Στα 3,7 με 4,4 δισ. ευρώ υπολογίζονται τα χρήματα που έχει λαμβάνειν η Ελλάδα για το δύσκολο έργο της απολιγνιτοποίησης και της ομαλής μετάβασης στην «επόμενη ημέρα» των κοινωνιών της Δυτικής Μακεδονίας και της Μεγαλόπολης, των οποίων η οικονομία στηρίζεται σήμερα στο …κάρβουνο.
Από πού θα προέλθουν τα κονδύλια; Η Κομισιόν πρότεινε στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και τους αρχηγούς κρατών-μελών της ΕΕ τρεις πυλώνες και ένα συνολικό πακέτο για τη Δίκαιη Μετάβαση όλης της Ευρώπης ώστε το 2050 η Γηραιά Ήπειρος να έχει μηδενικό ισοζύγιο εκπομπών αερίου του θερμοκηπίου.
Οι τρεις πυλώνες του σχεδίου της Επιτροπής είναι:
-χρήματα για την ανάπτυξη σε τοπικό επίπεδο τα οποία θα προέλθουν από τον «κουμπαρά» του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης (συνολικού ύψους 7,5 δις. ευρώ κατά την πρόταση της Κομισιόν) και τα οποία θα μοχλευθούν με χρήματα από το ΕΣΠΑ.
– επενδύσεις, πρωτίστως του ιδιωτικού τομέα, που θα χρηματοδοτηθούν από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) και άλλες αναπτυξιακές τράπεζες
– δάνεια που θα χορηγηθούν για έργα που θα υλοποιήσουν οι δημοτικές-περιφερειακές αρχές, στο πλαίσιο ενός public sector lending facility από την ΕΤΕπ.
Έτσι, με βάση τον επιμερισμό ανά κράτος μέλος, η Ελλάδα προτείνεται να λάβει 294 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης. Τα συγκεκριμένα κεφάλαια θα πρέπει να «παντρευτούν» με κονδύλια από το ΕΣΠΑ (Ταμείο Συνοχής και εθνικούς πόρους). Έτσι, υπολογίζεται ότι η χώρα θα φτάσει –όσον αφορά στην συνεισφορά του πρώτου πυλώνα- σε ένα ποσό της τάξης των 900 εκατ. με 1,5 δισ. ευρώ. Επίσης, με επίκεντρο το πρόγραμμα InvestEU, το διάδοχο του λεγόμενου «Ταμείου Γιούνκερ» για την περίοδο 2021-2027, η Ελλάδα προσβλέπει σε χρηματοδοτήσεις τουλάχιστον 1,8 δισ. ευρώ. Όσον αφορά στον τρίτο πυλώνα, η χώρα προσβλέπει σε 1 με 1,2 δισεκ. ευρώ για δάνεια προς τον ευρύτερο δημόσιο τομέα. Έτσι, συνολικά, η Ελλάδα εκμεταλλευόμενη και τους τρεις πυλώνες θα έχει τη δυνατότητα να υλοποιήσει επενδύσεις 3,7 με 4,4 δισ. ευρώ.
Σύμφωνα με δηλώσεις του υφυπουργού Ενέργειας κ. Γεράσιμου Θωμά, πρέπει η χώρα να καταθέσει ένα Εθνικό Σχέδιο Μετάβασης, ένα masterplan για τη Δυτική Μακεδονία και τη Μεγαλόπολη. «Θα έχουμε το σχέδιο έτοιμο έως το καλοκαίρι και κεντρικός του άξονας θα είναι η δημιουργία νέων πόλων ανάπτυξης και νέων θέσεων εργασίας για τις δύο περιοχές. Να φύγουμε από την οικονομική εξάρτηση από τον λιγνίτη και να ανοιχτούμε σε νέους τομείς», σημείωσε.
Αύριο το πρωί θα συνεδριάσει για πρώτη φορά και η Διυπουργική Επιτροπή για την Δίκαιη Μετάβαση υπό τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Κωστή Χατζηδάκη, παρουσία της Επιτρόπου Περιφερειακής Ανάπτυξης κ. Elisa Ferreira. Θα συμμετέχουν επίσης οι υπουργοί Οικονομικών κ. Χρήστος Σταϊκούρας, Ανάπτυξης κ. Άδωνις Γεωργιάδης, Εσωτερικών κ. Τάκης Θεοδωρικάκος, Αγροτικής Ανάπτυξης κ. Μάκης Βορίδης και ο υφυπουργός Ανάπτυξης κ. Γιάννης Τσακίρης.
Σύμφωνα με τον κ. Θωμά, η αναπτυξιακή παράμετρος του σχεδίου θα «ξεδιπλωθεί» σε διάφορους πυλώνες, καλύπτοντας τον πρωτογενή, δευτερογενή και τριτογενή τομέα, με έμφαση στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, στην επανεκπαίδευση των εργαζομένων στη ΔΕΗ, στην ενίσχυση της ερευνητικής δραστηριότητας, την ανάπτυξη νέων τεχνολογιών.
