Λίγο μετά της πέντε ώρα Ελλάδας, έκλεισαν οι κάλπες στην Τουρκία και ο ολοκληρώθηκε ο δεύτερος γύρος των προεδρικών εκλογών στη χώρα.
Τα πρώτα αποτελέσματα με καταμετρημένο το 35,81% δείχνουν μπροστά τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν με 58%, ενώ ο Κεμάλ Κιλιντσντάρολγου να λαμβάνει 42%. Σκληρή μάχη ανάμεσα στους δυο υποψηφίους δίνεται στην Κωνσταντινούπολη όπου με καταμετρημένο το 42%, ο Κιλιντσντάρολγου προηγείται με 50,02% και ο Ερντογάν παίρνει 49,8%. Σημειώνεται ότι η συμμετοχή στο δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών έφτασε το 84,93%, λίγο λιγότερο από τον πρώτο γύρο που ήταν 88,84%
Πανηγυρικό κλίμα στο «στρατόπεδο» του Ερντογάν
Πανηγύρια το επιτελείο του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έφεραν τα πρώτα κιόλας αποτελέσματα τα οποία έδειχναν να παίρνει «κεφάλι» έναντι του αντιπάλου του Κιλιντσντάρολγου, με το ποσοστό να φτάνει το 60%.
Οι υποστηρικτές του Τούρκου προέδρου μετά τις πρώτες μετρήσεις, ξεκίνησαν και αυτοί από την πλευρά τους, να βγαίνουν και να πανηγυρίζουν στους δρόμους των πόλεων κρατώντας τουρκικές σημαίες και ανάβοντας καπνογόνα.
Αδιαμφισβήτητο φαβορί, με βάση και τα πρώτα εκλογικά αποτελέσματα είναι ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος αν καταφέρει τελικώς να εκλεγεί αναμένεται να προσθέσει άλλα πέντε χρόνια στην εξουσία της χώρας στα ήδη 21 που έχει κλείσει. Από την άλλη πλευρά, για το αντίπαλο δέος Κεμάλ Κιλιντσντάρολγου, αναμένεται να είναι η τελευταία ευκαιρία του να ανατρέψει τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, κάτι που προσπαθεί εδώ και 13 χρόνια.
Σημαντικό ρόλο θα παίξουν και οι αναποφάσιστοι τους οποίους διεκδικούν τόσο ο Ερντογάν, όσο και ο Κιλιτσντάρογλου και οι ψηφοφόροι του -ηττημένου στον 1ο γύρο- Σινάν Ογάν. Οι περίπου 200.000 πρόσφυγες από την Συρία που έχουν κατοχυρώσει δικαίωμα ψήφου ως τούρκοι υπήκοοι είναι πιο πιθανό να ψηφίσουν Ερντογάν, αφού ο Κιλιτσντάρογλου προκειμένου να προσελκύσει εθνικιστικές ψήφους δεσμεύθηκε να τους εκδιώξει.
Γρήγορη η καταμέτρηση των ψήφων
Ο απερχόμενος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, το φαβορί του δεύτερου γύρου, δήλωσε αφού ψήφισε στο Ουσκουντάρ, στην ασιατική πλευρά της Κωνσταντινούπολης, συνοδευόμενος από τη σύζυγό του Εμινέ, ότι η ψηφοφορία «θα ολοκληρωθεί γρήγορα».
«Καμία χώρα στον κόσμο δεν έχει ποσοστά συμμετοχής 90%, η Τουρκία τα έχει σχεδόν φτάσει. Καλώ τους συμπολίτες μου να έρθουν ακάθεκτοι να ψηφίσουν», σημείωσε, τονίζοντας ότι η ψηφοφορία «θα ολοκληρωθεί γρήγορα».
Ο αντίπαλός του, ο υποψήφιος της αντιπολίτευσης στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών στην Τουρκία Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, ο οποίος είχε ψηφίσει λίγα δευτερόλεπτα νωρίτερα στην Άγκυρα, κάλεσε τους συμπολίτες του «να ψηφίσουν για να απαλλαγούν από μια αυταρχική κυβέρνηση».
«Για να έρθει η αληθινή δημοκρατία και η ελευθερία σε αυτήν τη χώρα, για να απαλλαγούμε από μια αυταρχική κυβέρνηση, καλώ όλους τους πολίτες να ψηφίσουν», δήλωσε.
