Νέες πιέσεις στη ρευστότητα των ελληνικών τραπεζών δημιουργεί η υποβάθμιση της Ελλάδας από τον οίκο αξιολόγησης Moody’s, καθώς από τη μία πλευρά μειώνει την αξία των εγγυήσεων που έχουν καταθέσει στην ΕΚΤ και από την άλλη οδηγεί σε αύξηση των αποδόσεων των κρατικών εντόκων γραμματίων, τα οποία λειτουργούν ανταγωνιστικά ως προς τις τραπεζικές προθεσμιακές καταθέσεις.
Το νέο κρατικό πακέτο εγγυήσεων ύψους 30 δισ. ευρώ λειτουργεί ως «σανίδα σωτηρίας» στην προκειμένη περίπτωση, καθώς μέσω αυτών οι τράπεζες είναι σε θέση να καλύψουν τις βραχυπρόθεσμες ανάγκες χρηματοδότησης, αλλά και να αντισταθμίσουν τις εκροές καταθέσεων που αναμένεται να προκληθούν λόγω της ύφεσης που πλήττει την ελληνική οικονομία.
Το θέμα της ρευστότητας θα έχει δεσπόζουσα θέση και στα επερχόμενα ευρωπαϊκά τεστ αντοχής, καθώς θα προβλέπουν σημαντική επιδείνωση της κρίσης χρέους στην ευρωζώνη, ενώ η βαθμολογία των τραπεζών με υψηλή εξάρτηση από τη χρηματοδότηση της ΕΚΤ θα επιβαρύνεται σημαντικά.
Ήδη έχει ζητηθεί από τα διοικητικά επιτελεία των ελληνικών τραπεζών η εκπόνηση ενός σχεδίου απεμπλοκής από τα δάνεια μέσω του Ευρωσυστήματος, το οποίο θα πρέπει να εγκριθεί από την τρόικα.
Γιατί πιέζεται η ρευστότητα
Οι κίνδυνοι που δημιουργούνται για τη ρευστότητα των ελληνικών τραπεζών συνοψίζονται στους εξής:
Α) Εκροές καταθέσεων. Πτωτικές τάσεις στις καταθέσεις ασκεί η πτώση της οικονομικής δραστηριότητας στη χώρα.
Νοικοκυριά και επιχειρήσεις αναγκάζονται να χρησιμοποιήσουν τις αποταμιεύσεις τους για να καλύψουν τρέχουσες ανάγκες.
Υπενθυμίζεται ότι το 2010 οι εκροές καταθέσεων από το εγχώριο τραπεζικό σύστημα προσέγγισαν τα 30 δισ. ευρώ.
Β) Μειωμένες αποτιμήσεις ενεχύρων. Η άνοδος των spreads προκαλεί την υποχώρηση της εμπορικής αξίας των ελληνικών ομολόγων που έχουν καταθέσει οι τράπεζες στην ΕΚΤ ως εγγύηση για τη λήψη ευνοϊκής χρηματοδότησης.
Συγκεκριμένα, το haircut εφαρμόζεται επί της τρέχουσας τιμής των ενεχυριασμένων τίτλων. Κατά συνέπεια, περιορίζεται η δυνατότητα άντλησης ρευστότητας από το Ευρωσύστημα.
Βέβαια, οι τράπεζες διατηρούν πάντα ασφαλή περιθώρια. Με βάση τα τελευταία επίσημα στοιχεία έχουν λάβει χρηματοδότηση 95 δισ. ευρώ από την ΕΚΤ, έχοντας καταθέσει τίτλους 138 δισ. ευρώ.
Επιπλέον, μπορούν να κάνουν χρήση των νέων εγγυήσεων ύψους 30 δισ. ευρώ που έχει κατανείμει η Τράπεζα της Ελλάδος.
Γ) Φυγή αποταμιεύσεων στα έντοκα. Άμεση ήταν η επίδραση της υποβάθμισης στο επιτόκιο των εντόκων γραμματίων, το οποίο διαμορφώθηκε σε υψηλότερα επίπεδα σε σχέση με τον αμέσως προηγούμενο μήνα.
Οι νέοι τίτλοι που δημοπρατήθηκαν την Τρίτη προσφέρουν απόδοση 4,75% για έξι μήνες, η οποία είναι υψηλότερη σε σχέση με τις αντίστοιχες των προθεσμιακών καταθέσεων.
Ως εκ τούτου, δεν αποκλείεται να υπάρξει μετατόπιση κεφαλαίων από τις τράπεζες προς τα έντοκα γραμμάτια του ελληνικού δημοσίου.
Επιπλέον το κόστος των καταθέσεων αναμένεται να κινηθεί ανοδικά, καθώς εκτιμάται ότι η άνοδος των spreads θα αναγκάσει τα πιστωτικά ιδρύματα να αυξήσουν τα επιτόκια των προθεσμιακών καταθέσεων.
