Ούτε μισή ώρα με το αυτοκίνητο από το κέντρο του Ντουμπάι, αν θεωρήσουμε ως κέντρο τις γειτονιές γύρω από τον Burj Khalifa, ξεκινά μια περιοχή με πολύ ιδιαίτερα χαρακτηριστικά: Η Σάρτζα, η τρίτη μεγαλύτερη πόλη των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων μετά το Ντουμπάι και το Aμπου Ντάμπι και πρωτεύουσα του Εμιράτου της Σάρτζα, αποτελεί την άτυπη πολιτιστική πρωτεύουσα του ομοσπονδιακού κράτους. Αυτό την κάνει ξεχωριστή, σε μια περιοχή γνωστή περισσότερο για τις επιχειρηματικές δράσεις της και για την τουριστική άνθησή της παρά για τη συνεισφορά της σε θέματα πολιτισμού. Oμως η Σάρτζα είναι η πατρίδα της πριγκίπισσας Χουρ Αλ Κασίμι, της δυναμικής ιδρύτριας, προέδρου και διευθύντριας του Sharjah Art Foundation. Μιας γυναίκας που έχει βάλει ως στόχο ζωής την υποστήριξη και διάδοση των τεχνών όχι μόνο σε τοπικό αλλά και σε διεθνές επίπεδο!

Μια δραστήρια γυναίκα

Κόρη του σεΐχη Σουλτάν Μπιν Μοχάμεντ Αλ Κασίμι, που κυβερνά τη Σάρτζα από το 1972, και μέλος της δυναστείας των Αλ Κασίμι, οι οποίοι έχουν τον έλεγχο της περιοχής από τον 18ο αιώνα, η Χουρ Αλ Κασίμι, παρά τα νεαρό της ηλικίας της, ασχολείται με τον τομέα του πολιτισμού εδώ και αρκετά χρόνια, οργανώνοντας εκθέσεις, εκπονώντας προγράμματα για τις εικαστικές τέχνες, τη μουσική και τον κινηματογράφο, ενισχύοντας νέους καλλιτέχνες και υποστηρίζοντας εκπαιδευτικές δράσεις για παιδιά αλλά και για ενηλίκους. Eχει κάνει εξαιρετικές σπουδές και είναι κάτοχος διπλώματος ζωγραφικής από τη Βασιλική Ακαδημία Τεχνών του Λονδίνου και μεταπτυχιακού σε θέματα σύγχρονης τέχνης από το Royal College of Art του Λονδίνου. Το 2003 ήταν συνεπιμελήτρια της Μπιενάλε της Σάρτζα και από τότε, ως διευθύντρια πλέον του θεσμού, φροντίζει για την ανάπτυξή του μετατρέποντάς τον σε διοργάνωση διεθνούς κύρους με τη συνεργασία σημαντικών σύγχρονων καλλιτεχνών. Η συμμετοχή της και σε άλλα ιδρύματα και οργανισμούς στην πατρίδα της αλλά και στο εξωτερικό (μεταξύ άλλων είναι πρόεδρος του ερευνητικού Ινστιτούτου της Αφρικής που εδρεύει στη Σάρτζα και πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου της Sharjah Architecture Triennial) επιβεβαιώνει το ανήσυχο του χαρακτήρα της και την ακάματη δημιουργικότητά της. Μια δημιουργικότητα που μόνο η COVID-19 κατάφερε να περιορίσει: Η 15 Μπιενάλε της Σάρτζα αναβλήθηκε, με τη Χουρ Αλ Κασίμι να δηλώνει εκ μέρους τoυ Sharjah Art Foundation: «Αναλογιζόμενοι την αμείλικτη καταστροφή της COVID-19 σε πολλά μέρη του κόσμου, καθώς και την άνιση πρόσβαση σε εμβόλια και τους περιορισμούς στα ταξίδια, το SAF αποφάσισε να εγκαινιάσει την Μπιενάλε της Σάρτζα το 2023». Στο μεταξύ, η πριγκίπισσα και οι συνεργάτες της εξακολουθούν να εργάζονται πυρετωδώς για πολλά άλλα προγράμματα που «τρέχουν».

