Αν ήταν Ελληνες με αίσθηση του χιούμορ, θα πλασάρονταν ως Αφοί Μπουρουλέκ. Είναι όμως Γάλλοι και διεθνοποιημένοι, οπότε είναι γνωστοί ως Bouroullec brothers. Ο 40χρονος Ρονάν και ο 35χρονος Ερβάν ένωσαν τις δυνάμεις τους μετά το τέλος των σπουδών τους και ήδη από το 1997 τράβηξαν την προσοχή του Τζούλιο Καπελίνι, του ιδιοκτήτη της γνωστής ιταλικής εταιρείας ντιζάιν για την οποία σχεδίασαν την Disintegrated Kitchen: μια κουζίνα η οποία αποσυναρμολογείται για να ακολουθεί τον ιδιοκτήτη της στις μετακομίσεις του. Η πόρτα του κόσμου του ντιζάιν είχε πλέον ανοίξει και τα δύο αδέλφια την είχαν διαβεί για τα καλά. Ο Καπελίνι τούς ανέθεσε να σχεδιάσουν τα πρώτα προϊόντα ευρύτερης παραγωγής, όπως το Lit Clos, μια ιδιωτική «καμπίνα» ύπνου, αλλά και το κάθισμα Spring. Σύντομα, μεγάλες εταιρείες έσπευσαν να συνεργαστούν μαζί τους. Vitra, Magis, Kvadrat, Kartell είναι ορισμένα μόνο από τα brands για τα οποία σχεδιάζουν. Πολυβραβευμένοι, προβεβλημένοι και προσγειωμένοι, όπως ο χαμηλών τόνων Ερβάν Μπουρουλέκ, ο οποίος πολύ ευγενικά και γλυκά μάς μίλησε με αφορμή την πρώτη ατομική τους έκθεση στη Γαλλία, με τίτλο «Bivouac» (Στρατοπεδεύω) που θα φιλοξενηθεί στο Κέντρο Πομπιντού της πόλης Μετς.

Η έκθεση στο Κέντρο Πομπιντού αποτελεί μια άτυπη δήλωση ότι το ντιζάιν είναι τέχνη;
Οχι, δεν νομίζω. Ξέρετε, στη Γαλλία η τέχνη κατέχει ηγεμονική θέση και αυτό είναι φυσιολογικό, δεδομένου ότι αφορά ένα ευρύτερο κοινό. Ταυτόχρονα, έχω την αίσθηση ότι δεν γίνονται πολλές εκθέσεις για την αρχιτεκτονική, το ντιζάιν, τις παραδοσιακές χειροτεχνίες. Θεωρώ, λοιπόν, σημαντική μια τέτοια έκθεση σε ένα μουσείο και γι’ αυτό την προσομοιάσαμε με έκθεση τέχνης.

Τη θεωρείτε ορόσημο στην επαγγελματική σας ζωή;
Είχαμε την τύχη να παρουσιάσουμε τη δουλειά μας ήδη σε δύο εκθέσεις εκτός Γαλλίας: στο Design Museum του Λονδίνου και στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης του Λος Αντζελες. Είναι, όμως, η πρώτη φορά που γίνεται μια έκθεση στη Γαλλία αφιερωμένη στη δουλειά μας και μάλιστα σε ένα τόσο μεγάλο μουσείο, οπότε χαιρόμαστε πολύ.

Τι θεωρείτε πιο σημαντικό: την αναγνώριση από τη χώρα σας ή από το εξωτερικό; Η Γαλλία δεν είναι μια χώρα όπου εκτιμάται ιδιαίτερα το ντιζάιν. Νομίζω ότι στη Βόρεια Ευρώπη ή στην Ιαπωνία δίνουν μεγαλύτερη έμφαση σε αυτό. Επειτα, εμείς δουλεύουμε για εταιρείες που δεν έχουν ως βάση τη Γαλλία, οπότε ως χώρα από μόνη της δεν είναι τόσο μεγάλο θέμα για εμάς.

Η παγκοσμιοποίηση του ντιζάιν, λοιπόν, έχει και τα καλά της;
Νομίζω ότι η αγορά είναι παγκοσμιοποιημένη και όχι το ντιζάιν αυτό καθεαυτό. Το γεγονός αυτό παρέχει μεγαλύτερη ελευθερία και προσφέρει περισσότερες ευκαιρίες στο ντιζάιν αιχμής, καθώς τα προϊόντα ταξιδεύουν σε όλον τον κόσμο και αυτοί που αναζητούν εξειδικευμένο ντιζάιν έχουν πρόσβαση σε αυτό.

