Την ερχόμενη εβδομάδα, ο βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ θα υποδεχθεί τον αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ στην εξοχική πρωθυπουργική κατοικία στο Τσέκερς, σε μια πολυαναμενόμενη συνάντηση, με στόχο την ενίσχυση της συνεργασίας των χωρών για την υποστήριξη της Ουκρανίας. Η διπλωματική παρουσία του Στάρμερ και η προσπάθεια που έχει καταβάλει για να ενισχύσει τη σχέση του με τον Τραμπ, τον έχει καταστήσει βασικό παίκτη σε μια περίοδο έντονης γεωπολιτικής ρευστότητας, με στενούς συμμάχους του τον γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν και τον γερμανό καγκελάριο Φρίντριχ Μερτς.

Σε μεγάλη δημοσκοπική φθορά οι Εργατικοί του Στάρμερ

Ωστόσο, στο εσωτερικό του Ηνωμένου Βασιλείου, το κλίμα είναι διαφορετικό. Οι συνθήκες όλο και δυσχεραίνουν για τον πρωθυπουργό, με τη δημοτικότητά του να έχει φτάσει σε ιστορικά χαμηλά, μόλις ένα χρόνο μετά τη σαρωτική του νίκη στις βρετανικές εκλογές. Η πρόσφατη παραίτηση της αναπληρώτριας πρωθυπουργού, λόγω φορολογικού σκανδάλου, η αποπομπή του βρετανού πρέσβη στην Ουάσιγκτον, λόγω δεσμών με τον καταδικασμένο για σεξουαλικά εγκλήματα Τζέφρι Έπσταϊν και η άνοδος της λαϊκιστικής δεξιάς, με πρωτεργάτη τον Νάιτζελ Φάρατζ, διαμορφώνουν ένα εκρηκτικό πολιτικό περιβάλλον, στο οποίο ο Στάρμερ καλείται να ανταπεξέλθει. Και οι δημοσκοπήσεις δείχνουν μεγάλη φθορά, παρά την κοινοβουλευτική υπεροχή του κόμματος των Εργατικών.

Σε περιδίνηση το Μέγαρο των Ηλυσίων

Αντίστοιχη είναι η κατάσταση στη Γαλλία. Για τον πρόεδρο Μακρόν, η εξωτερική πολιτική είναι σχεδόν το μόνο πεδίο όπου μπορεί ακόμη να κινείται με σχετική άνεση. Παρά τον ηγετικό του ρόλο στην ευρωπαϊκή απάντηση απέναντι στη ρωσική επιθετικότητα, αναγκάστηκε, μετά από ψήφο δυσπιστίας, να ορίσει τον πέμπτο πρωθυπουργό μέσα σε δυο χρόνια. Ο Σεμπαστιέν Λεκορνί, εν προκειμένω, καλείται να ισορροπήσει σε ένα κοινοβούλιο διχασμένο μεταξύ άκρας δεξιάς και άκρας αριστεράς, χωρίς σαφή κυβερνητική πλειοψηφία. Η αδυναμία ψήφισης βασικών μεταρρυθμίσεων, όπως ο προϋπολογισμός, αφήνει το Μέγαρο των Ηλυσίων σε περιδίνηση.

Η οικονομία «αχίλλειος πτέρνα» για τον Μερτς

Στη Γερμανία, ο καγκελάριος Μερτς αντιμετωπίζει εσωτερικά εμπόδια στη φιλόδοξη προσπάθειά του να εκσυγχρονίσει την οικονομία. Ο εύθραυστος κυβερνητικός συνασπισμός, μεταξύ Χριστιανοδημοκρατών και Σοσιαλδημοκρατών, παραπαίει, ενώ το ακροδεξιό κόμμα Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) προηγείται πλέον στις δημοσκοπήσεις. Επιπλέον, εσωτερικές διαφωνίες ακόμη και για τον διορισμό ανώτατων δικαστών, υπογραμμίζουν τη δυσκολία λήψης αποφάσεων.

Ενιαίο πρόσωπο στο εξωτερικό

Παρ’ όλα αυτά, οι Νew Υork Τimes επισημαίνουν πως οι τρεις «κορυφαίοι ηγέτες της Ευρώπης», παρά το γεγονός ότι παλεύουν να διαχειριστούν τις πολιτικές κρίσεις στις χώρες τους και να διατηρήσουν τη σταθερότητα, έχουν κατορθώσει να παρουσιάζουν ένα «ενιαίο και αποφασιστικό» πρόσωπο στο εξωτερικό. Η στάση τους έναντι της Ρωσίας είναι σταθερή, όπως αποδείχθηκε με την άμεση αντίδραση του ΝΑΤΟ στην παραβίαση του πολωνικού εναέριου χώρου από ρωσικά drones, την περασμένη Τετάρτη. Όμως, οι αναλυτές προειδοποιούν: η διεθνής επιρροή δεν είναι απεριόριστη όταν στηρίζεται σε ασταθείς εσωτερικές βάσεις.

Τα θέματα μετανάστευσης, οικονομικής στασιμότητας και δημοσιονομικής αδυναμίας επηρεάζουν τη μακροπρόθεσμη δυνατότητα των κυβερνήσεων να υποστηρίζουν στρατηγικές, όπως η ουκρανική άμυνα. Εάν οι πολίτες, λόγω των εσωτερικών ζητημάτων που παραμένουν άλυτα, στραφούν προς πιο ακραία κόμματα, οι ισορροπίες μπορεί να ανατραπούν. Πόσω μάλλον, όταν οι συγκεκριμένοι ηγέτες προωθούν την ιδέα της «Συμμαχίας των Προθύμων», μια πρωτοβουλία που αν ευοδωθεί, θα περιλαμβάνει τη διάθεση στρατευμάτων σε μια ειρηνευτική δύναμη για την Ουκρανία.

«Η εξωτερική πολιτική ξεκινά από το εσωτερικό», τονίζει στους ΝΥ Times ο Ρίτσαρντ Χας, πρώην πρόεδρος του Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων (CFR). «Οι Ευρωπαίοι έχουν περιορισμούς σε ό,τι μπορούν να κάνουν πέρα από τα σύνορά τους, λόγω αυτού που δεν κάνουν εντός των συνόρων τους», εξηγεί.

Μακριά από τη στρατιωτική αυτονομία

Παράλληλα, το Politico υπογραμμίζει πως, υπό τις υπάρχουσες συνθήκες, η πραγματική μακροπρόθεσμη πρόκληση για τους ευρωπαίους ηγέτες είναι η επίτευξη στρατιωτικής αυτονομίας της ΕΕ από τις ΗΠΑ. Ένα τέτοιο εγχείρημα απαιτεί συνέχεια και πολιτική σταθερότητα – στοιχεία που σήμερα απουσιάζουν.

Σε αυτό το ζήτημα, η Πολωνία αποτελεί επίσης ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα. Ο φιλοευρωπαίος πρωθυπουργός Ντόναλντ Τουσκ βρίσκεται σε σύγκρουση με τον πρόσφατα εκλεγέντα δεξιό πρόεδρο της χώρας Κάρολ Ναβρότσκι, για το μέλλον της Ουκρανίας στην ΕΕ και την πολιτική υποδοχής προσφύγων.