορισθούν εκπρόσωποι προσωπικού, φοιτητές ή άλλα μέλη της Συγκλήτου! Πάντως δεν ξεκαθαρίζεται με κανέναν τρόπο ότι τα πρώτα μέλη των νέων πρυτανικών συμβουλίων είναι υποχρεωτικά καθηγητές των ΑΕΙ… Κατ’ επέκταση τα ΑΕΙ είναι πιθανόν να διοικούνται τους επόμενους μήνες από φοιτητές και διοικητικούς υπαλλήλους.
Οπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στο νομοσχέδιο «ως τη συγκρότηση του πρυτανικού συμβουλίου σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος άρθρου, το πρυτανικό συμβούλιο συγκροτείται από τον πρύτανη και δύο ως τρία μέλη της Συγκλήτου που ορίζονται με απόφασή της και ασκεί όσες αρμοδιότητες προβλέπονται στην παράγραφο 4 του παρόντος άρθρο».
Εμπρός… πίσω


Οσον αφορά τον «κορμό» του νομοσχεδίου, που αποκάλυψε στο σύνολό του την Παρασκευή «Το Βήμα», παράλληλα με τη θεαματική απουσία έστω και ενός μέτρου στήριξης των ΑΕΙ την περίοδο της οικονομικής κρίσης, ορίζεται ότι:
  • Καταργείται σε όλες τις εκλογικές διαδικασίες η ηλεκτρονική ψήφος, που ήταν η βασική κατάκτηση που επέτρεψε την ολοκλήρωση εκλογικών διαδικασιών στα ΑΕΙ καθώς στο παρελθόν όποιος διαφωνούσε με τη διαδικασία έκλεβε κάλπες και έκαιγε ψηφοδέλτια. «Η ηλεκτρονική ψήφος υπήρξε καθοριστικής σημασίας στη συνολική απομείωση της δημοκρατίας και συνετέλεσε στην απομάκρυνση των μελών της ακαδημαϊκής κοινότητας από τις συλλογικές διεργασίες βλάπτοντας σημαντικά την άμεση αντιπροσώπευση» αναφέρεται επί του θέματος στο νομοσχέδιο.
  • Επιστρέφει το πανεπιστημιακό άσυλο. Σύμφωνα με τη σχετική διάταξη του νόμου «το ακαδημαϊκό άσυλο αναγνωρίζεται για την κατοχύρωση των ακαδημαϊκών ελευθεριών, την ελεύθερη διακίνηση των ιδεών, την προστασία του δικαιώματος στη γνώση, τη μάθηση και την εργασία, έναντι οποιουδήποτε επιχειρεί να το καταλύσει».
  • Αυξάνεται θεαματικά και φτάνει κοντά στο 1 προς 1 η εκπροσώπηση των φοιτητών και των διοικητικών υπαλλήλων στα ΑΕΙ. Οι φοιτητές και οι διοικητικοί υπάλληλοι φτάνουν να είναι σχεδόν όσοι οι ακαδημαϊκοί στο ανώτατο όργανο των ΑΕΙ, τη Σύγκλητο. Στη Σύγκλητο θα μετέχει πλέον ένας φοιτητής από κάθε σχολή του Ιδρύματος και ένας υποψήφιος διδάκτορας από κάθε σχολή.
  • Επιστρέφουν πρυτανικά συμβούλια, κάλπες και ψηφοδέλτια στις πρυτανικές εκλογές και κάθε υποψήφιος πρύτανης θα έχει μαζί του κατ’ ανώτερο τρεις αντιπρυτάνεις και μια θητεία τεσσάρων ετών χωρίς δυνατότητα ανανέωσης (στο σημείο αυτό μένει η σχετική πρόβλεψη του νόμου Γιαννάκου). Ρητά καταργείται η διεθνής πρόσκληση για πρυτάνεις.
Οπως ορίζεται στο νομοσχέδιο «ως πρύτανης και αντιπρυτάνεις εκλέγονται καθηγητές ή αναπληρωτές καθηγητές του οικείου ΑΕΙ. Το κάθε Ιδρυμα έχει δύο αντιπρυτάνεις, τον αντιπρύτανη Οικονομικού Προγραμματισμού και Ανάπτυξης και τον αντιπρύτανη Ακαδημαϊκών Υποθέσεων και Προσωπικού ή τρεις στην περίπτωση που λειτουργούν περισσότερες από πέντε μη μονοτμηματικές σχολές στο Ιδρυμα καθώς και στις περιπτώσεις πολυεδρικών ΑΕΙ.