Ποια πιστεύετε ότι είναι η πιο δραματική αλλαγή που έχει επέλθει στον κόσμο του ντιζάιν τα τελευταία χρόνια;
Δεν νομίζω ότι έχουν αλλάξει πολλά, διότι από τη φύση της αυτή η δουλειά απαιτεί χρόνο. Από τον σχεδιασμό ως τη δημιουργία, την παραγωγή και τέλος την έκθεση ενός αντικειμένου στο κατάστημα απαιτείται αρκετός χρόνος. Επειτα, μην ξεχνάτε πως όταν κάποιος αγοράζει έπιπλα, τα κρατάει για καιρό. Οπότε μέσα σε δέκα χρόνια, για παράδειγμα, δεν μπορείς να δεις σημαντική αλλαγή. Διαφαίνονται κάποιες τάσεις, αλλά πρέπει να περάσουν 20 χρόνια μέχρι να εκδηλωθούν. Ωστόσο σήμερα υπάρχει μεγαλύτερος όγκος σε πρωτότυπα πρότζεκτ, τα οποία προσελκύουν έντονο ενδιαφέρον.

Θα επέλθουν αλλαγές μετά τις πρόσφατες οικονομικές εξελίξεις;
Οταν σχεδιάζω προσπαθώ να κάνω το αντικείμενό μου όσο πιο καθαρό γίνεται. «Καθαρό» σημαίνει ότι το καταλαβαίνεις άμεσα. Οχι τόσο το κόνσεπτ όσο τη λειτουργία του και το κατά πόσο αυτή δικαιολογεί την τιμή του. Το μέγιστο πρόβλημα με την οικονομία τα τελευταία χρόνια είναι ότι όλο και περισσότερα πράγματα γίνονται εικονικά και, αφού δεν μπορείς να τα αγγίξεις, δεν γίνονται κατανοητά. Οταν αγοράζεις, για παράδειγμα, οργανικό φαγητό, καταλαβαίνεις τον τρόπο με τον οποίο παράγεται και αισθάνεσαι ότι υπάρχει μια «συμφωνία» ανάμεσα στον καταναλωτή και στον παραγωγό. Μια αντίστοιχη σχέση κατανόησης πρέπει να προκύπτει και από το «καλό» ντιζάιν: γιατί παράγεται ένα αντικείμενο, τι υπάρχει πίσω από αυτό, γιατί κοστίζει τόσο. Η κρίση είναι επικίνδυνη διότι πολλές εταιρείες ίσως βρεθούν σε επισφαλή θέση. Ταυτόχρονα, όμως, έχω την αίσθηση ότι ο κόσμος θα εστιάσει στην ποιότητα και θα γυρίσει την πλάτη του στα ψεύτικα αντικείμενα. Πολλές από τις εταιρείες θα βγουν πιο δυνατές από την κρίση. Μπορεί να χάσουν μέρος της παραγωγής τους, όμως τελικά θα κερδίσουν πελάτες χάρη στην ποιότητά τους.

Πιστεύετε ότι το ντιζάιν του μέλλοντος πρέπει να στοχεύει στην καινοτομία;
Οπως ξέρετε, εμείς σχεδιάζουμε κυρίως έπιπλα και αντικείμενα. H τυπολογία τους είναι αρχετυπική, είναι αναπόσπαστο κομμάτι της δυτικής κουλτούρας. Από την άλλη, υπάρχουν αντικείμενα που βρίσκονται σε διαρκή εξέλιξη και χωρίς μεγάλη σχεδιαστική ιστορία πίσω τους, τα κινητά, οι υπολογιστές, αυτοκίνητα κτλ., ενώ υπάρχουν ακόμη περιθώρια για καινοτομία. Με τα έπιπλα πρέπει να είμαστε λίγο πιο προσεκτικοί, διότι πρέπει να διαρκέσουν δεκαετίες και η καινοτομία πίσω από αυτά είναι συχνά αδιόρατη, ίσως όχι ορατή με γυμνό μάτι.

Ποιο από τα προϊόντα σας θα θέλατε να ταυτίζει ο κόσμος με εσάς στο άκουσμα του ονόματός σας;
Δεν το έχω σκεφτεί ποτέ. Είμαστε τυχεροί που μας προτάθηκε να σχεδιάσουμε κάποια αντικείμενα μαζικής παραγωγής. Οπότε νιώθω ιδιαίτερα υπερήφανος για την καρέκλα Steelwood που σχεδιάσαμε για τη Magis και τη Slow που δημιουργήσαμε για τη Vitra. Κάποιες φορές μάς προτάθηκε να σκεφτούμε «out of the box» και να κάνουμε κάποια έρευνα, έτσι προέκυψαν τα Clouds για την Kvadrat και τα Algues για τη Vitra. Θεωρώ εξίσου σημαντικά αυτά τα πρότζεκτ, διότι όταν σχεδιάζεις μια καρέκλα κινείσαι σε μια περιοχή που ελέγχεις πολύ καλά. Οταν κινείσαι σε άγνωστο έδαφος, κάνεις και πολλά λάθη.

