Νέες φύτρες από αρχαίες ρίζες

Για τους αφρικανούς μετανάστες που διάβαιναν βιαστικοί τη γωνία Πατησίων και Ηπείρου το μεσημέρι της Πέμπτης 7 Ιουλίου το τι λεγόταν στο εσωτερικό του Μεγάρου Υπατία θα ακουγόταν τελείως σουρεαλιστικό: μια συνάθροιση πανεπιστημιακών δασκάλων ανακοίνωνε στους δημοσιογράφους όχι μόνο τη διεξαγωγή ενός διεθνούς συνεδρίου με θέμα «Η Αρχαία Ελλάδα και ο σύγχρονος κόσμος» (βλ. timelessgreece.org) αλλά και την ίδρυση ενός διεθνούς «Κέντρου Επιστημών και Ελληνικών Αξιών». Τι έχει να προσφέρει σε αυτή την απελπισμένη χώρα η αναπόληση του αρχαίου κλέους; Είναι απλά το μαράζι του καταδικασμένου αυτό που στρέφει τη σκέψη προς τα πίσω ή υπάρχει όντως ελπίδα για το μέλλον στα «αποκαΐδια»; Αναζητήσαμε απαντήσεις σε αυτές τις εύλογες απορίες του μέσου πολίτη συζητώντας με τους δύο κύριους πρωταγωνιστές της εκδήλωσης, τον πρόεδρο του συνεδρίου, καθηγητή Στέφανο Παϊπέτη, και την ιδρύτρια του διεθνούς κέντρου, κυρία Κατερίνα Παναγοπούλου.

Στέφανος Παϊπέτης: «Μεταξύ των συναδέλφων που μελετούν τον αρχαίο μας πολιτισμό –ελλήνων και ξένων –έχει διαμορφωθεί ως κοινή πίστη το ότι η Αρχαία Ελλάδα αποτελεί μια μοναδική πηγή γνώσης και έμπνευσης. Γνώσης που συνεχίζει να μας εκπλήσσει όσο την αποκαλύπτουμε και αξίζει να τη διερευνούμε αέναα. Και έμπνευσης που συνεχίζει να μας προσφέρει νέους τρόπους εφαρμογής της στη σύγχρονη κοινωνία. Αυτά τα δύο ανεξάντλητα αγαθά θεωρούμε ότι είναι πολύτιμα για την κοινωνία διεθνώς, αλλά και ιδιαίτερα για τη δική μας πολύπαθη κοινωνία που πολλές φορές αντιμετωπίζει αδιάφορα έως και εχθρικά τον τεράστιο πλούτο της αρχαιοελληνικής μας κληρονομιάς».

Αν αυτό είναι η κοινή θεματική που φέρνει στην Ολυμπία επιστήμονες απ’ όλον τον κόσμο, τι είναι εκείνο που ωθεί την εθνική πρέσβειρα της Ελλάδας στο Συμβούλιο της Ευρώπης και πρόεδρο του Πανελληνίου Αθλητικού Σωματείου Γυναικών «Καλλιπάτειρα» να προσφέρει απλόχερα τη στήριξή της για ένα νέο κέντρο μελετών;

Κατερίνα Παναγοπούλου: «Με ωθεί αφενός η ταύτισή μου με τις διαπιστώσεις των επιστημόνων για τη διαχρονικότητα της ελληνικής διανόησης και αφετέρου το χρέος που αισθάνομαι ως ενεργός πολίτης να συμβάλω στην αναγέννηση της χώρας μας. Συζητώντας διεξοδικά με τον κ. Παϊπέτη και τους συναδέλφους του κατανόησα ότι τα ανεξάντλητα επιστημονικά ευρήματα που μας παρέχει η σύγχρονη μελέτη του αρχαιοελληνικού πολιτισμού δένουν αναπόσπαστα με την ανάγκη της εποχής μας για διαχρονικές αξίες. Αξίες όπως η αρετή και το ευ αγωνίζεσθαι, που τόσο πολύ έχουμε ενστερνισθεί στην «Καλλιπάτειρα» αλλά και τόσο πολύ βλέπουμε να λείπουν από την καθημερινότητά μας, τον πολιτικό και οικονομικό μας βίο, ή και αυτόν τον επιστημονικό στίβο. Για παράδειγμα, η έννοια του ευ αγωνίζεσθαι –με καθαρά ελληνική και μάλιστα ολυμπιακή προέλευση –αποτελεί το ακριβές αντίθετο αλλά και το δραστικό αντίδοτο ενάντια σε κάθε είδους διαφθορά. Αυτό το ευ αγωνίζεσθαι θα έπρεπε λοιπόν να είναι το πρώτο και κύριο μάθημα που θα διδάσκονται τα παιδιά μας, από το νηπιαγωγείο κιόλας».

Κατερίνα Παναγοπούλου: «Το συνέδριο της Ολυμπίας προσδοκούμε ότι θα παίξει τον ρόλο καταλύτη που θα οδηγήσει σε μια σειρά από μόνιμες δραστηριότητες, που θα υλοποιούνται και θα στηρίζονται από το υπό σύσταση διεθνές κέντρο που πρότεινα. Ξεκινώντας με τη δημιουργία ενός παγκόσμιου φόρουμ ελλήνων και ξένων επιστημόνων που διαπνέονται από τις ίδιες αρχές, θα προχωρήσουμε στην ανάπτυξη νέων ερευνητικών μεθόδων και ιδεών που θα χρησιμοποιούν συνδυαστικά τις πρακτικές τόσο των θεωρητικών όσο και των θετικών και τεχνολογικών επιστημών. Θα συνεχίσουμε με τη μελέτη της επίδρασης των παραπάνω στη σύγχρονη κοινωνία –και ιδιαίτερα την ελληνική –και θα συμβάλουμε στη δημιουργία μιας ζωντανής και υψηλού επιπέδου παιδείας που δεν θα παρέχει απλά επαγγελματική αποκατάσταση αλλά και υψηλό ήθος και αίσθηση καθήκοντος απέναντι στην κοινωνία».

Στέφανος Παϊπέτης: «Στο σημείο αυτό θα ήθελα να τονίσω ότι δεν διαπνεόμαστε από κανένα είδος παράλογης αρχαιολατρίας ή φαιδρής εθνικιστικής αλαζονείας. Η προσέγγισή μας στο θέμα προήλθε από τη ζύμωση τεσσάρων προηγηθέντων διεθνών συνεδρίων (1997, 2001, 2002 και 2006) που μας έπεισαν για την ανάγκη μιας διεπιστημονικής ή ολιστικής μελέτης της Αρχαίας Ελλάδας. Το άνοιγμα αυτό της οπτικής μας γωνίας και η ώσμωση των αρχαιολόγων με τους μηχανικούς, τους φιλολόγους, τους φιλοσόφους και τους ανθρώπους της τέχνης μάς οδήγησαν αναπόδραστα στη συνειδητοποίηση της μεγάλης αλήθειας: ότι η άνθηση των επιστημών και των τεχνών στην Αρχαία Ελλάδα είχε τη φύτρα της στο σύστημα αξιών που αναπτύχθηκε σε αυτόν τον τόπο. Αν λοιπόν θέλουμε να ξανάρθει η άνοιξη, είναι πεπρωμένο μας να ξαναβρούμε τις αξίες μας».