Ερντογάν ή Κιλιτσντάρογλου; Το ερώτημα, που θα κρίνει το μέλλον της Τουρκίας και τις σχέσεις της με τον υπόλοιπο κόσμο, λίγη ώρα μετά τις 5, σήμερα το απόγευμα, οπότε οι κάλπες του β’ γύρου των προεδρικών εκλογών στη γείτονο θα έχουν κλείσουν, θα έχει απαντηθεί.
Είναι η πρώτη φορά που ιστορικά η Τουρκία πηγαίνει σε β’ γύρο και τα επιτελεία των δυο προεδρικών μονομάχων είχαν επιδοθεί σε έναν αγώνα δρόμου, μέχρι κι εχτές το απόγευμα (από τις 18:00 απαγορευόταν οποιαδήποτε προεκλογική διαφήμιση ή δραστηριότητα), με αιχμή του δόρατος το προσφυγικό, προκειμένου να εξασφαλίσουν την υψηλή συμμετοχή, με κάθε τρόπο.
Οι πληροφορίες από τα σχολικά συγκροτήματα-εκλογικά κέντρα της Άγκυρας θέλουν οι τούρκοι ψηφοφόροι τελικά να ανταποκρίνονται στο κάλεσμα των δυο υποψηφίων, καθώς η προσέλευσή τους στις κάλπες, από τις 8 το πρωί, που άνοιξαν, καταγράφεται ως μαζικότατη. Η διαδικασία εξελίσσεται ομαλά, προς ώρας.
Στήνοντας την εξέδρα για τα τηλεοπτικά κανάλια
Η αλλαγή στρατηγικής
Ο υποψήφιος της Λαϊκής Συμμαχίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και ης Εθνικής Συμμαχίας Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, προκειμένου να κερδίσουν και τον τελευταίο ψηφοφόρο σε αυτή την υπαρξιακή και για τους δυο εκλογική αναμέτρηση, άλλαξαν την στρατηγική τους, από τον α΄γύρο, επικεντρώθηκαν στις κλειστές συναντήσεις με συγκεκριμένες κοινωνικές ομάδες (εχτές, ο Κιλιτσντάρογλου συζήτησε με νοικοκυρές με χαμηλά εισοδήματα, στο Κέντρο Σύγχρονων Τεχνών, στην Άγκυρα), κάνοντας στοχευμένες αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και εμφανίσεις σε τηλεοπτικές εκπομπές (το μονοπώλιο των δεύτερων ανήκε στον τούρκο Πρόεδρο), αντί για μεγάλες συγκεντρώσεις .
Ο Πρόεδρος Ερντογάν θα ασκήσει σήμερα το εκλογικό του δικαίωμα στο γυμνάσιο Saffet Cebi, στην Κωνσταντινούπολη, ενώ ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου θα ψηφίσει στο Γυμνάσιο της Αργεντινής, στην Άγκυρα, και εν συνεχεία θα παρακολουθήσει τα αποτελέσματα από την έδρα του CHP, στην τουρκική πρωτεύουσα. Όλοι οι δημόσιοι χώροι διασκέδασης, καφετέριες και internet cafe είναι κλειστοί σήμερα στην χώρα. Η πώληση αλκοόλ απαγορεύεται έως τα μεσάνυχτα.
Παρότι το επιτελείο του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν θεωρεί εξασφαλισμένη τη σημερινή νίκη, δεν λείπουν οι φωνές (αναλυτές, στελέχη του CHP, απλοί ψηφοφόροι) που δεν θεωρούν απίθανο ένα «θαύμα», που θα αντιστρέψει την ήττα του α΄ γύρου, στις 14 Μαΐου, οπότε ο τούρκος Πρόεδρος έλαβε 27.133.849 ψήφους (49,52%), ενώ ο υποψήφιος του μπλοκ της αξιωματικής αντιπολίτευσης Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου συγκέντρωσε 24.595.178 ψήφους (44,88%).
Κεντρικά γραφεία του CHP στην Άγκυρα – Έτοιμη η γιγαντοοθόνη στην οποία θα αναρτώνται από τις 5:50 τα πρώτα exit polls
Τι λένε οι πολίτες
«Τα αποτελέσματα του πρώτου σκέλους έκαναν πολλούς υποστηρικτές του Κιλιτσντάρογλου να είναι απαισιόδοξοι για τα αποτελέσματα, καθώς προβλεπόταν από τις περισσότερες δημοσκοπήσεις ότι θα προηγείτο», μας έλεγε στην Άγκυρα, λίγες ώρες πριν τον β΄γυρο, ο 45χρονος πολιτικός μηχανικός Τσαντάς Σιμσέκ, που παρακολουθεί στενά τις πολιτικές εξελίξεις στη χώρα του και ο οποίος την πρώτη μέρα μετά τον α’ γύρο, προσθέτει, «ένιωσε σοκαρισμένος».