Εχει απορριφθεί δουλειά σας από τις εταιρείες παραγωγής;
Ναι. Η λέξη «απόρριψη», όμως, δεν περιγράφει ακριβώς αυτό που συμβαίνει. Με κάποιες εταιρείες, όπως οι Vitra, Magis, Kvadrat, έχουμε πολυετή συνεργασία. Κάποια πρότζεκτ δεν προχωράνε για διαφορετικούς λόγους κάθε φορά, λόγου χάρη εξαιτίας του κόστους. Το σημαντικό είναι να αναπτύσσεται διάλογος για να προκύπτει κάτι καλό μετά. Με τη Vitra, για παράδειγμα, μόλις ένα 5% των πρότζεκτ υλοποιείται.

Ξεκινήσατε μικροί τον σχεδιασμό. Πιστεύετε ότι η ηλικία επηρεάζει τη δημιουργικότητα;
Νομίζω ότι η προσέγγιση αλλάζει με την ηλικία. Από τον εαυτό μου γνωρίζω ότι «βρίσκω» πιο δύσκολο το ντιζάιν σήμερα από ό,τι νέοτερος. Συμβιβάζομαι, είμαι όλο και λιγότερο σίγουρος αν αυτό που κάνω είναι σωστό. Οταν είσαι νέος, δεν σκέφτεσαι τόσο την ευθύνη που έχεις. Μεγαλώνοντας, όμως, δεν μπορείς να μη λάβεις υπόψη την ευθύνη που φέρει η σχεδιαστική σου προσέγγιση.

Μετά τον Φιλίπ Σταρκ τη δεκαετία του ’80 θεωρείστε οι επόμενοι πολλά υποσχόμενοι ντιζάινερ της Γαλλίας. Εχετε διακρίνει τους διαδόχους σας;
Αυτό είναι κομπλιμέντο για εμάς. Ναι, έχω γνωρίσει ταλαντούχους σχεδιαστές και είμαι υπερήφανος που ορισμένοι από αυτούς έχουν συνεργαστεί μαζί μας. Σίγουρα αναδύεται ένα νέο ταλέντο στη Γαλλία, αλλά πρέπει να ομολογήσω ότι δεν πηγαίνω συχνά σε εκθέσεις και δεν διαβάζω αρκετά περιοδικά, οπότε δεν είμαι προετοιμασμένος για να σας απαντήσω.

Ποια είναι η καλύτερη και ποια η χειρότερη πτυχή τού να δουλεύεις με τον αδελφό σου;
Το καλύτερο και το χειρότερο είναι άρρηκτα συνδεδεμένα όταν δουλεύεις με τον αδελφό σου. Ξεκινήσαμε μαζί και μάθαμε να λειτουργούμε συλλογικά, οπότε είναι δύσκολο να φανταστούμε ότι δεν θα δουλεύουμε πλέον μαζί.

Δεν υπάρχει ανταγωνισμός μεταξύ σας; Στην αρχή δεν υπογράφατε μαζί τη δουλειά σας.
Εχουμε πέντε χρόνια διαφορά κι όταν ο Ρονάν άρχισε να δουλεύει στα 23 του, εγώ σπούδαζα ακόμη. Στη διάρκεια των σπουδών ξεκίνησα κάποια δικά μου πρότζεκτ, αλλά και να τον βοηθάω. Οπότε στην αρχή δούλευα για εκείνον.

Ησασταν δεμένοι από παιδιά;
Και ναι και όχι. Οταν, για παράδειγμα, ήταν 15, εγώ ήμουν 10, οπότε δεν μπορούσαμε να μοιραστούμε πολλά. Δεν πηγαίναμε μαζί σχολείο, δεν είχαμε τους ίδιους φίλους. Δεν κάνεις τα ίδια πράγματα όταν έχεις αυτή τη διαφορά. Πάντα σεβόμασταν ο ένας τον άλλον και πάντα καταλαβαίναμε τι ήταν αυτό που μας συνέδεε και τι μας χώριζε. Αλλά ποτέ δεν είχαμε πάει στο δάσος να ανταλλάξουμε αίμα και να ορκιστούμε μεταξύ μας ότι κάποια μέρα θα γίνουμε ντιζάινερ και θα δουλέψουμε μαζί.  

*Η αναδρομική έκθεση Bivouac των αδελφών Bouroullec στο Κέντρο Πομπιντού-Μετς της Γαλλίας θα διαρκέσει ως τις 30 Ιουλίου 2012