Όπως μάς ενημερώνει η ιστοσελίδα των Ηνωμένων Εθνών η Διεθνής Ημέρα Τζαζ για το 2024 θα εορταστεί στις 30 Απριλίου σε περισσότερες από 190 χώρες. Παγκόσμιος οικοδεσπότης για τη φετινή γιορτή είναι η πόλη της Ταγγέρης στο Μαρόκο. Αυτή είναι η πρώτη φορά που μια πόλη στην αφρικανική ήπειρο φιλοξενεί τη Διεθνή Ημέρα Τζαζ.

Η Ταγγέρη διαθέτει μια μακρά, πλούσια ιστορία της τζαζ και είναι γνωστή για την κληρονομιά της τζαζ. Πολλοί παγκοσμίου φήμης καλλιτέχνες της τζαζ έχουν εμφανιστεί και έχουν περάσει χρόνο στην Ταγγέρη, μεταξύ των οποίων η τραγουδίστρια Josephine Baker, οι σαξοφωνίστες Ornette Coleman και Archie Shepp, ο φλαουτίστας Herbie Mann και ο τζαζ πιανίστας Randy Weston, ο οποίος έζησε στην Ταγγέρη για πολλά χρόνια. Ο Weston συνεργάστηκε με τον δάσκαλο της Gnawa Abdellah El Gourd για να εξερευνήσει τις ρίζες της τζαζ και της αφρικανικής μουσικής.

Η κορυφαία παγκόσμια συναυλία All-Star πραγματοποιείται στο νέο Παλάτι Τεχνών και Πολιτισμού της Ταγγέρης. Με επικεφαλής τον θρύλο του πιανίστα της τζαζ Χέρμπι Χάνκοκ, το All-Star Global Concert περιλαμβάνει παραστάσεις από ένα διεθνές ρόστερ καλλιτεχνών από όλες τις γωνιές του πλανήτη, συμπεριλαμβανομένου του master Gnawa μουσικού Abdellah El Gourd (Μαρόκο). Άλλοι καλλιτέχνες που θα πάρουν μέρος είναι οι σαξοφωνίστες Lakecia Benjamin (ΗΠΑ), Moreira Chonguiça (Μοζαμβίκη), οι τραγουδιστές Claudia Acuña (Χιλή), Shemekia Copeland, Dee Dee Bridgewater και Jazzmeia Horn (ΗΠΑ), οι πιανίστες Tarek Yamani (Λίβανος), Billy Childs (ΗΠΑ) και Antonio Faraò (Ιταλία), ο τρομπετίστας Ambrose Akinmusire (ΗΠΑ). Οι πολυοργανιστές Marcus Miller (ΗΠΑ) και Magnus Lindgren (Σουηδία) και πολλοί άλλοι.  Η εκπομπή πρόκειται να μεταδοθεί μέσω του YouTube, του Facebook, των Ηνωμένων Εθνών και της UNESCO σε εκατομμύρια θεατές σε όλο τον κόσμο.

Καλά, χρυσά και άγια όλα τα παραπάνω αλλά η αλήθεια είναι ότι η τζαζ δεν είναι ευρέως διαδεδομένη ή για να το διατυπώσουμε διαφορετικά δεν μπορούν να την προσεγγίσουν όσο εύκολα προσεγγίζουν, για παράδειγμα, την ποπ μουσική. Αποτέλεσμα είναι να έχουν δημιουργηθεί γύρω από αυτό το μουσικοί είδος, τους εκφραστές / μουσικούς της αλλά και τους φίλους που την ακούν και σπεύδουν σε ανάλογες συναυλίες, σειρά μύθων. Ας προσπαθήσουμε να βάλουμε τα πράγματα στη θέση τους.