Ο υποψήφιος της αντιπολίτευσης κάλεσε επίσης τους συμπολίτες του να παραμείνουν κοντά στις κάλπες μετά το κλείσιμο των εκλογικών τμημάτων (στις 17:00 τοπική ώρα και ώρα Ελλάδος) «διότι αυτές οι εκλογές διεξήχθησαν σε πολύ δύσκολες συνθήκες», σημείωσε.
«Έχει διατυπωθεί κάθε είδους δυσφήμηση και συκοφαντία, αλλά έχω εμπιστοσύνη στην κοινή λογική των πολιτών. Η δημοκρατία σίγουρα θα έρθει σε αυτήν τη χώρα, η ελευθερία θα έρθει», διαβεβαίωσε τους υποστηρικτές του που βρίσκονταν συγκεντρωμένοι μπροστά στο εκλογικό τμήμα και τον χειροκρότησαν κατά την έξοδό του.
Η εικόνα από τα εκλογικά κέντρα
εικόνα στα εκλογικά κέντρα της Άγκυρας σήμερα το πρωί, έως και τις 2.00 το μεσημέρι, δεν είχε την παραμικρή σχέση με την κατάσταση που επικρατούσε σ’ αυτά, ακριβώς τις ίδιες ώρες, στον α΄ εκλογικό γύρο, της 14ης Μαίου στην Τουρκία, όπου ατέλειωτες ουρές, με μωρά στην αγκαλιά ψηφοφόρων, ηλικιωμένους σε αναπηρικό καροτσάκι, σχηματίζονταν έξω από όλες τις σχολικές αίθουσες. Ουρές που μεταξύ τους μπλέκονταν σε ένα πρωτοφανές αδιαχώρητο.
Ο λόγος, σύμφωνα με τον Mπάρις Ασλάν, παρατηρητή για το Πράσινο Αριστερό Κόμμα, στο Δημοτικό Σχολείο της Τζανκάγια (όπου το πρωί, συνοδευόμενος από τηλεοπτικές, κάμερες, είχε ασκήσει το εκλογικό του δικαίωμα ο τούρκος αντιπρόεδρος Φουάτ Οκτάι), είναι διττός. «Καταρχάς, σήμερα έχουμε μόνο ένα ψηφοδέλτιο. Στον α’ γύρο υπήρχε μεγάλη καθυστέρηση, γιατί ο κόσμος ψήφιζε και για τις βουλευτικές εκλογές», μας εξηγεί ο νεαρός έχοντας δίπλα του τους παρατηρητές του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος CHP και του Καλού Κόμματος ΙΥΙ.
Ο δεύτερος λόγος που δεν παρατηρήθηκε σήμερα η μαζικότατη συμμετοχή, είναι, προσθέτει, «οι τεράστιες πρωινές και μεσημεριανές ουρές», της 14ης Μαίου «Απέτρεψαν αυτή τη φορά ένα μεγάλο μέρος των ψηφοφόρων να πάει νωρίς στην κάλπη.». Ψηφοφόροι μας επιβεβαιώσανε ότι το μισάωρο -το λιγότερο- αναμονής στην α’ κάλπη σήμερα έχει γίνει υπόθεση 3 λεπτών.
«Η συμμετοχή ήταν όντως μεγαλύτερη τις πρωινές ώρες στις πρώτες εκλογές. Λιγότεροι πολίτες ψήφισαν σήμερα το πρωί. Ο αριθμός των ψηφοφόρων ωστόσο σταδιακά αυξάνεται αυτές τις ώρες», μας σχολιάζει ο συνδικαλιστής Oζμάν Τζόκαμαν, για τα εκλογικά κέντρα στην Άγκυρα, ενώ ο τούρκος αναλυτής και ακαδημαϊκός Ντοάν Τιλίτς, μας μετέφερε από νωρίς το πρωί σήμερα διαφορετική εικόνα :«Στα εκλογικά κέντρα της Άγκυρας υπάρχει μαζική συμμετοχή», σημείωνε. Ενδεχομένως, να συνέβαινε αυτό σε κάποια.
«Στη δική μας κάλπη πάντως ο αριθμός των ψηφοφόρων είναι 280 κι έχουν ήδη ασκήσει το εκλογικό τους δικαίωμα 170», μας επεσήμανε ο Mπάρις Ασλάν, από το Δημοτικό Σχολέιο της Τζανκάγια, λίγο πριν τη 1 το μεσημέρι.