Οικογενειακές ιστορίες

Η αλήθεια είναι πως η Χουρ Αλ Κασίμι δεν είναι η μόνη από την οικογένεια που ακολούθησε έναν τέτοιον δρόμο. Ο πατέρας της εκτός από κυβερνήτης του Εμιράτου είναι και ιστορικός, συγγραφέας και λάτρης των τεχνών, ο οποίος έχει δημιουργήσει πολλά μουσεία. Για αυτόν τον λόγο η UΝΕSCΟ το 1998 είχε ανακηρύξει τη Σάρτζα Πολιτιστική Πρωτεύουσα του αραβικού κόσμου. Η αδελφή της Χουρ από τον πρώτο γάμο του πατέρα της, η πριγκίπισσα Αζα Αλ Κασίμι, εκτός από businesswoman είναι και εικαστικός. Με μια άλλη τέχνη, αυτή της υψηλής ραπτικής, ασχολείτο ο δίδυμος αδελφός της Χουρ, ο Χαλίντ Αλ Κασίμι, ο οποίος σταδιοδρόμησε με επιτυχία ως σχεδιαστής μόδας. Ο Χαλίντ το 2019, στα 39 του χρόνια, πέθανε έπειτα από πάρτι στο διαμέρισμά του στο Λονδίνο, υπό μυστηριώδεις συνθήκες – γράφτηκε πως αιτία ήταν η κατανάλωση ναρκωτικών. Από ναρκωτικά είχε φύγει από τη ζωή το 1999 και ο πρωτότοκος γιος του σεΐχη Αλ Κασίμι, Μοχάμεντ. Ηταν μόνο 25 ετών.

Με τη ματιά του τουρίστα

Για να φύγουμε όμως από τα δυσάρεστα και για να περάσουμε ξανά στα ευχάριστα και στα δημιουργικά. Μια επίσκεψη στη Σάρτζα, που πολύ εύκολα γίνεται και ως μονοήμερη εκδρομή από το Ντουμπάι, είναι μια καλή ευκαιρία για να εξερευνήσετε έναν κόσμο με δεκάδες αξιοθέατα. Εναν κόσμο εμποτισμένο με τις εξωτικές μυρωδιές της Ανατολής, ο οποίος, κι αν δεν έχει την εξωφρενικά λαμπερή και κοσμοπολίτικη ατμόσφαιρα που διαθέτει το μεγαλύτερο εμπορικό, οικονομικό και τουριστικό κέντρο των ΗΑΕ (το Ντουμπάι), έχει να μοιραστεί με τον επισκέπτη τα δικά του πολύτιμα μυστικά. Το Sharjah Art Museum είναι ένα από αυτά. Ανοιξε τις πόρτες του το 1997, πρόκειται για ένα από τα μεγαλύτερα μουσεία τέχνης των Αραβικών Εμιράτων και φιλοξενεί ενδιαφέρουσες εκθέσεις. Εννοείται πως το Μουσείο Ισλαμικού Πολιτισμού της Σάρτζα, λίγο μακρύτερα, είναι το ιδανικό μέρος για να μάθετε όσα θέλατε για τις θρησκευτικές ρίζες του αραβικού πολιτισμού. Ανάμεσα στις συλλογές του ξεχωρίζει εκείνη με τους αστρολάβους. Οσο γυρνάτε θα ανακαλύπτετε και κάτι καινούργιο, καθώς στην πόλη λειτουργούν περισσότερα από 15 μουσεία. Η Sharjah Heritage Area είναι μια γειτονιά στο κέντρο της Σάρτζα με παλιά σπίτια, κάποια εκ των οποίων έπειτα από την αναπαλαίωσή τους λειτουργούν (και αυτά) ως μουσεία. Το Bait Al Naboodah, οικογενειακή κατοικία κάποτε ενός εμπόρου, είναι το πιο όμορφο. Πολύ κοντά βρίσκεται και το Φρούριο της Σάρτζα, το οποίο είναι επίσης επισκέψιμο. Για να ολοκληρωθεί η εμπειρία, περάστε και από την Κεντρική Αγορά του Εμιράτου. Στεγάζεται σε ένα μεγάλο κτίριο που είναι περιμετρικά επενδεδυμένο με μπλε και με γαλάζια πλακάκια. Στο εσωτερικό του λειτουργούν περισσότερα από 500 καταστήματα που πωλούν τα πάντα, από τρόφιμα, αρώματα και κοσμήματα μέχρι χαλιά, αντίκες, ηλεκτρονικά είδη και αναμνηστικά για τους τουρίστες. Δεν μπορεί, κάτι θα αγοράσετε για να θυμάστε το πέρασμά σας από τη Σάρτζα, που δεν τη γνωρίζουν πολλοί αλλά που σίγουρα αξίζει το ταξίδι!