«Ήταν πολύ δύσκολο να καταλάβω τα κίνητρα ψήφου των συμπολιτών μου. Αντιμετωπίζουμε πραγματικά πολύ σοβαρά οικονομικά προβλήματα και είναι δύσκολο να ζήσουμε, ειδικά στις μητροπολιτικές πόλεις. Μια από τις φίλες μου έπρεπε να επιστρέψει στην Άγκυρα από την Κωνσταντινούπολη, καθώς δεν μπορούσε πλέον να αντέξει οικονομικά τα ενοίκια στην Πόλη. Ωστόσο, έχω εμπιστοσύνη ότι οι άνθρωποι που ήταν αρκετά δύσπιστοι για τον Κιλιτσντάρογλου στον α’ γύρο θα πάνε στις κάλπες σήμερα και θα τον ψηφίσουν», αισιοδοξεί, παρότι ο ηγέτης της Αντιπολίτευσης, «δεν μπόρεσε να διαδώσει τα μηνύματά του στους απλούς ανθρώπους που ζουν κυρίως στις αγροτικές περιοχές, τις μικρές πόλεις και τα προάστια των μητροπολιτικών πόλεων», όντας αποκλεισμένος από τα ελεγχόμενα από την κυβέρνηση τηλεοπτικά κανάλια.
«Εάν ο Κιλιτσντάρογλου μπορούσε να κερδίσει, θα σήμαινε ότι ο τουρκικός λαός κατανοεί πραγματικά τις πιθανές μελλοντικές επιπτώσεις του προσφυγικού προβλήματος στην τουρκική οικονομία, κοινωνία και δημοκρατία», μας απαντά στο ερώτημα της κρισιμότητας του παράγοντα «προσφυγικό». «Είναι προφανές ότι τα οικονομικά προβλήματα δεν είναι μόνο αποτέλεσμα των προσφυγικών πολιτικών και των αποφάσεων του Ερντογάν, αλλά έχει τεράστιο αντίκτυπο στο μέσο εισόδημα, στους μειωμένους μισθούς και στη μελλοντική ανεργία των νέων Τούρκων», συνεχίζει.
Η συμμαχία του Κιλιτσντάρογλου με το Κόμμα της Νίκης, που έχει «σημαία» του τις αντιμεταναστευτικές-αντιπροσφυγικές πολιτικές, «δεν αμφισβητείται από τα αριστερά κόμματα, καθώς βρισκόμαστε σε μια κατάσταση εκλογικών τακτικισμών», εκτιμά ο τούρκος συνομιλητής μας. «Οι περισσότεροι από τους υποστηρικτές της αντιπολίτευσης πιστεύουν ότι η προφανής νίκη του Ερντογάν θα έθετε σε κίνδυνο την κοσμικότητα, τη δημοκρατία και άλλους βασικούς πυλώνες της τουρκικής Δημοκρατίας. Στην πραγματικότητα, το νέο σύστημα προεδρίας που δημιούργησε ο Ερντογάν και ΑΚΡ κόμμα αναγκάζει όλους να ψηφίσουν με στρατηγικά σοφό τρόπο. Και οι αριστεροί και ο κουρδικός λαός είναι αρκετά ώριμοι να κατανοήσουν ότι τα κόμματα της αντιπολίτευσης πρέπει να ενωθούν για τη νίκη».
Σε σχέση με την «ταμπακέρα» της τουρκικής οικονομίας δεν τρέφει αυταπάτες: «Πριν από αρκετά χρόνια παράγγελνα δείπνο 15 με 20 μέρες το μήνα. Σήμερα δεν παραγγέλνω ποτέ. Επίσης, στη δουλειά, πριν από 6-7 χρόνια, πήγαινα με ταξί. Πέρυσι άρχισα να καλώ ταξί για τον πλησιέστερο σταθμό του μετρό. Τώρα, το παράτησα το ταξί εντελώς και άρχισα να περπατάω μέχρι το σταθμό του μετρό και να παίρνω μετρό για να πάω στη δουλειά και να επιστρέψω σπίτι», μας λέει. Αυτό ευελπιστεί να αντιστραφεί με τη σημερινή νίκη του Κιλιτσντάρογλου, καθώς οι «υποσχέσεις του για ορθόδοξες οικονομικές πολιτικές θα αυξήσουν τις πιθανότητες της νέας κυβέρνησης να λάβει δάνεια με χαμηλότερα επιτόκια. Η νίκη του Ερντογάν, σήμερα, κατά τη γνώμη μου, θα βλάψει κυρίως τους υποστηρικτές του από τις αρχές της επόμενης εβδομάδας».
