Κι αν καταργούσαν τα Χριστούγεννα;

Εχετε ακούσει ποτέ το όνομα Ελένα Ντάλι; Πολύ αμφιβάλλω. Κι αν πάλι έτυχε να το ακούσετε, αμφιβάλλω αν θυμάστε ποια είναι η εν λόγω κυρία. Θα σας βοηθήσω: πρόκειται για μια μαλτέζα επίτροπο της Κομισιόν, υπεύθυνη για θέματα Ισότητας, η οποία προτού αναλάβει τη θέση, το πιο αξιοσημείωτο στο βιογραφικό της ήταν μια νίκη της σε καλλιστεία, τρεις δεκαετίας πριν – απόδειξη ότι η ομορφιά φέρνει ψήφους. Αν κι αυτό δεν σας λέει κάτι (και γιατί άλλωστε…) να σας πω πως πρόκειται για την επίτροπο που θέλησε να καταργήσει τα Χριστούγεννα – ή ορθότερα, ένα μέρος του τελετουργικού τους, δηλαδή τις ευχές! Ε, για αυτό είμαι σίγουρος πως κάτι θα έχετε ακούσει. Να σας θυμίσω την ιστορία. Λίγες μέρες πριν, στις αρχές Δεκεμβρίου, το Politico έκανε γνωστό ότι υπάρχει μια έκθεση με οδηγίες στα μέλη της Κομισιόν. Μεταξύ των οδηγιών υπήρχε η κατάργηση της προσφώνησης «Κυρίες και κύριοι» και άλλα πολλά ανάλογα. Ωστόσο, το σημείο της έκθεσης που προκάλεσε αντιδράσεις ήταν εκείνο στο οποίο η επίτροπος και οι συντάκτες της έκθεσης συμβούλευαν όσους πήραν το κείμενο «να μη θεωρούν δεδομένο ότι όλοι οι Ευρωπαίοι είναι χριστιανοί» και να ρυθμίσουν τη συμπεριφορά τους αναλόγως. «Δεν ισχύουν για όλους οι χριστιανικές γιορτές, ούτε όλοι οι χριστιανοί τις γιορτάζουν στις ίδιες ημερομηνίες» αναφερόταν στο έγγραφο, που συμβούλευε επίσης το προσωπικό της Κομισιόν να αποφεύγει εκφράσεις όπως «τα Χριστούγεννα μπορεί να προκαλέσουν πολύ στρες», αλλά, αντ’ αυτού, να προτιμά το «οι γιορτές μπορεί να προκαλέσουν πολύ στρες» – οι γιορτές αόριστα. Οπως ήταν λογικό, υπήρξαν αντιδράσεις: ακόμα και το Βατικανό του ευαίσθητου και προοδευτικού Πάπα Φραγκίσκου αντέδρασε. Η επίτροπος απάντησε ότι το κείμενο είχε συμβουλευτικό και όχι δεσμευτικό χαρακτήρα. Δυστυχώς, λέω εγώ. Διότι ίσως ήταν προτιμότερο, πέρα από νουθεσίες που έχουν να κάνουν με τις εκφράσεις, να υπήρχε μια απόφαση της Κομισιόν (ή όποιου άλλου δύναται να επιβάλει τέτοιες καταστάσεις) για οριστική κατάργηση των Χριστουγέννων. Θα ήταν ο ωραιότερος τρόπος για να τα ξαναθυμηθούμε και για να τα σώσουμε. Στις καρδιές μας πρώτα απ’ όλα. Θυμάμαι ακόμα την περυσινή αγωνία για τα Χριστούγεννα. Θυμάμαι την γκρίνια γιατί υπήρχαν απαγορεύσεις για να πάρουμε τους δρόμους για τα χωριά μας. Θυμάμαι τη στενοχώρια γιατί ήταν κλειστά τα νυχτερινά κέντρα. Θυμάμαι κόσμο να αναρωτιέται πότε θα έχουμε την ευκαιρία για να ξαναπάμε στη Βιέννη χριστουγεννιάτικα. Θυμάμαι άλλους να δυσφορούν, γιατί ακόμα και για τα ρεβεγιόν υπήρχαν περιορισμοί: έπρεπε να είμαστε αυστηρά μέχρι οκτώ ή εννέα – δεν το θυμάμαι καλά. Τα άκουγα όλα αυτά και σκεπτόμουν πως για πολλούς ανθρώπους αυτό που ζούσαμε ήταν η κατάργηση των Χριστουγέννων – μια κατάργηση παράξενη, διότι Χριστούγεννα, παρά τους περιορισμούς, υπήρχαν και η δυνατότητα να τα γιορτάσεις δεν έλειπε: έλειπε το πάρτι της κατανάλωσης. Για την ακρίβεια, πέρυσι το πάρτι δεν άρχισε ποτέ. Αλλά αυτό είναι τα Χριστούγεννα; Κατανάλωση; Ευκαιρία για ταξίδια και φωτογραφίες με χιόνια στο Instagram; Δεν το ρωτάω γιατί θέλω να κουνήσω το δάχτυλο στον κόσμο. Το ρωτάω παραπονιάρικα, γιατί πιστεύω ότι για όλους μας τα Χριστούγεννα θα έπρεπε