Η «μεγάλη φυγή» και η κατάρρευση των εισηγμένων

Οταν η μεγάλη ελληνική κρίση άρχισε να ξεδιπλώνεται, στην αγορά κοινός τόπος ήταν ότι, όπως η προηγούμενη φάση ριζικού μετασχηματισμού της ελληνικής οικονομίας και του πολιτικού συστήματος τη δεκαετία του ’80 σημαδεύτηκε από μεγάλες κοινωνικές αλλαγές και από την ανάδειξη των «νέων τζακιών» που έμελλε να διαδραματίσουν πρωταγωνιστικό ρόλο στις πολιτικές, οικονομικές και επιχειρηματικές εξελίξεις, κάτι ανάλογο θα μπορούσε να συμβεί και κατά την τρέχουσα κρίση καθώς η επίλυση (κάποτε) του ελληνικού «δράματος» θα αναδείκνυε τα νέα κέντρα ισχύος που θα διεκδικήσουν τον ρόλο τους στη νέα εποχή.

Για ορισμένους μάλιστα όσες εταιρείες επιβιώσουν τελικά δεν αποκλείεται να είναι και οι «νικητές της επόμενης ημέρας».

Ωστόσο, οκτώ χρόνια μετά την ελληνική χρεοκοπία το επιχειρηματικό τοπίο συνεχίζει να ασφυκτιά. Μόνο στο Χρηματιστήριο Αθηνών ένα κύμα φυγής των εισηγμένων εταιρειών από το 2008 οδήγησε 95 εταιρείες στην έξοδο, ενώ την τελευταία 20ετία 233 εταιρείες διαγράφηκαν από την ελληνική αγορά. Την τελευταία οκταετία εξάλλου όσες επιχειρήσεις ήταν κερδοφόρες παρήγαγαν κέρδη 35,2 δισ. ευρώ, ενώ όσες ήταν ζημιογόνες παρουσίασαν ζημιές 76,6 δισ. ευρώ.

Εσοδα 14,3 δισ. ευρώ

Το «ισοζύγιο» για την περίοδο 2008-2015 ήταν, δηλαδή, ζημιογόνο κατά 41,2 δισ. ευρώ. Παρ’ όλα αυτά, το Δημόσιο εισέπραξε από αυτές συνολικά έσοδα 14,3 δισ. ευρώ από φόρους, ενώ και οι μέτοχοι μοιράστηκαν σε μερίσματα και επιστροφές κεφαλαίου άλλα 13,2 δισ. ευρώ, ενώ την ίδια περίοδο από τις εισηγμένες χάθηκαν περίπου 70.000 θέσεις εργασίας.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του Χρηματιστηρίου Αθηνών από το 1997, συνολικά 233 εταιρείες εγκατέλειψαν την ελληνική αγορά. Οι 11 εταιρείες εξαγοράστηκαν (απορρόφηση από μη εισηγμένη και διαγραφή λόγω δημόσιας πρότασης), οι 107 συγχωνεύθηκαν (απορρόφηση από άλλη εισηγμένη με τελική κατάληξη τη διαγραφή), 32 διαγράφηκαν με απόφαση του βασικού μετόχου, 4 διαγράφηκαν λόγω κανονισμού (χαμηλή παραγωγική δραστηριότητα), ενώ 80 πτώχευσαν (οικονομικά προβλήματα που οδήγησαν στη διαγραφή). Παράλληλα άλλες 32 εταιρείες βρίσκονται ήδη στον προθάλαμο της εξόδου καθώς η διαπραγμάτευση των μετοχών τους έχει ανασταλεί από τις Αρχές.

Από τη μία πλευρά οι εξαγορές των θυγατρικών των πολυεθνικών στην Ελλάδα, από την άλλη το κόστος συντήρησης μιας εταιρείας στο Χρηματιστήριο στα χρόνια της κρίσης, σε συνάρτηση με την κατάρρευση των τιμών που διευκόλυνε τους βασικούς μετόχους να βγάλουν τις μετοχές τους από το ΧΑ με μικρό κόστος, αφού καθιστούσε πιο «φθηνή» την υποβολή δημοσίων προτάσεων, επέτειναν τη «μεγάλη έξοδο» των εισηγμένων από το Χρηματιστήριο.

Οι εξαγορές

Ειδική κατηγορία αποτελούν οι εξαγορές των θυγατρικών πολυεθνικών εταιρειών. Τα παραδείγματα των Παπαστράτος – Ρhilip Μorris, Vodafone Ρanafon – Vodafone UΚ, Κωτσόβολος – Dixons, Ιnteramerican – Εureko, Παυλίδης – Κraft Foods, Χάλυψ – Ciments Francais, Ρόκας – Iberola, Φοίνιξ – Groupama, ΑΒ Βασιλόπουλος – Delhaize, Δέλτα Παγωτού – Nestle, Credit Agricole – Εμπορική – Ηρακλής – Lafarge κ.τ.λ. στο πρόσφατο παρελθόν είναι ενδεικτικά. Τον δικό τους ρόλο στην έξοδο ορισμένων εισηγμένων, όπως οι Ηyatt (ΒC Ρartners), Νίκας (GCΙ Foods), Νεοχημική (Carlyle Group) κ.ά., διαδραμάτισαν και μεγάλα ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια (private equity).

Αν και οι αξίες στα χρηματιστήρια μεταβάλλονται ραγδαία, το βέβαιον είναι ότι εταιρείες όπως οι Ελαΐς, Παπαστράτος, Ρanafon, Ιnteramerican, ΑΒ Βασιλόπουλος, Γερμανός, Βαρυτίνης, Cosmote, Chipita, Μαΐλλης, Ηρακλής κ.ά. αποτελούν παραδείγματα που διά της απουσίας τους καθιστούν φτωχότερη την ελληνική αγορά.

Παράλληλα οι κινήσεις των εταιρειών Coca-Cola HBC και Βιοχάλκο να φύγουν έμμεσα από την Ελλάδα έχουν καταστήσει πιο φτωχή την εγχώρια αγορά, ενώ μια όχι απίθανη πλήρης εξαγορά του ΟΤΕ από την Deutsche Τelekom δεν αποκλείει την πιθανότητα μακροπρόθεσμα το ΧΑ να χάσει μία ακόμη από τις κορυφαίες εταιρείες του, με ό,τι αυτό σημαίνει για την προσέλκυση μακροπρόθεσμων διεθνών κεφαλαίων που θα μπορούσαν να χρηματοδοτήσουν πιο φθηνά μια μελλοντική ανάκαμψη της οικονομίας.

Δείτε εδώ τις εισηγμένες εταιρείες που αποχώρησαν από το Χρηματιστήριο την τελευταία 20ετία.