Βαθιά υπόκλισησε έναν μεγάλο Ελληνα

Δεκάδες σχολεία που επισκέπτονται κάθε χρόνο το Μουσείο Καραθεοδωρή στην Κομοτηνή έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν το έργο και τα επιτεύγματα του μεγάλου έλληνα μαθηματικού. Το μουσείο φιλοξενεί αυθεντικές επιστολές, προσωπικές σημειώσεις, αντικείμενα και φωτογραφίες μιας από τις μεγαλύτερες μαθηματικές φυσιογνωμίες του 20ού αιώνα, του Κωνσταντίνου Καραθεοδωρή.

Αναζητώντας τα ίχνη του μέσα στον χρόνο, επισκεφθήκαμε το μουσείο και συζητήσαμε με τον διευθυντή κ. Αθανάσιο Λιπορδέζη, ο οποίος μας επισήμανε ότι «το μουσείο δημιουργήθηκε για να διαδραματίσει έναν ρόλο παιδείας για μαθητές όλων των εκπαιδευτικών βαθμίδων», προσφέροντας ανάλογα προγράμματα.

Ετσι, στα μικρότερα παιδιά στόχος είναι να προβληθεί μια ένδοξη σελίδα της ελληνικής ιστορίας μέσα από την πορεία της οικογένειας του Κωνσταντίνου Καραθεοδωρή. Στα μεγαλύτερα παιδιά, πάλι, να εμβαθύνουν στην έρευνά του και σε πληροφορίες μαθηματικού επιπέδου, ώστε να αποτελέσει γι’ αυτά πρότυπο και να εμπνευστούν απ’ αυτή. Μάλιστα, έχει ήδη δρομολογηθεί η ψηφιοποίηση των αρχείων προκειμένου φοιτητές από όλον τον κόσμο να μπορέσουν να αποκτήσουν πρόσβαση στο έργο του.

Στην ανάδειξη του γένους των Καραθεοδωρή συνέβαλαν η εφημερίδα «Καραθεοδωρή» και ο Σύνδεσμος Φίλων Καραθεοδωρή, που λειτουργεί εθελοντικά υποστηρίζοντας το μουσείο στη συγκέντρωση αποκτημάτων, όπως λέει ο κ. Λιπορδέζης.

Οταν του ζητούμε να μας περιγράψει αυτό το γένος, ο διευθυντής του μουσείου στέκεται αρχικά στον Στέφανο Καραθεοδωρή (1789-1867) και στον γιο του Αλέξανδρο (1833-1906), οι οποίοι μιλούσαν 16 γλώσσες και είχαν σπουδάσει 6 επιστήμες ο πρώτος και 4 ο δεύτερος.

«Οσον αφορά τον ίδιο, από μικρή ηλικία διαβάζουμε στα τετράδιά του αφιερώσεις από τον Ιούλιο Βερν, τον νεοελληνιστή Lengrand, τον δάσκαλό του Burgalts, που προβλέπουν ότι θα γίνει ένας νέος Ευκλείδης. Μάλιστα, κερδίζει σε πανβελγικό διαγωνισμό μαθηματικών δύο φορές και σε ηλικία 27 χρονών για την αγάπη των μαθηματικών εγκαταλείπει τη θέση του ως πολιτικού μηχανικού» περιγράφει ο κ. Λιπορδέζης.

«Σπουδάζει στο κορυφαίο κέντρο μαθηματικών – το πανεπιστήμιο της Γκέτινγκεν – εν μέσω εξέχοντων επιστημόνων όπως οι Klein, Schwarz, Hilbert, Einstein, Minkowski, Max Planck, Sommerfeld, διακρίνεται και γίνεται άμεσα καθηγητής. Το 1936 θεσπίζεται το Βραβείο Fields για μαθηματικούς και ο πρόεδρος της επιτροπής είναι ο Κ. Καραθεοδωρή. Ενώ μεσουρανεί στη Γερμανία, αυτός τα εγκαταλείπει όλα επειδή η πατρίδα του τον καλεί για να προσφέρει τις υπηρεσίες του».

