Οι δηλώσεις του Αμπντουλάχ Γκιουλ και του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, καθώς και η επίσκεψη του απερχόμενου Προέδρου της Τουρκίας στα Κατεχόμενα στη «μαύρη επέτειο» του «Αττίλα» επιβεβαιώνουν σύμφωνα με διπλωματικές πηγές την πάγια ισορροπιστική τακτική της Άγκυρας στο Κυπριακό.
Σε μία περίοδο που οι διακοινοτικές συνομιλίες προχωρούν με ρυθμό… χελώνας, καθώς σε πολλές από τις βασικές πτυχές η τουρκοκυπριακή πλευρά καταθέτει προτάσεις δύσκολα αποδεκτές, η Άγκυρα εμφανίζεται μεν σκληρή και αδιάλλακτη, αλλά την ίδια στιγμή επαναλαμβάνει ότι θα βρίσκεται «ένα βήμα μπροστά» – θέση που επανέλαβε ο κ. Ερντογάν μιλώντας με τους πρέσβεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), το οποίο οργάνωσε το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ).
Ενώ λοιπόν από τη μία πλευρά η Άγκυρα αλλά και ο τουρκοκύπριος ηγέτης Ντερβίς Έρογλου τονίζουν τη βούλησή τους για λύση, από την άλλη επαναλαμβάνουν ότι έπειτα από 40 χρόνια έχουν διαμορφωθεί συγκεκριμένες πραγματικότητες στο νησί τις οποίες οι Ελληνοκύπριοι δεν μπορούν να αγνοούν.
«Η επιθυμία για λύση δεν σημαίνει ότι παραγνωρίζουμε τα δίκαια και τα συμφέροντα του «τουρκοκυπριακού λαού» και τις ευαισθησίες της Τουρκίας» σημείωσε ο κ. Έρογλου. Πρόσθεσε δε ότι η ελληνοκυπριακή πλευρά δεν διαθέτει παρόμοια βούληση για λύση, ενώ προσπαθεί να παρουσιάσει την τουρκοκυπριακή πλευρά ως αδιάλλακτη.
Από την πλευρά του ο Αμπντουλάχ Γκιουλ ανέφερε ότι είναι εφικτή μια λύση ως αποτέλεσμα διαπραγμάτευσης, «στη βάση της θέλησης των δύο συνιδιοκτητριών κοινοτήτων του νησιού» όπως είπε. Συμπλήρωσε όμως ότι εναλλακτικές λύσεις μπορούν επίσης να γίνουν αντικείμενο διαπραγμάτευσης, χωρίς να προβεί σε διευκρινίσεις.
Όλα αυτά λέγονται μέσα σε ένα ιδιότυπο σκηνικό που διαμορφώνεται στο νησί. Οι συνομιλίες των δύο διαπραγματευτών, Ανδρέα Μαυρογιάννη και Κουντρέτ Οζερσάι, δεν προχωρούν καλά –κάτι που φάνηκε και στη συνάντηση που είχαν την περασμένη Παρασκευή. Σε πολλά, αν όχι σε όλα τα ζητήματα, υπάρχει διάσταση απόψεων όπως διεφάνη και στο έγγραφο που είχε αποκαλύψει πρόσφατα η εφημερίδα «Φιλελεύθερος» και το οποίο αποτέλεσε βασικό θέμα συζήτησης στο τελευταίο Εθνικό Συμβούλιο.
Καταβάλλεται προσπάθεια να βρεθεί κοινός τόπος πριν από την επόμενη συνάντηση των δύο ηγετών, Νίκου Αναστασιάδη και Ντερβίς Έρογλου, στις 24 Ιουλίου, ώστε να μην έλθει ο Αύγουστος χωρίς την παραμικρή συμφωνία επί των επόμενων βημάτων. Ουσιαστικά στο τραπέζι βρίσκεται το «τρίπτυχο Αναστασιάδη» για την καταγραφή των θέσεων των δύο πλευρών και μία ανακοίνωση για Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, ακόμη και ήσσονος σημασίας. Για όλα αυτά όμως, οι Τουρκοκύπριοι ζητούν την αποδοχή του «οδικού χάρτη πέντε σημείων» που παρουσίασε ο Έρογλου και ζητεί ουσιαστικά ολοκλήρωση της διαδικασίας το αργότερο μέχρι τις αρχές του 2015.
