Εξτρα ενισχύσεις για θέρμανση στα νοικοκυριά

Η… τέλεια ενεργειακή καταιγίδα μαίνεται, δίχως καμία έγκυρη πρόγνωση να προσδιορίζει το πότε θα κοπάσει. Η μέση χονδρεμπορική τιμή ρεύματος στην Ελλάδα για το πρώτο δεκαπενθήμερο του Δεκεμβρίου βρίσκεται στα 236,30 ευρώ ανά μεγαβατώρα (ευρώ/MWh), ενώ στο… κόκκινο κινούνται καθημερινά οι τιμές στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες. Ειδικότερα, την περασμένη Πέμπτη έφτασαν στην Ελβετία τα 368,21 ευρώ/MWh, στη Γαλλία τα 353,09 ευρώ/MWh και στη χώρα μας τα 328 ευρώ/MWh. Και ακόμη δεν έχουμε μπει στην καρδιά του χειμώνα.

Τα ποσοστά της ενεργειακής φτώχειας αυξάνονται – εκτιμήσεις προσδιορίζουν τα νοικοκυριά που πλήττονται στην Ευρώπη στα 80 εκατομμύρια, παρότι τα επίσημα στοιχεία της Eurostat αναφέρονται σε 31 εκατομμύρια Ευρωπαίους που ζουν σε συνθήκες ενεργειακής ένδειας. Παράλληλα, μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις έχουν περιορίσει την παραγωγή τους, αναθεωρώντας τα επιχειρησιακά τους σχέδια για το 2022, ενώ εκπρόσωποι του παραγωγικού κλάδου της χώρας μας έχουν ήδη προειδοποιήσει το Μαξίμου για ελλείψεις στα ράφια, οι οποίες υπάρχει κίνδυνος να πυκνώσουν τους πρώτους μήνες του νέου έτους, ακόμη και σε βασικά καταναλωτικά αγαθά. Το ενεργειακό κόστος άλλωστε «καίει» και τον πρωτογενή τομέα, με τους αγρότες να ετοιμάζουν «κάθοδο» των τρακτέρ στις εθνικές οδούς από τον Ιανουάριο.

Κόστος €3 δισ.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις, το κόστος της ενεργειακής κρίσης στην ελληνική οικονομία ενδέχεται να φτάνει και τα 3 δισ. ευρώ. Αλλωστε μόνο για την επιδότηση των τιμολογίων ρεύματος της χαμηλής τάσης του Σεπτεμβρίου (9 ευρώ), του Οκτωβρίου (18 ευρώ), του Νοεμβρίου και του Δεκεμβρίου (39 ευρώ) ο λογαριασμός φτάνει τα 670 εκατ. ευρώ, ενώ η πρόβλεψη για έξτρα επιδότηση των τιμολογίων ηλεκτρικής ενέργειας Δεκεμβρίου (πλέον των 39 ευρώ) μπορεί να τον ανεβάσει, όπως αναφέρουν οι πληροφορίες, κοντά στα 730 εκατ. ευρώ.

Ειδικότερα, όπως επισήμανε μιλώντας την Παρασκευή στο «Βήμα» παράγοντας της κυβέρνησης, η επικρατέστερη πρόταση αφορά την επιδότηση των τιμολογίων Δεκεμβρίου με 48 ευρώ, που σημαίνει ότι η ενίσχυση θα αυξηθεί από τα 130 ευρώ/MWh στα 160 ευρώ/MWh. Δεν απέκλεισε, ωστόσο, το ενδεχόμενο, λόγω της έντασης της ενεργειακής κρίσης, η επιδότηση να αυξηθεί έτι περαιτέρω.

Σε κάθε περίπτωση, οι έξτρα ενισχύσεις για τον Δεκέμβριο θα προέλθουν από τα… υπόλοιπα του Ταμείου Ενεργειακής Μετάβασης (ΤΕΜ) – δίχως να αποκλείεται κάποια μικρή ενίσχυση από τον κρατικό προϋπολογισμό -, το οποίο έχει προικοδοτηθεί με το 69,86% των εσόδων από τις δημοπρασίες δικαιωμάτων εκπομπών ρύπων, που για το 2021 υπολογίζονται σε περίπου 1,1 δισ. ευρώ. Εως σήμερα από το ΤΕΜ έχουν καταβληθεί περίπου 530 εκατ. ευρώ, ήτοι δύο δόσεις (165 εκατ. ευρώ και 230 εκατ. ευρώ) στους παρόχους ρεύματος για τις εκπτώσεις των τιμολογίων, άλλα 90 εκατ. ευρώ για τα επιδόματα θέρμανσης και άλλα περίπου 45 εκατ. ευρώ για τις τηλεθερμάνσεις στη Δυτική Μακεδονία και τις επανασυνδέσεις κομμένων μετρητών, ενώ απομένουν άλλα 170 εκατ. ευρώ.

