Ένα βήμα πιο κοντά στη δημιουργία φλεβών και αρτηριών εργαστηρίου οι οποίες θα μπορούν να χρησιμοποιούνται ως «ανταλλακτικά» σε εκατομμύρια ασθενείς ανά τον κόσμο, ήλθαν βρετανοί ερευνητές. Ειδικοί του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ ανέφεραν ότι επέτυχαν να καλλιεργήσουν στο εργαστήριο και τους τρεις βασικούς τύπους κυττάρων από τα οποία αποτελούνται τα τοιχώματα των αιμοφόρων αγγείων.

Με βάση τα δερματικά κύτταρα

Στο πλαίσιο της τετραετούς μελέτης οι ειδικοί χρησιμοποίησαν δερματικά κύτταρα ασθενών προκειμένου να «κατασκευάσουν» στο εργαστήριο διαφορετικούς τύπους λείων μυϊκών κυττάρων των αγγείων. Είναι σημαντικό ότι τα κύτταρα που δημιουργήθηκαν στο εργαστήριο ανήκαν στον κάθε ασθενή με αποτέλεσμα να μην υπάρχει φόβος απόρριψής τους από τον οργανισμό του.

Οι ερευνητές αναφέρουν με δημοσίευσή τους στην επιθεώρηση «Nature Biotechnology» ότι η τεχνική τους αποδείχθηκε αποτελεσματική σε ποσοστό 90% όταν εφαρμόστηκε στο πλαίσιο ειδικών τεστ στο εργαστήριο. Εκτιμούν ότι μπορεί να είναι άκρως χρήσιμη για την παραγωγή αιμοφόρων αγγείων σε μαζική κλίμακα τα οποία θα σώζουν ασθενείς όπως αυτοί που έχουν υποστεί καρδιακό ή εγκεφαλικό επεισόδιο. Αναφέρουν για παράδειγμα ότι στο μέλλον οι χειρουργοί θα μπορούν να μεταμοσχεύουν σε καρδιοπαθείς τα αγγεία εργαστηρίου στο πλαίσιο επεμβάσεων bypass αντί να χρησιμοποιούν δικά τους αγγεία, όπως συμβαίνει σήμερα – διαδικασία που συνδέεται σε κάποιες περιπτώσεις με κινδύνους.

Τα αιμοφόρα αγγεία του «δοκιμαστικού σωλήνα» θα μπορούν να χρησιμοποιούνται επίσης σε ασθενείς που υποβάλλονται σε αιμοκάθαρση και των οποίων τα αγγεία σταδιακώς καταστρέφονται καθώς και σε τραυματίες.

Προς ιατρική επανάσταση

Σύμφωνα με τον επικεφαλής της νέας μελέτης Σαντζέι Σίνια το νέο επίτευγμα μπορεί να φέρει επανάσταση στην ιατρική. «Η συγκεκριμένη μελέτη αποτελεί ένα σημαντικό βήμα προς τη δημιουργία του σωστού είδους λείων μυϊκών κυττάρων για την ‘κατασκευή’ νέων αιμοφόρων αγγείων στο εργαστήριο» σημείωσε ο ερευνητής και προσέθεσε ότι η ερευνητική ομάδα δηλώνει ενθουσιασμένη σε ό,τι αφορά τη δυναμική αυτών των κυττάρων. «Μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη δημιουργία μιας τεχνητής αρτηρίας στο εργαστήριο ή θα ήταν ακόμη δυνατόν να εγχέονται κατευθείαν στην καρδιά και να δημιουργούν αιμοφόρα αγγεία εντός της».

Ο δρ Σίνια προσέθεσε ότι ένας τύπος αιμοφόρου αγγείου δεν είναι κατάλληλος για όλες τις περιπτώσεις. «Τώρα έχουμε στα χέρια μας τα εργαλεία ώστε να δημιουργήσουμε όλους τους διαφορετικούς τύπους αιμοφόρων αγγείων που μπορεί να χρειάζεται ο κάθε ασθενής».

«Τεχνητά» αγγεία με περισσότερες ιατρικές χρήσεις

Σημειώνεται ότι μια εταιρεία βιοτεχνολογίας με έδρα στην Καλιφόρνια ήταν η πρώτη που δημιούργησε ολόκληρα αιμοφόρα αγγεία στο εργαστήριο τον περασμένο Ιούνιο τα οποία και μεταμοσχεύθηκαν σε τρεις νεφροπαθείς που υποβάλλονταν σε αιμοκάθαρση. Ωστόσο η ομάδα από το Κέιμπριτζ σημειώνει ότι είναι η πρώτη που «γεννά» στο εργαστήριο διαφορετικούς τύπους αιμοφόρων αγγείων τα οποία είναι δυνατόν να έχουν περισσότερες ιατρικές χρήσεις.

Σε προηγούμενες προσπάθειες δημιουργίας φλεβών στο εργαστήριο απαιτείτο η χρήση πλάσματος, που λαμβανόταν κυρίως από ζώα. Το γεγονός αυτό συνδεόταν με κινδύνους αφού το πλάσμα των ζώων μπορεί να περιέχει μόρια που πιθανόν να είναι τοξικά για τον ανθρώπινο οργανισμό. Η τεχνική των ειδικών από το Κέιμπριτζ καταργεί την ανάγκη πλάσματος με αποτέλεσμα να συνδέεται με λιγότερους κινδύνους.