Υπάρχει επίσης η «μεγάλη εικόνα». Αυτή αποτελείται από πολλά και διαφορετικά κομμάτια. Υπάρχουν κατ’ αρχήν οι προεδρικές εκλογές στην Τουρκία τον Αύγουστο όταν ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αναμένεται να αναδειχθεί νικητής. Πριν από τότε λοιπόν δεν πρέπει να αναμένονται κινήσεις, αν και οι Αμερικανοί, που κινούν παρασκηνιακά τα νήματα λόγω του ενδιαφέροντός της για την Ανατολική Μεσόγειο, εκτιμούν ότι η Τουρκία θα προχωρήσει σε βήματα στο Κυπριακό, καθώς σε όλα τα υπόλοιπα μέτωπα της εξωτερικής της πολιτικής αντιμετωπίζει προβλήματα.
Παράλληλα, η Λευκωσία, ενθαρρυμένη και από την Ουάσιγκτον, προχωρά κανονικά με τον σχεδιασμό της στο μέτωπο των υδρογονανθράκων. Αν και οι οριστικές αποφάσεις περί κατασκευής τερματικού σταθμού υγροποιημένου φυσικού αερίου ή άλλης λύσης δεν θα ληφθούν σύντομα, η ιταλική Eni θα προχωρήσει σε γεωτρήσεις στα οικόπεδα που έχει κάνει έρευνες και οι ενδείξεις είναι ενθαρρυντικές. Σε αυτό το πλαίσιο πρέπει να προστεθεί και η αναβάθμιση του γεωστρατηγικού ρόλου της Κύπρου, όπως διεφάνη τόσο από τις πρόσφατες επισκέψεις αμερικανών αξιωματούχων στο νησί, τις νέες δηλώσεις του αμερικανού αντιπροέδρου Τζο Μπάιντεν, αλλά και τα αποτελέσματα της πρόσφατης επίσκεψης του κυβερνητικού εκπροσώπου και διπλωματικού συμβούλου του Προέδρου Αναστασιάδη, του Νίκου Χριστοδουλίδη, στην Ουάσιγκτον.
Το ενεργειακό, σημειώνουν καλά ενημερωμένες πηγές, είναι το κλειδί σήμερα στο Κυπριακό. Οι εξελίξεις στο επίπεδο των διακοινοτικών συνομιλιών έχουν τη σημασία τους, αλλά είναι εμφανές ότι τόσο οι εμπλεκόμενες πλευρές όσο επίσης οι τρίτοι παίκτες (ΗΠΑ) διαμορφώνουν τους σχεδιασμούς τους με βάση τις εξελίξεις στο μέτωπο των υδρογονανθράκων. Ορισμένοι μιλούν μάλιστα για συγκεκριμένες κινήσεις στο παρασκήνιο που δεν μπορούν προς το παρόν να δημοσιοποιηθούν και οι οποίες μελλοντικά θα εκπλήξουν πολλούς. Το παιχνίδι πλέον στο Κυπριακό είναι πολύ ευρύτερο από τις, ενίοτε στείρες, διακοινοτικές συνομιλίες…
Για όλα αυτά πάντως θα συζητήσει ο κ. Αναστασίαδης με τον έλληνα Πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά κατά την επίσκεψή του στην Αθήνα την προσεχή Δευτέρα 28 Ιουλίου. Η επίσκεψη θα είναι και μία καλή προσπάθεια να κλείσουν και οι όποιες πληγές άνοιξαν πρόσφατα στις διμερείς σχέσεις και να διαμορφωθεί μία σαφής στρατηγική για την επόμενη ημέρα.