Κλείνοντας την κουβέντα μας εκφράζει τη συγκίνησή του για τη μεγάλη επισκεψιμότητα από σχολεία στο μουσείο. Οπως τονίζει: «Το μουσείο φτιάχτηκε για εσάς, ανήκει σε εσάς και από το παράθυρο του μέλλοντος βλέπω πάλι εσάς. Η νέα γενιά έχετε μεγάλη ανάγκη από τέτοια πρότυπα για να χαράξετε πορεία για το μέλλον σας».

Ο ανεκτίμητος θησαυρός με τα αρχεία, το έργο, τα προσωπικά αντικείμενα και τις οικογενειακές φωτογραφίες του Κ. Καραθεοδωρή αλλά και της οικογένειάς του βρίσκεται στην Κομοτηνή, σε ένα ιστορικό κτίριο, την Τσανάκλειο Σχολή. Σας προσκαλούμε, λοιπόν, να επισκεφθείτε το μουσείο ενός ανθρώπου που δόξασε την Ελλάδα στα πέρατα της οικουμένης.

Η ιστορία της πόλης μέσα από τα μνημεία της

Ενα από τα πιο σημαντικά κομμάτια της ιστορίας της πόλης μας βρίσκεται στην καρδιά της! Το Φρούριο της Κομοτηνής, γνωστό και ως το Βυζαντινό Τείχος, είναι μια οχύρωση, η οποία ολοκληρώθηκε τον 4ο αιώνα μ.Χ., από τον αυτοκράτορα Θεοδόσιο Α’. Η επιλογή της περιοχής έγινε λόγω της στρατηγικής της θέσης: βρίσκεται επί της αρχαίας Εγνατίας οδού και στην αρχαιότητα έλεγχε το πέρασμα από την οροσειρά της Ροδόπης προς το Θρακικό Πέλαγος. Το φρούριο είχε τείχος ύψους 9,6 μέτρων και ήταν τετράπλευρο με τέσσερις εισόδους και 16 πύργους. Μέσα βρισκόταν οχυρωμένη η βυζαντινή πόλη Κουμουτζηνά. Με μια βόλτα στο κέντρο της πόλης ο επισκέπτης θα δει σήμερα τμήματα αυτής της οχύρωσης. Το Ιμαρέτ στην Κομοτηνή είναι ένα από τα παλαιότερα οθωμανικά μνημεία της Θράκης. Σχετίζεται με την επέκταση και επικράτηση των Οθωμανών στη συγκεκριμένη περιοχή στο δεύτερο μισό του 14ου αιώνος. Χτισμένο με τη βυζαντινή τεχνική της πλινθοπερίκλειστης τοιχοδομίας, που συνηθίζεται στα πρώιμα οθωμανικά κτίσματα, το Ιμαρέτ χτίστηκε από τον Οθωμανό Γαζή Αχμέτ Εβρενό κοντά στα ανατολικά τείχη του βυζαντινού κάστρου των Κουμουτζηνών. Στο Ιμαρέτ στεγάζεται σήμερα το Εκκλησιαστικό Μουσείο της Ιεράς Μητρόπολης Μαρωνείας και Κομοτηνής, το οποίο περιλαμβάνει εκκλησιαστικά αντικείμενα, φορητές εικόνες, ιερά σκεύη, ιερατικά άμφια, χειρόγραφα και λειτουργικά βιβλία. Στο εσωτερικό του Φρουρίου βρίσκεται ο Ιερός Ναός Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Είναι τετράκλιτος με νάρθηκα, ξυλόστεγος και το δάπεδό του βρίσκεται σε χαμηλότερο επίπεδο από αυτό του γύρω χώρου. Χτίστηκε την εποχή της Τουρκοκρατίας (1800) πάνω στα θεμέλια βυζαντινού ναού, για το οποίο έχουμε αναφορά στα 1548 από τον περιηγητή Pierre Belon. Ο ναός στη σημερινή του μορφή είναι αναστηλωμένος και έχει κηρυχθεί ιστορικό διατηρητέο μνημείο. Σημαντική από καλλιτεχνική άποψη είναι η εικόνα της Παναγίας, που μπορεί να χρονολογηθεί μεταξύ 15ου και 16ου αιώνα. Το περίτεχνο τέμπλο με τον δαντελωτό διάκοσμο ακολουθεί την ηπειρωτική σχολή.