Την περασμένη Τετάρτη ένα επείγον μήνυμα κατέφθανε στα ηλεκτρονικά ταχυδρομεία των δημοσιογράφων ανά τον κόσμο. Το κείμενο, το οποίο υπογράφουν η UΝΙCΕF και έξι ακόμη διεθνείς οργανισμοί, αφορούσε τη ραγδαία εξάπλωση του ΗΙV σε όλο και μικρότερες ηλικιακά ομάδες. Και έτσι θυμηθήκαμε και πάλι την αρρώστια την οποία 6.000 επιβεβαιωμένοι οροθετικοί ασθενείς στην Ελλάδα δεν μπορούν να ξεχάσουν. Από αυτούς, οι 1.300 «ανήκουν» στη Μονάδα ΑΙDS του νοσοκομείου «Ανδρέας Συγγρός»

Η Μονάδα ΑΙDS του νοσοκομείου «Ανδρέας Συγγρός», η οποία ιδρύθηκε τον Σεπτέμβριο του 1985, όταν οι πρώτοι ασθενείς κατέφευγαν εκεί για να καταλήξουν, μια και δεν υπήρχε θεραπεία. Ο διευθυντής σήμερα της Μονάδας κ. Βασίλης Παπαρίζος ήταν εκεί το 1989 ως ειδικευόμενος γιατρός στη δερματολογία-αφροδισιολογία και- δεν- αναπολεί: «Πολλοί γιατροί τότε έμπαιναν στους θαλάμους με στολή αστροναύτη,ενώ η βιβλιογραφία έδινε και δίνει σαφείς οδηγίες:κίνδυνος υπάρχει μόνο αν δεν προσέξεις, αν κοπείς στη διάρκεια μιας ιατρικής πράξης. Οχι επειδή δίνεις το χέρι σε έναν άρρωστο,επειδή τον εξετάζεις. Δυστυχώς, δεν έχουν ακόμη αποβληθεί η φοβία και ο ρατσισμός από το ιατρικό σώμα.Αν και ζούμε στην εποχή του Διαδικτύου,κάποιοι συνάδελφοι κλείνουν τα μάτια και εμμένουν σε οπισθοδρομικές αντιλήψεις.Δεν λέω ότι η δουλειά του γιατρού δεν ενέχει κινδύνους. Οι κίνδυνοι είναι αποδεκτοί. Αλλά υπάρχει επάγγελμα απολύτως ασφαλές;».

Ο κ. Παπαρίζος είναι γνωστός στους κύκλους ασθενών και γιατρών που μπαινοβγαίνουν στη Μονάδα ως ο «μάχιμος» δερματολόγος που φορά πάντα τα ακουστικά του και είναι στη διάθεση των ασθενών, τους οποίους, όπως και οι συνάδελφοί του, θυμάται έναν προς έναν. «Υπήρξαν ασθενείςμε τους οποίους βρεθήκαμε στις δύσκολες εποχές και δώσαμε έναν πολύ μεγάλο αγώνα μαζί.Αυτό σε “υποχρεώνει” να συμμετέχεις συναισθηματικά.Και αυτό βέβαια κοστίζει».

