Ομάδα ερευνών στη Νέα Υόρκη προέβη την Τετάρτη (13/09) σε κατάσχεση τριών έργων τέχνης από τρία εμβληματικά αμερικανικά μουσεία που εδράζονται σε άλλες πολιτείες, τα οποία, όπως προκύπτει από τις έρευνες, είχαν κλαπεί από έναν Εβραίο συλλέκτη έργων τέχνης που δολοφονήθηκε κατά τη διάρκεια του Ολοκαυτώματος και δικαιωματικά ανήκαν στους κληρονόμους του θύματος των Ναζί.

Το γραφείο του εισαγγελέα του Μανχάταν εξέδωσε εντάλματα προς το Art Institute του Σικάγο, τα Μουσεία Carnegie του Πίτσμπουργκ και το Allen Memorial Art Museum στο Oberlin College στο Οχάιο, για έργα του αυστριακού εξπρεσιονιστή του 1900 Egon Schiele. Σύμφωνα με το Ανώτατο Δικαστήριο της πολιτείας της Νέας Υόρκης, «υπάρχουν βάσιμες υποψίες» ότι πρόκειται για κλεμμένα έργα, τα οποία ανήκουν δικαιωματικά σε τρεις εν ζωή κληρονόμους του Fritz Grünbaum, ενός διακεκριμένου Εβραίου συλλέκτη έργων τέχνης, ο οποίος υπήρξε ακραιφνής επικριτής του Ναζισμού κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1930 και γι’ αυτό κυνηγήθηκε και εκτελέστηκε στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Νταχάου στη Γερμανία το 1941.

Όπως αναφέρουν οι New York Times, οι εν λόγω κατασχέσεις εντάσσονται στο πλαίσιο μιας έρευνας που βρίσκεται σε εξέλιξη σχετικά με περίπου δώδεκα έργα του Schiele, τα οποία λαφυραγωγήθηκαν από τους Ναζί και διακινήθηκαν κάποια στιγμή στη Νέα Υόρκη. Τα εντάλματα παραπέμπουν στο ποινικό δικαστήριο ένα σύνολο υποθέσεων ανάκτησης έργων τέχνης του Ολοκαυτώματος που εκκρεμούσαν.

Τα τρία έργα του Schiele που κατασχέθηκαν είναι τα εξής: ένα έργο αξίας 1,25 εκατομμυρίου δολαρίων του 1916 με τίτλο «Ρώσος αιχμάλωτος πολέμου», το οποίο βρισκόταν στο Art Institute του Σικάγο, ένα σχέδιο με μολύβι σε χαρτί αξίας 1 εκατομμυρίου δολαρίων από το 1917 με τίτλο «Πορτρέτο ενός άνδρα», το οποίο είχε στην κατοχή του το Μουσείο Τέχνης Carnegie, και ένα έργο αξίας 1,5 εκατομμυρίου δολαρίων από το 1911 με τίτλο «Κορίτσι με μαύρα μαλλιά», το οποίο βρισκόταν στο Allen Memorial Art Museum.

Σε ανακοίνωσή του, το Art Institute ανέφερε: «Είμαστε σίγουροι για τη νόμιμη απόκτηση και τη νόμιμη κατοχή αυτού του έργου». Με τη σειρά του, το Carnegie δήλωσε ότι δεσμεύεται να «ενεργεί σύμφωνα με τις ηθικές, νομικές και επαγγελματικές απαιτήσεις και κανόνες» και ότι «φυσικά θα συνεργαστεί πλήρως με τις έρευνες των αρμόδιων αρχών», ενώ το Allen Memorial Art Museum δεν έβγαλε κάποια ανακοίνωση σχετικά με την κατάσχεση και τις κατηγορίες που πλέον αντιμετωπίζει.

Προτού οι Αρχές προβούν στις κατασχέσεις, οι κληρονόμοι Grünbaum είχαν καταθέσει αστικές αγωγές όχι μόνο κατά των τριών μουσείων, αλλά και κατά του Museum of Modern Art και του Morgan Library and Museum, που αμφότερα βρίσκονται στη Νέα Υόρκη, του Santa Barbara Museum of Art στην Καλιφόρνια και διαφόρων μεμονωμένων κατηγορουμένων. Συνολικά, οι ενάγοντες ζητούν να ανακτήσουν περίπου δώδεκα έργα του Schiele που κάποτε ανήκαν στον αυστριακής καταγωγής Fritz Grünbaum και τώρα βρίσκονται στις Ηνωμένες Πολιτείες, χωρίς ποτέ ο ίδιος να παραχωρήσει τη νόμιμη κυριότητα της συλλογής του, η οποία διασκορπίστηκε ευρέως και παράνομα μετά τον πόλεμο.