Ήλθε η ώρα να αποκατασταθεί μια επιστημονική αδικία σε βάρος του πρωτοπόρου Βέλγου ρωμαιοκαθολικού ιερέα, φυσικομαθηματικού, αστρονόμου και κοσμολόγου Ζορζ Λεμέτρ (1894-1966), καθώς η διεθνής αστρονομική κοινότητα προχωρά στη μετονομασία σε «νόμο Χαμπλ-Λεμέτρ» ενός θεμελιώδους νόμου της κοσμολογίας γνωστού μέχρι σήμερα ως «νόμου του Χαμπλ».

Τα μέλη της Διεθνούς Αστρονομικής Ένωσης (IAU) ψήφισαν και αποφάσισαν να προχωρήσουν στη μετονομασία του νόμου, ο οποίος αφορά τη διαστολή του σύμπαντος, ώστε να φέρει όχι μόνο του Αμερικανού αστρονόμου Έντουιν Χαμπλ (αυτού που έχει δώσει στο όνομά του στο ομώνυμο διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble), αλλά και του Βέλγου Ζορζ Λεμέτρ.

Ο τελευταίος είχε περιγράψει σε επιστημονική δημοσίευσή του τις καινοτόμες θεωρητικές ιδέες του ότι το σύμπαν διαστέλλεται ήδη από το 1927, δύο χρόνια προτού ο Χαμπλ δημοσιεύσει τις αστρονομικές παρατηρήσεις του ότι οι γαλαξίες που βρίσκονται μακρύτερα από το δικό μας, φαίνονται να απομακρύνονται με μεγαλύτερη ταχύτητα από ό,τι οι κοντινοί, επιβεβαιώνοντας έτσι τη διαστολή του σύμπαντος.

Ο Λεμέτρ -ένας αξιοσημείωτος συνδυασμός ιερέα και επιστήμονα- έκανε νέους υπολογισμούς πάνω στις εξισώσεις γενικής σχετικότητας του Αϊνστάιν, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι το σύμπαν δεν μπορεί να είναι στατικό, αλλά αντίθετα συνεχώς επεκτείνεται. Το γεγονός ότι έκανε τη δημοσίευσή του στα γαλλικά, σε ένα μάλλον αφανές βελγικό περιοδικό, καθόλου δεν τον βοήθησε να αναγνωρισθεί διεθνώς η πρωτοποριακή συμβολή του στην κοσμολογία. Κάτι τέτοιο συνέβη με καθυστέρηση κι ενώ στο μεταξύ ο Χαμπλ -ο οποίος ήταν πολύ ικανός στο να «πουλάει» το έργο του στον αγγλόφωνο κόσμο- είχε «καπαρώσει» το νόμο διαστολής του σύμπαντος.

Διαμάχη υπάρχει μέχρι σήμερα κατά πόσο οι Χαμπλ και Λεμέτρ είχαν συναντηθεί και ανταλλάξει απόψεις το 1928 στη γενική συνέλευση της Διεθνούς Αστρονομικής Ένωσης στην Ολλανδία, οπότε ο πρώτος μπόρεσε να μάθει για τις ιδέες του δεύτερου, αλλά και να τις «οικειοποιηθεί» κατά κάποιο τρόπο. Οι ιστορικοί της επιστήμης διαφωνούν επ’ αυτού, σύμφωνα με το «Science».
Μια άλλη σύγχυση αφορά τη διαφορά ανάμεσα στη διαστολή του σύμπαντος ως διαδικασία και στο ρυθμό με τον οποίο αυτή συμβαίνει (γνωστό ως «σταθερά του Χαμπλ». Στην πραγματικότητα ο Χαμπλ δεν ισχυρίσθηκε ότι ανακάλυψε τη διαστολή του σύμπαντος (εδώ η πρωτιά σίγουρα ανήκει στον Λεμέτρ), αλλά μέσα από τις παρατηρήσεις του επιβεβαίωσε ότι αυτή συμβαίνει και μάλιστα υπολόγισε ένα συγκεκριμένο ρυθμό.

Από τους 4.060 αστρονόμους από όλο τον κόσμο που έριξαν ηλεκτρονικά την ψήφο τους εντός του Οκτωβρίου, το 78% ψήφισε υπέρ της μετονομασίας, το 20% κατά και το 2% απείχε. Βέβαια, ακούγονται ήδη αρκετές διαμαρτυρίες ότι η Διεθνής Αστρονομική Ένωση -η ίδια που είχε προ ετών ανακαλέσει τον τίτλο του πλανήτη από τον Πλούτωνα λόγω του μικρού μεγέθους του- δεν έχει δικαιοδοσία να «βαφτίζει» ξανά τους επιστημονικούς νόμους.

Παρόλα αυτά, η ίδια συστήνει στα μέλη της παγκοσμίως να υιοθετήσουν και να καθιερώσουν τη νέα ονομασία «νόμος Χαμπλ-Λεμέτρ». Το κατά πόσο αυτό θα «πιάσει», θα φανεί στο μέλλον. Μερικοί επιστήμονες πολύ αμφιβάλλουν, λαμβάνοντας υπόψη ότι ο όρος «νόμος Χαμπλ» έχει επικρατήσει στην επιστημονική κοινότητα εδώ και σχεδόν ένα αιώνα.