«Κλειδί» για τη νίκη η συμμετοχή
Άτονος μετά τον πρώτο γύρο, μοιάζοντας αποσβολωμένος καθώς δεν κατάφερε να εξασφαλίσει τη νίκη που η συμμαχία του θεωρούσε δεδομένη, ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου επανεμφανίστηκε τέσσερις ημέρες αργότερα, πολύ περισσότερο επιθετικός, πολύ λιγότερο χαμογελαστός, μεταμορφωμένος σε σύγκριση με την περίοδο που ξεκίναγε την εκστρατεία του.
Ελλείψει συστηματικής πρόσβασης στα μεγάλα ΜΜΕ, πάνω απ’ όλα στα κρατικά τηλεοπτικά δίκτυα, που αφοσιώθηκαν στην προβολή της εκστρατείας του αρχηγού του κράτους, έδινε μάχες στο Twitter, ενώ υποστηρικτές του πήγαιναν πόρτα-πόρτα να δουν ψηφοφόρους, να τους κινητοποιήσουν.
Μείζον διακύβευμα του δεύτερου γύρου είναι οι 8,3 εκατ. ψήφοι των πολιτών οι οποίοι δεν εκφράστηκαν στον πρώτο γύρο – μολονότι η συμμετοχή έφθασε το 87%.
Αντιμέτωπος με τον διακριτικό αλεβίτη -μέλος κοινότητας που σκληροπυρηνικοί σουνίτες χαρακτηρίζουν αιρετική-, ο κ. Ερντογάν έκανε την μια προεκλογική ομιλία μετά την άλλη, διαλαλώντας τη μεταμόρφωση της χώρας αφότου ανέλαβε την εξουσία, όταν έγινε αρχικά πρωθυπουργός το 2003, κατόπιν πρόεδρος το 2014.
Ο αρχηγός του τουρκικού κράτους, που ήδη αύξησε τρεις φορές τον κατώτερο μισθό σε έναν χρόνο, πολλαπλασίασε εξάλλου τις γαλαντομίες κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας, υποσχόμενος, μεταξύ άλλων, δωρεάν σπουδές στους φοιτητές που είναι παιδιά σεισμόπληκτων οικογενειών.
Σήμερα είναι «ιδιαίτερη ημέρα για όλους μας», είπε χθες, προσθέτοντας πως «η εποχή που είχαμε πραξικοπήματα και στρατιωτικές χούντες παρήλθε».
Ολοκληρώνοντας την εκστρατεία του έκανε μια επίσκεψη με άφθονο συμβολισμό: πήγε στον τάφο του πολιτικού του ινδάλματος, του εθνικιστή-ισλαμιστή πρώην πρωθυπουργού Αντνάν Μεντερές, που ανατράπηκε και κατόπιν απαγχονίστηκε από τους στρατηγούς το 1961.
Όχι ακριβώς ευχάριστη σύμπτωση για τον πρόεδρο είναι το γεγονός πως ο δεύτερος γύρος των εκλογών διεξάγεται ακριβώς δέκα χρόνια μετά το ξέσπασμα των διαδηλώσεων του Γκεζί, που εξαπλώθηκαν από το φερώνυμο παρκάκι της Κωνσταντινούπολης σε όλη τη χώρα. Ήταν το πρώτο κύμα αμφισβήτησης του κ. Ερντογάν, που αντιμετωπίστηκε με άγρια καταστολή.
Για τον Ζερίν Αλταϊλί, συνταξιούχο 60 ετών, το σημαντικό είναι οι σημερινές εκλογές να διεξαχθούν «τίμια», «χωρίς νοθεία».
Η αντιπολίτευση ανήγγειλε, σύμφωνα με το ΑΠΕ-ΜΠΕ, πως θα έστελνε «πέντε παρατηρητές σε κάθε κάλπη», με άλλα λόγια ένα εκατομμύριο ανθρώπους συνολικά, για τον έλεγχο της ομαλής διεξαγωγής της διαδικασίας.
Ο πρώτος γύρος των εκλογών ήταν «ανταγωνιστικός», όμως εν μέρει «περιορισμένος» από το «αθέμιτο πλεονέκτημα» που δόθηκε από τα κρατικά μέσα ενημέρωσης στον αρχηγό του κράτους και την παράταξή του, έκρινε η κοινή αποστολή παρατηρητών του ΟΑΣΕ (του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη) και του Συμβουλίου της Ευρώπης.
Το αποτέλεσμα των προεδρικών εκλογών θα ανακοινωθεί το βράδυ και θα εξεταστεί πολύ προσεκτικά από τους συμμάχους της Τουρκίας, ιδίως στο NATO.