Η απόφαση του υπουργείου Παιδείας να αφαιρέσει μία ώρα διδασκαλίας Αρχαίων Ελληνικών στο Γυμνάσιο και να τη βάλει άγνωστον πού είναι απολύτως συμβατή με την καθόλου πολιτική μιας κυβέρνησης που άρχισε ως ΣΥΡΙΖΑ και κατέληξε ως Συριζανέλ. Ο «αντιστασιακός» και «αντισυστημικός» χαρακτήρας που προέβαλε προεκλογικά, τράπηκε σε ενδοτικότητα. Ετσι ένας τρόπος για να διατηρηθεί ο μύθος μιας καταρρακωμένης «Αριστεράς» είναι να εφευρίσκονται «πρωτοπορίες» και «εκσυγχρονισμοί», και ειδικά σε τομείς όπου η μνημονιακή τάξη δεν φαίνεται να θίγεται: στην Παιδεία και στον Πολιτισμό. Ούτε η Παιδεία ούτε ο Πολιτισμός μοιάζουν να συγκρούονται με τη μνημονιακή πολιτική. Από την άλλη προσφέρονται για εύκολη δημαγωγία. Η ιστορία με τον κ. Φαμπρ είναι πολύ διδακτική.
Την ενάρετη δόξα του υπουργού του Πολιτισμού εζήλωσε και ο υπουργός της Παιδείας. Αφού έλυσε όλα τα ακανθώδη προβλήματα και των τριών βαθμίδων της εκπαίδευσης, αφού προέβη σε διορισμούς, ίδρυση νέων σχολείων, αύξηση των κονδυλίων, εξορθολογισμό της εκπαιδευτικής πολιτικής, επεχείρησε και μια τελευταία «τομή» (όρος αγαπημένος των καινοτόμων): έκοψε μία ώρα διδασκαλίας των Αρχαίων πιστεύοντας πως έτσι θα λυθούν τα μεγάλα προβλήματα στην Παιδεία και, ειδικότερα, θα βελτιωθεί το πρόγραμμα των Γυμνασίων.
Αυτή η πολιτική «κόβω εδώ, δίδω εκεί» είναι η ουσία της νεοαριστερίστικης διακυβέρνησης. Αλλωστε έχει ήδη φανεί πως η κυβερνητική πολιτική παρουσιάζεται με δύο πρόσωπα. Ολες οι αποφάσεις της είναι έτσι ραμμένες και κομμένες ώστε πρωτίστως να λειτουργούν στο επίπεδο των εντυπώσεων και δευτερευόντως στο επίπεδο της ουσίας. Οι εντυπώσεις είναι δωρεάν. Τα ουσιώδη μέτρα κοστίζουν. Ετσι και με τα Αρχαία: το υπουργείο πίστεψε ότι ενδεχομένως υπάρχουν άνθρωποι που θα εντυπωσιαστούν με την αριστερή ιδέα τις τρεις ώρες να τις κάνουν δύο. Θα ήταν ένα κέρδος 33%!
Ας μην προτρέξουν οι βιαστικοί. Δεν θρηνούμε τη μία ώρα που αφαιρέθηκε από τη διδασκαλία των Αρχαίων. Ούτως ή άλλως και τα Αρχαία και τα Νέα Ελληνικά και όσα έχουν να κάνουν με τον πολιτισμό μας, τη γλώσσα, την πολιτιστική μας κληρονομιά, έχουν περιέλθει σε κατάσταση αποσύνθεσης. Τουλάχιστον ένδεκα (11) αλλαγές που αφορούν την Παιδεία έχουν διαπραχθεί στα τελευταία 33 χρόνια. Προς τι; Για να δείξουμε ότι ενδιαφερόμαστε για την Παιδεία. Με τρόπο δημαγωγικό αλλά όχι και ανέξοδο.
Αυτός ο εκπαιδευτικός τυχοδιωκτισμός που παρατηρήθηκε σε όλες ανεξαιρέτως τις μεταπολιτευτικές κυβερνήσεις και εζήλωσαν οι σημερινοί Εικονοκλάστες εκτρέφεται μέσα σε μια χρόνια τώρα παγιωμένη εκπαιδευτική κατάσταση. Θα ορίζαμε αυτή την κατάσταση ως ένα εκπαιδευτικό συνονθύλευμα, ή ως μια κληρονομική εκπαιδευτική Συσσώρευση, για να θυμηθούμε τον δάσκαλό μας E.R. Dodds. Τι σημαίνει αυτό; Ως αποτέλεσμα ενός πουριτανισμού διατηρούνται από «μεταρρύθμιση» σε «μεταρρύθμιση» ετερόκλητα στοιχεία που απλώς επισσωρεύονται στα ήδη υπάρχοντα. Αυτό δηλώνουν οι αλλεπάλληλες «μεταρρυθμίσεις»: κρατάμε κάτι από το παλιό και συνεχίζουμε με τα δικά μας ανάκατα υλικά. Η διδασκαλία των Αρχαίων Ελληνικών είναι ενδεικτική. Διδασκαλία μόνο από το πρωτότυπο. Διδασκαλία μόνο από μετάφραση, διδασκαλία και από το πρωτότυπο και από τη μετάφραση. Αυτή την τακτική ακολούθησε η υπουργική απόφαση. Να γίνει μια μικρή «τομή», μια περιτομή, θα έλεγα, με βάση το παλιό καλό σκεπτικό: «Μια που βρεθήκαμε κι εμείς εδώ, ας κάνουμε και μια τομή».
Αυτού του είδους οι σπασμωδικές αποφάσεις καμιά αίγλη, καμιά γενναιότητα, καμία φαντασία δεν δείχνουν. Είναι αποφάσεις περαστικές. Ζουν σήμερα, σβήνουν αύριο. Αυτό θα γίνεται έως ότου βρεθεί μια κυβέρνηση που θα έχει το θάρρος, τη δύναμη, την έμπνευση να επανεξετάσει την καθόλου Παιδεία. Οχι από μόνη της, αλλά με όλες τις δημοκρατικές δυνάμεις της χώρας. Με βάση ένα κριτήριο: το συμφέρον του ελληνικού Εθνους. Η παρούσα κυβέρνηση, περαστική όπως δείχνει να είναι, δεν θα μπορούσε να προβεί σε ριζικές αλλαγές. Ούτε διάθεση δείχνει ούτε την ενδιαφέρει η γνώμη των άλλων. Αν όμως το θέμα των Αρχαίων είχε ιδωθεί στην έκταση της καθόλου παιδείας και στους γενικότερους στόχους της και είχε διαπιστωθεί ότι «Τα Αρχαία βλάπτουν το Εθνος και αλλοιώνουν την Παιδεία του», τότε θα έπρεπε η διδασκαλία της Αρχαίας Ελληνικής γλώσσας και γραμματείας να καταργηθεί εντελώς. Αυτή η απόφαση θα ήταν τίμια και γενναία, ακόμη και αν τελικά αποδεικνυόταν εσφαλμένη. Ομως οι άνθρωποι που κυβερνούν σήμερα ούτε πολιτική τόλμη ούτε πολιτική αρετή διαθέτουν. Η παρούσα κυβέρνηση, οι σύμβουλοί της, οι μεταρρυθμίσεις της, όλα αυτά και μαζί η «τομή» των Αρχαίων θα μείνουν στην ιστορία ως «Φαινόμενα της εποχής των Συριζανέλ».
Ο κ. Γιώργης Γιατρομανωλάκης είναι καθηγητής Κλασικής Φιλολογίας και συγγραφέας.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