Τα φάρμακα και οι αρνητές

Η νοσηλεία στη Μονάδα είναι πλέον σπάνια. Αυτή την περίοδο νοσηλεύονται δύο ασθενείς- «αρνητές» φαρμάκων. Δεν έκαναν αγωγή με το επιχείρημα της τοξικότητας των φαρμάκων: «Από το 1996 και μετά τα φάρμακα σήκωσαν κυριολεκτικά από τα κρεβάτια τους καταδικασμένους σε θάνατο ασθενείς και τους έστειλαν στη δουλειά τους.Ηταν ένα μικρό θαύμα. Τα αρχικά εκείνα φάρμακα,που έσωσαν κόσμο, είχαν ομολογουμένως έντονες παρενέργειες.Σήμερα οι καινούργιες γενιές φαρμάκων είναι πιο αποτελεσματικές και πιο ασφαλείς. Εχουμε 26 σκευάσματα και άρα πάρα πολλούς συνδυασμούς αυτών των φαρμάκων, ώστε βρίσκουμε το σχήμα που ταιριάζει στον ασθενή.Δεν είναι θέμα άρνησης φαρμάκωναλλά της νόσου. Το φαινόμενο έχει παρατηρηθεί σε όλα τα νοσήματα που έχουν ισχυρό κοινωνικό στίγμα.Ως και σήμερα ασθενείς που υποφέρουν από λέπρα διατείνονται ότι το νόσημα δεν είναι μεταδοτικό αλλά κληρονομικό. Κλείνει κανείς τα μάτια στην πραγματικότητα.Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι αυτό μιας κυρίαςη οποία στην ιστοσελίδα της διατείνεται ότι το ΑΙDS είναι μια εφεύρεση των γιατρών για να πουλάνε φάρμακα,τη στιγμή που η ίδια έχει διασύνδεση με γερμανίδα γιατρό και ούτε λίγοι ούτε πολύ προτείνουν στους ασθενείς να διακόψουν τη θεραπεία τους και να πάρουν κάποιες συγκεκριμένες πολυβιταμίνες. Εχω ακούσει από ασθενή μας ότι πληρώνει 160 ευρώ για αυτό το κουτί.Πάντα κάποιο νερό κάποιου Καματερού θα υπόσχεται το θαύμα, το οποίο τελειώνει μόλις ο ασθενής μπει κατακρημνισμένος από την αρρώστια στο νοσοκομείο,όπως συνέβη και τώρα με τα δύο αυτά περιστατικά.Οταν γίνεις μπλε,λες:“Δεν θέλω να το ξαναπάθω αυτό, να μπω στην Εντατική, δεν θέλω να ξανακάνω χημειοθεραπεία για Καπόζι…”.Δυστυχώς,σε πάρα πολλές περιπτώσεις, όταν κάποιος αποκτά αυτή την πείρα, έχει ήδη μπει σε έναν δρόμο χωρίς επιστροφή.Η δική μας προσπάθεια είναι να ξεκινάει η αγωγή πολύ νωρίς, πριν από τα κλινικά ευρήματα».

Γιατρός έδιωξε ασθενή…

Από τη συζήτησή μας γίνεται σαφές ότι το ΑΙDS είναι σήμερα μια χρόνια νόσος. Ενας οροθετικός που διαγιγνώσκεται νωρίς και δεν έχει αναπτύξει προχωρημένο νόσημα, παίρνοντας τη σωστή θεραπεία θα έχει προσδόκιμο ζωής ίσο με του υπόλοιπου πληθυσμού. «Πάει καλά, όπως πάει καλά και ο υπερτασικός που παίρνει τα φάρμακά του.Το “πάει καλά” όμως αφορά μόνο το βιολογικό κομμάτι.Οχι το κοινωνικό.Ενας οροθετικός ασθενής δεν συζητάει με τον γείτονα τι χάπια παίρνει. Αντίθετα, τα κρύβει.Οι άνθρωποι αυτοί δυσφορούν, “τρώνε” την απόρριψη. Σπάνια από τους γονείς ή τα παιδιά τους,αλλά σχεδόν πάντα από έναν υποψήφιο ερωτικό σύντροφο ή από τον εργοδότη,που θα τον απολύσει. Πρόσφατα υπήρξε δίκη που την κέρδισε- δυστυχώς- ο εργοδότης με το σκεπτικό ότι μπορεί να επηρεάζονταν αρνητικά οι υπόλοιποι υπάλληλοι οι οποίοι δούλευαν σε άλλον χώρο.Αυτό το δικαστήριο πήγε κόντρα σε κοινοτικά και εθνικά δίκαια, αλλά…απέλυσε το “κτήνος”.Απορριπτικές συμπεριφορές προέρχονται και από γιατρούς.Ασθενής έχει κανονίσει να χειρουργηθεί από συγκεκριμένο γιατρό, και μόλις ανακοινώσει το πρόβλημά του ο γιατρός τού λέει ότι δεν χρειάζεται τελικά να γίνει η επέμβαση ή πιο ωμά:“Πήγαινε αλλού”.Κάποιοι έχουν καταφύγει στον Συνήγορο του Πολίτη και έχουν αποδοθεί ευθύνες, αλλά τα πράγματα σταματούν εκεί. O Ιατρικός Σύλλογος δεν καταδίκασε ποτέ κανέναν. Ούτε το υπουργείο έκανε κάτι, ενώ έχει έγγραφες καταγγελίες. Πολλές φορές βέβαια δεν προχωράνε και τα ποινικά δικαστήρια,γιατί ο ασθενής κάνει πίσω θέλοντας να διατηρήσει την ανωνυμία του».