Ο Κεμάλ Ατατούρκ παρών και στον β’ γύρο των εκλογών
Οι φόβοι για νοθεία
Ο Κουρτουλούς, γέννημα θρέμμα της Άγκυρας, δεν θα ψηφίσει κανέναν σήμερα. Είναι σίγουρος για την νίκη του Ερντογάν, για τον οποίο επιμένει ότι αποτελεί την καλύτερη λύση για τη χώρα του, ακόμη και για την οικονομία. «Για τον Κιλιτσντάρογλου είναι οι σημερινές εκλογές υπαρξιακό ζήτημα. Είναι η πρώτη φορά που τo CHP έφτασε μετά από τόσα χρόνια ξανά κοντά στην Προεδρία. Αν ο Κιλιτσντάρογλου δεν τα καταφέρει, πολιτικά θα τελειώσει».
Άποψη με την οποία διαφωνεί ο Γιακούμπ, ο οποίος χτες βράδυ, στο ήρεμο στρατηγείο του CHP, έκανε τον τελευταίο έλεγχο στα ηλεκτρονικά συστήματα ελέγχου των ψήφων, αναπτύσσοντάς μας τις τρεις φάσεις τους. Βέβαιος ότι είναι αδύνατον να γίνει νοθεία, σε αντίθεση με τον Τζαν Γιουκσέλ, από τη νεολαία του CHP, που θεωρεί ότι υπάρχει σοβαρότατος κίνδυνος με την ασφάλεια των ψήφων, σήμερα. «Ο Ερντογάν έχει την κυβερνητική δύναμη και όλα τα κυβερνητικά μέσα και μπορεί να τροποποιήσει τις ψήφους στα μικρά απομακρυσμένα χωριά», υποστηρίζει. Δεν χάνει την αισιοδοξία του παρόλα αυτά. Κόντρα στα προγνωστικά, ο Κιλιτσντάρογλου «μπορεί να τα καταφέρει, καθώς έχει την υποστήριξη του Κόμματος της Νίκης που είναι ισχυρό χαρτί για εμάς σήμερα», αναφέρει.
Ο Τζεμ είχε έρθει από την Κωνσταντινούπολη να ψηφίσει, σε σχολικό συγκρότημα στο Κιζιλάι, τον Κιλιτσντάρογλου. Μετά την «ψυχρολουσία» του α΄γυρου, απογοητεύτηκε από τον τουρκικό λαό και σκόπευε να απέχει στον δεύτερο. «Δεν θέλω να χαθεί ούτε μια ψήφος όμως, σε μια χώρα που πραγματικά αδυνατώ να καταλάβω γιατί κάποιος, όπως τα ξαδέλφια μου, ψηφίζει Ερντογάν»,τονίζει.
Η 29χρονη Ίζαμπελ, Πορτογαλίδα που εργάζεται τα τελευταία 5 χρόνια σε έναν από τους κολοσσούς της τουρκικής πολεμικής βιομηχανίας, με πελάτες 80 συνολικά χώρες,αν επανεκλεγεί ο Ερντογάν σκοπεύει «να εγκαταλείψω τη χώρα, παρότι πριν από ένα μήνα πήρα προαγωγή και έχω προσαρμοστεί πλήρω. Έμαθα και την γλώσσα που είναι τρομερά δύσκολη». Τι ρωτάμε πώς θα επηρεαστεί η ζωή της άμεσα, αφού ούτως ή άλλως ζούσε με πρόεδρο τον Ερντογάν και τα προηγούμενα χρόνια. «Δεν θα αλλάξει κάτι άμεσα στη ζωή μου, αλλά δεν μπορώ να συνεχίσω να αναπνέω και να υπάρχω σε μια χώρα που η γυναίκα, η οποία δεν είναι κλεισμένη στο σπίτι της, θα θεωρείται πόρνη».