Οι πιστώσεις

Επίσης, όπως είχαν ανακοινώσει ο ίδιος ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και ο αρμόδιος υπουργός Ενέργειας Κώστας Σκρέκας, για τον Δεκέμβριο θα ισχύσει σχεδόν διπλασιασμός της έκπτωσης που παρέχει η ΔΕΠΑ στους προμηθευτές φυσικού αερίου (δηλαδή από 16% σε 30%), οι οποίοι θα τη μετακυλίσουν στα νοικοκυριά.

Ωστόσο, ακόμη δεν έχει περάσει στα τιμολόγια αερίου ούτε η αρχική έκπτωση, καθώς μόλις την Πέμπτη ανακοινώθηκε από τη ΔΕΠΑ Εμπορίας ότι από αύριο Δευτέρα θα προβεί στις σχετικές πιστώσεις, προσδιορίζοντας την επιδότηση στα 11 ευρώ/MWh για τον Οκτώβριο και στα 15 ευρώ/MWh για τον Νοέμβριο.

Νέα μέτρα

Παράλληλα, η κυβέρνηση σχεδιάζει νέα στοχευμένα μέτρα για τους ευάλωτους καταναλωτές και τη μεσαία τάξη, που θα ισχύσουν το πρώτο τρίμηνο του 2022, έπειτα από την παρέμβαση της Κομισιόν για κατάργηση της οριζόντιας επιδότησης όλων των τιμολογίων ρεύματος της χαμηλής τάσης. Οπως σημειώνει στέλεχος του υπουργείου Οικονομικών, αφενός τα έσοδα του ΤΕΜ είναι πεπερασμένα και αφετέρου δεν μπορεί να προσφέρεται η ίδια έκπτωση στα τιμολόγια μιας μέσης οικογένειας με ένα διαμέρισμα 100 τ.μ. και μιας άλλης που κατοικεί σε μια βίλα 500 τ.μ.

Ετσι, τις τελευταίες ημέρες στα υπουργεία Οικονομικών και Ενέργειας υπολογίζουν, γράφουν και σβήνουν, προκειμένου να βρουν το κατάλληλο σημείο όπου θα μπει ο «κόφτης» που θα περιορίζει τους δικαιούχους των επιχορηγήσεων σε εκείνους που το έχουν πραγματικά ανάγκη.

Ωστόσο, η εξίσωση είναι ιδιαιτέρως δύσκολη, με δεδομένο ότι τα έσοδα του ΤΕΜ για το 2022 δεν μπορούν να υπολογιστούν, παρά μόνο κατά προσέγγιση. Και αυτό διότι ακόμη δεν έχει προσδιοριστεί από την ΕΕ εάν και κατά πόσο θα μειωθεί ο αριθμός των δικαιωμάτων εκπομπών για το επόμενο έτος, ενώ δεν είναι βέβαιο ότι η ανοδική πορεία των τιμών στο ευρωπαϊκό Χρηματιστήριο Ρύπων θα συνεχιστεί (από τις αρχές Δεκεμβρίου ξεπερνούν τα 80 ευρώ ανά τόνο).

Τα κριτήρια

Ετσι, ο προσδιορισμός των κριτηρίων αποδεικνύεται πολύπλοκη υπόθεση. Μια από τις προτάσεις είναι οι δικαιούχοι να προκύπτουν από μια εξίσωση, με παραμέτρους το εισόδημα αλλά και τα τετραγωνικά της κατοικίας. Ωστόσο, θα πρέπει να επιλυθεί και ένα επιπλέον πρόβλημα: στη χώρα μας πολλοί μετρητές δεν αντιστοιχούν στους κατοίκους του σπιτιού.

Σε κάθε περίπτωση, με δεδομένο ότι αυτή δεν θα είναι η τελευταία ενεργειακή κρίση, προετοιμάζεται ένας μόνιμος μηχανισμός που θα λειτουργεί σαν… αμορτισέρ απορροφώντας τους κραδασμούς όταν οι αυξήσεις των χονδρεμπορικών τιμών ρεύματος θα ξεπερνούν κάποιο όριο, ώστε να τις εξισορροπεί, υπολογίζοντας και παρέχοντας αυτομάτως επιδότηση στους καταναλωτές.