  • Το υπερβολικό σε πανευρωπαϊκό επίπεδο ποσοστό των ψήφων των φοιτητών που θα καθορίζει το αποτέλεσμα που θα είναι 70% επί του συνόλου των ψήφων των μελών ΔΕΠ αν ψηφίσουν όλοι, θα «πέφτει» αν ψηφίσουν λιγότεροι, και αν τελικά ψηφίσουν οι μισοί θα είναι το 35% επί του συνόλου των μελών ΔΕΠ.
  • Οι πρυτάνεις και αντιπρυτάνεις των οποίων η θητεία ολοκληρώνεται εντός του ακαδημαϊκού έτους 2014-2015, έχουν τη δυνατότητα συμμετοχής στις διαδικασίες στις πρυτανικές εκλογές που θα γίνουν στα ΑΕΙ το 2016.
  • Το Τμήμα επιστρέφει ως η βασική ακαδημαϊκή μονάδα στα ΑΕΙ. «Το Τμήμα έχει ως μονοπρόσωπα όργανα τον πρόεδρο και τον αναπληρωτή του και ως συλλογικά όργανα τη γενική συνέλευση και το διοικητικό συμβούλιο. Οι αρμοδιότητες του Τμήματος –και των Τομέων που το αποτελούν –σχετίζονται με την κατάρτιση, εφαρμογή και εποπτεία του προγράμματος προπτυχιακών και μεταπτυχιακών σπουδών, καθώς και τη συγκρότηση ομάδων για την εσωτερική αξιολόγηση των προγραμμάτων αυτών».
  • Οι κοσμήτορες χάνουν όλες τις αρμοδιότητες που είχαν, οι οποίες επιστρέφουν στη Σύγκλητο, όπως και οι αρμοδιότητες που είχαν τα Συμβούλια Ιδρύματος που καταργούνται. Δημιουργείται και θέση αναπληρωτή κοσμήτορα.
  • Τα εκλεκτορικά όργανα για τις κρίσεις των καθηγητών ΑΕΙ γίνονται 13 μελών από 7μελή. Η διάταξη αυτή ωστόσο κρίνεται ως θετική από την πλειονότητα της πανεπιστημιακής κοινότητας καθώς «ανοίγει» σε μεγαλύτερο αριθμό ατόμων η κρίση των μελών ΔΕΠ.
  • Οι διατάξεις περί «αιωνίων» φοιτητών καταργούνται. Στο κείμενο ορίζεται ότι «οι φοιτητές έχουν το δικαίωμα να διακόψουν τις σπουδές τους με έγγραφη αίτησή τους στη γραμματεία του οικείου Τμήματος, για όσα εξάμηνα, συνεχόμενα ή μη, επιθυμούν».

ΚΑΤΑΡΓΟΥΝΤΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ
Στα… υπόλοιπα Δημοτικό – Γυμνάσιο – Λύκειο
Για την πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση της χώρας και τα σχολεία που ασφυκτιούν ο υπουργός Παιδείας είπε μόνο ότι θα φέρει διάταξη για την «κάρτα σίτισης» των μαθητών σε σχολεία όπου λόγω κρίσης δεν λειτουργούν κυλικεία. Εκτός αυτού η ηγεσία του υπουργείου Παιδείας προέκρινε δύο θέματα:
  • Την κατάργηση της αξιολόγησης και όλων των διατάξεων που την αφορούν.
  • Την κατάργηση της Τράπεζας Θεμάτων.
Στην ιδιωτική πρωτοβουλία στον χώρο της Παιδείας επιφυλάσσεται «ξεχωριστή» μεταχείριση με το νέο νομοσχέδιο η οποία είναι πιθανότατο να οδηγήσει σε «βροχή» προσφυγών στη Δικαιοσύνη:
  • Καταργούνται τα μαθήματα ή οι εξετάσεις που διοργάνωναν ιδιωτικά σχολεία την Κυριακή, καθώς και η δυνατότητα λειτουργίας φροντιστηρίων στο εσωτερικό τους. Τα φροντιστήρια αποκτούν «προφίλ» σχολείων καθώς τους επιβάλλεται 15ήμερο κλείσιμο για διακοπές το Πάσχα και τα Χριστούγεννα. Επιβάλλεται 21ωρο εργασίας των εκπαιδευτικών τους και επίσης απαγορεύεται το μάθημα την Κυριακή. Είναι προφανές βέβαια ότι αυτό θα οδηγήσει σε πρωτοφανή αύξηση της «παραπαιδείας» των ιδιαίτερων μαθημάτων χωρίς απόδειξη… στο σπίτι.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