«Μια θέση μακριά από τη ζούγκλα του ιδιωτικού τομέα με τα εξαντλητικά ωράρια και τις υπέρμετρες απαιτήσεις». Αυτή είναι σήμερα η επιθυμία πολλών Ελλήνων, κάποιοι από τους οποίους μιλούν στο «Βήμα», φωτίζοντας μία νέα τάση που φαίνεται να ανατρέπει όλα όσα ξέραμε για τις παραδοσιακές «διαδρομές» των νέων στην αγορά εργασίας της χώρας μας: Επιστροφή στο Δημόσιο. Ενα φαινόμενο που όπως δείχνουν τα στοιχεία, αφορά πλέον και την κατηγορία των υπερεξειδικευμένων πτυχιούχων, τους οποίους θα περίμενε κανείς να δει σε μεγάλες εταιρείες ή επιτυχημένα ερευνητικά εργαστήρια.

Χιλιάδες χτυπούν την «πόρτα» του ΑΣΕΠ

Αλλιώς ξεκινούν την πορεία τους, αλλά η ανάγκη για φυσιολογικές ώρες εργασίας και δημιουργία οικογένειας κυριαρχούν. Οι νέοι το δηλώνουν, οι αριθμοί το αποδεικνύουν. Εκατοντάδες χιλιάδες Ελληνες χτυπούν κάθε χρόνο την «πόρτα» του ΑΣΕΠ, αποδεχόμενοι πιθανά χαμηλότερες αμοιβές, αλλά κερδίζοντας την ηρεμία της μονιμότητας. Η τάση των προηγούμενων γενεών στη χώρα έχει επιστρέψει. Τα τελευταία χρόνια δε το όνειρο του Δημοσίου γίνεται αυτοσκοπός και για χιλιάδες νέους με… ακαδημαϊκές περγαμηνές.

Κατά τη διάρκεια της περασμένης χρονιάς, σύμφωνα με την ετήσια έκθεση του ΑΣΕΠ για το 2022, εκδόθηκαν από την Ανεξάρτητη Αρχή συνολικά 27 προκηρύξεις που αφορούσαν την πλήρωση 6.236 θέσεων τακτικού προσωπικού, για τις οποίες υποβλήθηκαν 303.877 αιτήσεις. Αξίζει να σημειωθεί εδώ πως ο αντίστοιχος αριθμός το 2021 ήταν σχεδόν 64.000 λιγότερες. «Ο αριθμός των 303.877 υποψηφίων που έκαναν αίτηση για πρόσληψη στο Δημόσιο το 2022 (χωρίς να περιλαμβάνω σε αυτούς τους εκπαιδευτικούς) υποδηλώνει το μέγεθος της ευθύνης μας απέναντί τους να δρούμε γρηγορότερα και πιο αποφασιστικά αλλά και απέναντι στη Δημόσια Διοίκηση, της οποίας η αποτελεσματικότητα εξαρτάται από την επαρκή, ορθή και ταχεία στελέχωσή της» δηλώνει ο πρόεδρος του ΑΣΕΠ, Αθανάσιος Παπαϊωάννου.

Τι σκέφτονται οι ίδιοι; «Το Βήμα» μίλησε με υποψήφιους που αποφάσισαν να στραφούν στο Δημόσιο μετά από πολλά χρόνια που εργάστηκαν στον ιδιωτικό τομέα.

Εχει αλλάξει η εικόνα του Δημοσίου

Με πτυχίο Νομικής και δύο μεταπτυχιακά η Ρένα Ξηρομερίτη επί 12 χρόνια συνεργάστηκε ως ελεύθερη επαγγελματίας με δικηγορικά γραφεία. Η εργασιακή ασφάλεια, τα κατοχυρωμένα εργασιακά δικαιώματα και η σταθερότητα που προσέφερε το Δημόσιο σε συνδυασμό με τον οικονομικό και χρονικό προγραμματισμό που μπορεί να κάνει ένας δημόσιος υπάλληλος την οδήγησαν το 2017 στο να υποβάλει αίτηση σε προκήρυξη του ΑΣΕΠ για την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ). Εξι χρόνια μετά, όπως δηλώνει στο «Βήμα», δεν μετανιώνει στιγμή για την εργασιακή μετάβαση που έκανε. «Παλιά επικρατούσε η αντίληψη ότι στο Δημόσιο είναι όλοι αργόσχολοι. Πλέον, όμως, η δημόσια διοίκηση στελεχώνεται από τις νέες γενιές, εργαζομένους με προσόντα και διάθεση να επιμορφωθούν» λέει.

