Ανήμερα της προειδοποιητικής επιστολής της Ευρωπαϊκής Ενωσης προς την Ελλάδα και σε ακόμη τρία κράτη μέλη (Αυστρία, Πολωνία και Μ. Βρετανία) για μη συμμόρφωση του εθνικού τους δικαίου με την κοινοτική οδηγία που αφορά τα ατυχήματα στις θαλάσσιες μεταφορές, το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη κατέθεσε στη Βουλή το «Σχέδιο Νόμου για την ενσωμάτωση στο εθνικό δίκαιο της Κ.Ο 2009/18/ΕΚ σχετικά με το Νέο Καθεστώς των Τεχνικών Διερευνήσεων στην Ευρωπαϊκή Ενωση».
Στο νομοσχέδιο αναφέρεται η σύσταση «Ελληνικής Υπηρεσίας Διερεύνησης Ναυτικών Ατυχημάτων και Συμβάντων – ΕΛΥΔΝΑ», με έδρα τον Πειραιά και αρμοδιότητα τη διερεύνηση ναυτικών ατυχημάτων και συμβάντων, σύμφωνα με τον «Κώδικα Διερεύνησης Ατυχημάτων» και υπάγεται στο Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη.
Η νέα υπηρεσία θα ελέγχεται από Προϊστάμενο και θα διοικείται από Διευθυντή ενώ θα διαρθρώνεται από τα ακόλουθα Τμήματα:
α. Τμήμα Α΄ – Τεχνικής Διερεύνησης,
β. Τμήμα Β΄ – Μελετών, Εφαρμογών και Στατιστικής Ανάλυσης.
γ. Τμήμα Γ΄ – Διοικητικής, Οικονομικής και Νομικής Υποστήριξης.
Σύμφωνα με το σχέδιο νόμου θα απαρτίζεται από 10 διερευνητές για το Τμήμα Α΄ και με προσωπικό οκτώ ατόμων για τα Τμήματα Β΄ και Γ΄, αντίστοιχα. Ο Προϊστάμενος θα είναι μέλος του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους με βαθμό τουλάχιστον Νομικού Συμβούλου και στις αρμοδιότητές του περιλαμβάνονται:
α. Η εποπτεία της εξέτασης των υποθέσεων διερεύνησης ναυτικών ατυχημάτων και συμβάντων.
β. Η έγκριση του πλαισίου των διαδικασιών για την διεξαγωγή των διερευνήσεων.
γ. Η αξιολόγηση των αποτελεσμάτων λειτουργίας της Υπηρεσίας ως προς την επίτευξη του σκοπού σύστασής της για την βελτίωση της αποτελεσματικότητάς της.
Ο Διευθυντής θα είναι ανώτερος αξιωματικός του Λιμενικού Σώματος – Ελληνικής Ακτοφυλακής και θα ορίζεται με απόφαση του Υπουργού Προστασίας του Πολίτη, μετά από πρόταση του Αρχηγού του Λιμενικού Σώματος
Τα στελέχη της νέας υπηρεσίας θα προέρχονται από το Λιμενικό και το Πολεμικό Ναυτικό και θα λαμβάνουν τον βασικό μισθό και όλα τα επιδόματα, παροχές και αποζημίωσης που τους καταβάλλονται παγίως από την υπηρεσία από την οποία αποσπώνται ή μετατίθενται και διατηρούν τα Ταμεία ασφαλίσεώς τους.
Σύμφωνα με ανακοίνωση που είχε εκδώσει το υπουργείο στις 15 Σεπτεμβρίου, πρώτη ημέρα δημόσιας διαβούλευσης, το σχέδιο νόμου δομείται σε τρεις βασικές ενότητες:
· Τη νομική δομή του νέου οργανισμού, ο οποίος συστήνεται.
· Το νομικό πλαίσιο της τεχνικής διερεύνησης.
· Το πλαίσιο της συνεργασίας με άλλα κράτη της Ε.Ε. και τρίτα κράτη.
Όπως σημειώνεται χαρακτηριστικά:
– Η τεχνική διερεύνηση των ναυτικών ατυχημάτων, που καθιερώνεται με το προτεινόμενο σχέδιο νόμου, αποτελεί διαδικασία που δεν συνδέεται με τον καθορισμό υπαιτιότητας ή την απόδοση ευθυνών.
– Το πεδίο εφαρμογής, σε σχέση με το υφιστάμενο εθνικό νομικό πλαίσιο, διευρύνεται και αφορά ναυτικά ατυχήματα:
α) σε όλα τα υπό ελληνική σημαία πλοία ανεξαρτήτως του τόπου που συμβαίνουν,
β) σε πλοία ανεξαρτήτως σημαίας που λαμβάνουν χώρα εντός των ελληνικών χωρικών υδάτων ή εντός της περιοχής έρευνας και διάσωσης της Ελλάδας, υπό την προϋπόθεση ότι υπηρεσίες έρευνας και διάσωσης ή άλλης μορφής παροχής βοήθειας έχουν προσφερθεί για τον σκοπό αυτό,
γ) για τα οποία η Ελλάδα έχει άλλα ουσιαστικά συμφέροντα. Όπως διευκρινίζεται αφορά «τα ναυτικά ατυχήματα που οι συνέπειές τους επεκτείνονται καθ’ οιονδήποτε τρόπο στην Ελλάδα ή αφορούν σε Έλληνες πολίτες ή κατόχους ελληνικών αποδεικτικών ναυτικής ικανότητας και τις διατάξεις του παρόντος».
Επίσης πλέον θα διερευνώνται ναυτικά ατυχήματα στα οποία εμπλέκεται αλιευτικό σκάφος μήκους μικρότερου των 15 μέτρων, εγγεγραμμένο στα ελληνικά νηολόγια και ακόμη αυτά που συμβαίνουν εντός της περιοχής Έρευνας και Διάσωσης της Ελλάδας και για τα οποία παρέχεται συνδρομή ή αρωγή από παράκτιες υπηρεσίες του ελληνικού Κράτους.
Επιπλέον η νέα υπηρεσία μπορεί να προβαίνει σε έγκαιρη προειδοποίηση (early alert) δηλαδή «να ενημερώνει άμεσα την Επιτροπή, όταν κρίνει, σε οποιοδήποτε στάδιο της διερεύνησης ενός ναυτικού ατυχήματος, ότι απαιτείται επείγουσα ενέργεια σε επίπεδο Κοινότητας, με σκοπό την αποτροπή κινδύνου νέου ατυχήματος».
Επιπροσθέτως σύμφωνα με το άρθρο 28 του νομοσχεδίου τακτοποιείται και νομοθετικά η ρύθμιση για να μην υπόκεινται σε κρατήσεις υπέρ τρίτων και φόρου εισοδήματος το εκλογικό επίδομα που χορηγήθηκε στο προσωπικό του Λιμενικού Σώματος το 2004, το 2006 και το 2007 για την έκτακτη απασχόληση του.