να είναι κάτι πιο βαθύ και κάτι πιο σημαντικό. Τι; Ας πούμε μια ευκαιρία για να δείξουμε την αγάπη μας στους δικούς μας. Την περιμένουν: είναι το μόνο βέβαιο. Θυμάμαι πέρυσι με τους περιορισμούς είχε προκύψει κάτι σπάνιο που το είχα βρει ενδιαφέρον: έπρεπε ο καθένας μας να διαλέξει τους λιγοστούς ανθρώπους του με τους οποίους θα έπρεπε να μοιραστεί το τραπέζι. Ξαφνικά η «οικογένεια» απέκτησε νόημα. Ηθελες μαζί σου τους δικούς σου. Κι αν πάλι προτιμούσες τους φίλους σου, έπρεπε κι αυτούς να τους διαλέξεις προσεκτικά – δεν χωρούσαν στο τραπέζι όλοι, δυστυχώς. Ηταν τα Χριστούγεννα που τα απρόσωπα πάρτι των ξενύχτηδων περαστικών βαφτίστηκαν «κορωνοπάρτι». Και το χριστουγεννιάτικο γεύμα απαιτούσε μια προετοιμασία που δεν είχε να κάνει με φαγητό και κρασί και γλυκά και τσιγάρα και πούρα, αλλά σχεδόν αποκλειστικά με ανθρώπους. Τους ανθρώπους που ήθελες να έχεις δίπλα σου. Υπό αυτό το πρίσμα, λέω ότι είναι κρίμα που η κυρία Ελένα Ντάλι δεν πρότεινε την κατάργηση των Χριστουγέννων, έστω για λόγους ισότητας. Βλέπω όλη την ιστορία να εξελίσσεται σαν σειρά τουNetflix. Θα ξεσπούσε αρχικά θύελλα διαμαρτυριών – είναι δεδομένο. Θα διαδήλωναν μαζί με τους εκκλησιαστικούς μας άρχοντες, έμποροι και καταστηματάρχες, ξενοδόχοι, ιδιοκτήτες γραφείων ταξιδίων, κάτι τύποι που ντύνονται «Αγιοβασίληδες», κομμώτριες και «νυχούδες» και άλλοι πολλοί. Μετά η Κομισιόν θα αντεπετίθετο σαν την περίφημη Αυτοκρατορία στο «Star Wars», θα μας απειλούσε με νέα μνημόνια και με άλλα πολλά χειρότερα και θα δεχόμασταν τα μέτρα με κρύα καρδιά, ελπίζοντας πως θα τα καταργήσει κάποιος κάποτε με έναν νόμο και ένα άρθρο. Και μετά θα αρχίζαμε να γιορτάζουμε τα Χριστούγεννα κρυφά – και όχι στα πολυκαταστήματα και στα μπουζούκια. Τα κάλαντα θα ήταν απαγορευμένα και θα τα διακινούσαμε με πειρατικές κασέτες: οι πιο γενναίοι πιτσιρικάδες θα τα τραγουδούσαν ψιθυρίζοντας στα θυροτηλέφωνα και χωρίς τρίγωνα και φυσαρμόνικες. Θα παρακολουθούσαμε τη Θεία Λειτουργία των Χριστουγέννων όχι στην ΕΡΤ3, αλλά σε κάποιο ξωκλήσι. Θα μιλούσαμε στα παιδιά μας για τα Χριστούγεννα και το πνεύμα τους, πράγμα που δεν κάνουμε τώρα. Θα βλέπαμε κάπου στα κρυφά την «Υπέροχη Ζωή» του Φρανκ Κάπρα – ο Σκρουτζ θα ήταν ξανά στις διηγήσεις μας ο ήρωας του Ντίκενς και όχι ο σπαγγοραμμένος πάπιος που ταλαιπωρεί τον κακόμοιρο τον Ντόναλντ. Και όταν θα πίναμε το βράδυ ένα κρασί, η ευχή μας θα ήταν να ξανανομιμοποιηθούν τα Χριστούγεννα, γιατί στο μεταξύ θα είχαμε καταλάβει πόσο τυχεροί είμαστε που υπάρχουν. Εστω και αν τα έχουμε μετατρέψει σε καταναλωτικό πανηγύρι, πάλι καλά που έρχονται προσφέροντάς μας ένα μεγάλο τάιμ άουτ μέσα στο καταχείμωνο. Η Ελένα Ντάλι από το επίθετό της και μόνο σε κάνει να υποπτεύεσαι ότι πρεσβεύει κάποιου τύπου σουρεαλιστική υπερβολή: προφανώς οι περίφημες συμβουλές της στερούνται σοβαρότητας. Αλλά είναι και ένα καμπανάκι συναγερμού που μας θυμίζει πως καλό είναι να γιορτάζουμε και να αγαπάμε τα Χριστούγεννα. Γιατί σε ένα μελλοντικό μνημόνιο, από αυτά που τραβάει ο οργανισμός μας, μπορεί θα γίνουν κι αυτά αντικείμενο διαπραγμάτευσης. Ή, για να το πω πιο μοντέρνα, μπορεί να αρχίσουν ακόμα και για αυτά να υπάρχουν αρνητές – τίποτα δεν αποκλείεται…