Στην εργασιακή ασφάλεια δίνουν προτεραιότητα όλο και περισσότεροι Ελληνες. Αποκαλυπτικά είναι τα στοιχεία έρευνας της διαΝΕΟσις, που πραγματοποιήθηκε το 2022 και δείχνει πως μία δουλειά που προσφέρει σταθερότητα είναι το ζητούμενο. Οπως προκύπτει, λοιπόν, από την έρευνα το 50,7% όσων είναι από 17 έως 24 και το 50,3% όσων βρίσκονται στην επόμενη ηλικιακή ομάδα (από 25 έως 39 ετών) δηλώνουν πως θα προτιμούσαν «μια δουλειά που προσφέρει μέτριο μισθό, μικρές προοπτικές εξέλιξης αλλά σταθερότητα».

Συγκριτικά δε με προηγούμενες έρευνες, οι νέοι οι οποίοι θα προτιμούσαν μια θέση στο Δημόσιο έχουν αυξηθεί σημαντικά. Στο ερώτημα, λοιπόν, εάν θεωρητικά μπορούσαν να επιλέξουν μια εργασία, τι θα επέλεγαν, η μισθωτή εργασία στον δημόσιο τομέα έρχεται με διαφορά πρώτη. Είναι ενδεικτικό πως στην ομάδα από 17 έως 24 ετών το σχετικό ποσοστό από 15,2% τον Δεκέμβριο του 2016 έφτασε στο 26,1% το 2019 και το 29,1% σήμερα, ενώ στους 25-39 ετών από 31,8% το 2019 σήμερα αγγίζουν το 40%.

Κι αυτή φαίνεται πως είναι η λογική που ακολουθούν όλο και περισσότεροι μορφωμένοι Ελληνες. Αρκεί κανείς να δει τον αριθμό των αιτήσεων σε προκηρύξεις, ακόμη κι αν οι θέσεις δεν είναι παρά ελάχιστες. Στις περισσότερες δε περιπτώσεις οι αιτήσεις που συγκεντρώνονται είναι πολλαπλάσιες – ακόμη και 200πλάσιες (!) – του αριθμού των θέσεων που προκηρύσσονται, με τον αριθμό όσων κατέχουν πτυχία να θέτουν κατά κόρον υποψηφιότητα.

Ρεκόρ αιτήσεων μάλιστα καταγράφηκε στον πρώτο πανελλήνιο γραπτό διαγωνισμό, ο οποίος διεξήχθη στις 4 Μαρτίου, όπου συνολικά περίπου 108.000 υποψήφιοι δήλωσαν πως θα συμμετέχουν, εκ των οποίων οι 78.179 ήταν Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης και οι σχεδόν 30.000 Τεχνολογικής Εκπαίδευσης.

Από τις μεγάλες εταιρείες στον ΕΟΤ

Σπούδασε Επιχειρησιακή Ερευνα και Μάρκετινγκ στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο, όπου έκανε και τις μεταπτυχιακές σπουδές. Επί 10 χρόνια εργάστηκε σε μεγάλες εταιρείες και μάλιστα καταλαμβάνοντας θέσεις ευθύνης. Οταν η Εφη Στυλιδιάδη αισθάνθηκε πως οι εντατικοί ρυθμοί και η πίεση από πλευράς ωραρίου και απαιτήσεων είχαν αρχίσει να τη δυσκολεύουν, αποφάσισε να δοκιμάσει την επαγγελματική της τύχη στο Δημόσιο.

«Το 2007 βγήκε προκήρυξη για δύο θέσεις στον ΕΟΤ πάνω στο αντικείμενό μου. Εχοντας πιεστεί αρκετά στον ιδιωτικό τομέα και ίσως επηρεασμένη από μια άποψη που επικρατούσε τότε ότι το Δημόσιο διευκολύνει τις γυναίκες να συνδυάσουν εργασία και οικογένεια, υπέβαλα αίτηση» λέει σήμερα. Ο διορισμός της κυρίας Στυλιδιάδη, μητέρας πλέον δύο παιδιών, ήρθε το 2010 και σήμερα είναι προϊσταμένη του Τμήματος Διαφήμισης του Ελληνικού Οργανισμού Τουρισμού. Ωστόσο, όπως λέει, ο τρόπος που αντιμετωπίζονται οι εργαζόμενοι που έχουν μπει στη δημόσια διοίκηση από τον ιδιωτικό τομέα είναι λάθος. «Αρκεί να πω πως η προϋπηρεσία που είχα στον ιδιωτικό τομέα, που ήταν βασικό κριτήριο του διαγωνισμού, δεν προσμετράται μισθολογικά».

Κι επειδή το Δημόσιο… ηλικία δεν κοιτά, τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μία στροφή των μεγαλύτερων σε ηλικία εργαζομένων που κυνηγούν μια θέση ψάχνοντας τη δημοσιοϋπαλληλική σταθερότητα. Στον γραπτό διαγωνισμό του Μαρτίου, από το σύνολο των αιτήσεων οι 29.210 υπεβλήθησαν από υποψηφίους ηλικίας 41 έως 50 ετών, ενώ οι 6.111 από υποψηφίους 51 ετών και άνω.