Οταν νοσεί και η ψυχή

Η κατάθλιψη είναι μια παράλληλη νόσος για τους οροθετικούς. Οι διεθνείς μελέτες κάνουν λόγο για το 1/3 των ασθενών αυτών. Φαίνεται ότι ο άνθρωπος τελικά δεν φοβάται τόσο πολύ τον θάνατο, αφού ΑΙDS δεν σημαίνει πια τέλος, όσο τη ζωή με την αρρώστια. «Δεν χάνεις τη ζωή σου αλλά χάνεις τον κόσμο σου» μας λέει ο γιατρός. Στο γραφείο του φτάνουν απελπισμένοι γονείς που ρωτούν αν μπορούν να αγκαλιάσουν τα παιδιά τους… Η μητρότητα ειδικά είναι μια πονεμένη ιστορία: «Μια μητέρα οροθετική,αν δεν πάρει φάρμακα, έχει πιθανότητες 25%-30% να γεννήσει ένα παιδί μολυσμένο.Με σωστή θεραπεία οι πιθανότητες πέφτουν στο 1%.Και το τολμούν πολλές».

Η θεραπεία κοστίζει και είναι ισόβια. Τα Ταμεία καλύπτουν εξ ολοκλήρου την αγωγή των ασφαλισμένων. Οσο για τους απόρους, υπάρχει το σωτήριο «χαρτί απορίας». Εκείνοι που πλήττονται είναι τα θύματα της οικονομικής κρίσης, απολυμένοι υπάλληλοι ή ξεπεσμένοι επιχειρηματίες που δεν πληρώνουν τις εισφορές τους. Οι ασθενείς που αναγκάζονται να διακόψουν τη θεραπεία τους αυξάνονται.

Τι σώζει τους χιλιάδες αυτούς ανθρώπους; Κάποιους τίποτε. Κάποιοι στρέφονται στη θρησκεία. Ορισμένοι θα βάλουν ράσα και θα κλειστούν σε μοναστήρια. Σωσίβια λέμβος για όλους η ελπίδα. Κάποιοι ρωτούν διαρκώς: «Βγήκε το φάρμακο;»- και εννοούν αυτό που θα τους κάνει «όπως πριν». Ως τότε πρέπει να προσέχουν. «Τους εξηγούμε ότι πρέπει να προστατεύονται, όχι μόνο για να μη μεταδώσουναλλά,ακόμη περισσότερο,για να μη μολυνθούν ξανά από τον ιό και επιδεινωθεί η κατάστασή τους.Εδώ δεν ισχύει το “ο βρεγμένος τη βροχή δεν τη φοβάται”.Αλλά και για τα άλλα αφροδίσια νοσήματα πρέπει να προσέχουν,γιατί και αυτά τους πηγαίνουν πίσω. Απογοητευόμαστε όταν έρχονται άνθρωποι που τους παρακολουθούμε στενά και πάνε καλά με σύφιλη.Σημαίνει ότι ξεθαρρεύουν και σταματούν την προφύλαξη».


ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