1. Η τζαζ είναι «ελιτίστικη» μουσική

Ως μουσικό είδος που αποτέλεσε εξέλιξη της λαϊκής αμερικανικής μουσικής κατά τον 19ο αιώνα, με αφρικανικές καταβολές. Μείγμα πολλών ειδών μουσικής, συνδυάζοντας στοιχεία από την Αφρική και τη Δυτική Ευρώπη. Οι ρίζες της βρίσκονται στη δεκαετία του 1880. Πιστεύεται ότι «γεννήθηκε» στη Νέα Ορλεάνη, από τους Κρεολούς, μία φυλή γαλλόφωνων και ισπανόφωνων μαύρων, με καταγωγή από τις Δυτικές Ινδίες.

2. Έχει τόσα πολλά είδη/παρακλάδια

Αν και υπάρχει μεγάλη δυσκολία να οριστεί η Τζαζ στο σύνολό της, ένας ορισμός που διευκρινίζει εν μέρει το περιεχόμενό της είναι ότι πρόκειται για μία μουσική στην οποία ο μουσικός εκτελεί μελωδικές παραλλαγές πάνω σε μία δεδομένη αρμονική βάση και αυτό σε διάλογο με τον ρυθμικό παλμό. Βέβαια, από το δεύτερο μισό του 20ού αιώνα και μετά, όταν η αβάν γκαρντ απέρριψε το προκαθορισμένο αρμονικό πρότυπο, ο ορισμός αυτός δεν θεωρείται επαρκής για όλα τα είδη της Τζαζ. Ο Θελόνιους Μονκ (1917-1982) είχε πει: «Η Τζαζ είναι Ελευθερία».

3. Δεν έχει αλλάξει στην πάροδο των δεκαετιών

Αντιθέτως, η  τζαζ ενθαρρύνει την καλλιτεχνική καινοτομία, τον αυτοσχεδιασμό, τις νέες μορφές έκφρασης και την ένταξη μορφών παραδοσιακής μουσικής σε νέες.

4. Δεν είναι για όλους

Η τζαζ διεγείρει τον διαπολιτισμικό διάλογο και ενδυναμώνει τον από περιθωριοποιημένες κοινωνίες. Οι έγχρωμοι σκλάβοι, που προέρχονταν από την Δυτική Αφρική, αν και βίαια εκτοπισμένοι από τα πατρογονικά τους εδάφη έφεραν μαζί τους έθιμα και την μουσική της Αφρικής. Πολυπλοκότητα και μην συγκεκριμένες μουσικές κλίμακες για να μπολιαστούν με τη μουσική και τον τρόπο ζωής των ΗΠΑ.

5. Όσοι ακούν τζαζ είναι «κολλημένοι»

Όσοι ακούν μουσική, και την ακούν όχι μόνο με το μυαλό αλλά και την καρδιά και την ψυχή, δεν είναι «κολλημένοι» με κανένα είδος. Απλώς όσοι ασχολούνται με αυτό το είδος ή τα παρακλάδια της, επειδή δεν είναι mainstream, παίρνουν την ταμπέλα του underground.

6. Τζαζ στην Ελλάδα δεν υπάρχει

Μπορεί οι περισσότεροι μεγάλοι «παίχτες» να έλκουν την καταγωγή τους από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι η τζαζ είναι περιχαρακωμένοι. Και στην ημεδαπή και στην υπόλοιπη Ευρώπη υπάρχουν αξιόλογοι μουσικοί/συνθέτες που υπηρετούν το εν λόγω μουσικό ύφος με ύφος και αξιοπρέπεια. Δεκάδες οι συναυλίες που δίνουν ανά την Ελλάδα, στις πλείστες των περιπτώσεων μεταξύ φανατικών φίλων. Πρέπει κάποια στιγμή το κοινό να ανοίξει.

Όπως άλλωστε έχει πει και ο Χέρμπι Χάνκοκ, Πρέσβης Καλής Θελήσεως της UNESCO, «Η τζαζ έχει ένα πνεύμα διαφάνειας που καλεί όλους μας να κοιτάξουμε πέρα ​​από τις διαφορές μας, όχι μόνο σπάζοντας τα εμπόδια, αλλά και προάγοντας την ειρήνη».