Αν και σε πλήρη εγκατάλειψη, με τους τοίχους να καταρρέουν, τα σίδερα σκουριασμένα και τους σοβάδες ξεφτισμένους, γεμάτο γκραφίτι μα και κάθε λογής σκουπίδια, το Μοτέλ Ξενία του Ηρακλείου στην περιοχή του Καρτερού κηρύχθηκε τουλάχιστον διατηρητέο μνημείο- οπότε ενδεχομένως να σωθεί. Το κτίριο, λιτό και απόλυτα εναρμονισμένο με το τοπίο, όπως όλα του Αρη Κωνσταντινίδη, βρίσκεται μπροστά σε μια μοναδική παραλία με φοίνικες και δίπλα σε έναν σημαντικό αρχαιολογικό χώρο, αυτόν της Αμνισού (Παλιόχωρα), με μινωικά κατάλοιπα από τον 19ο π.Χ. αιώνα και κατοίκηση ως και τον 2ο μ.Χ.
Το ξενοδοχείο μελετήθηκε και χτίστηκε μεταξύ 1963 και 1966 και αποτελείται από μικρά μονοώροφα κτίσματα, επτά τον αριθμό, που διατάσσονται γύρω από μια εσωτερική αυλή. Κατασκευασμένα σύμφωνα με τη φιλοσοφία του Κωνσταντινίδη, από οπλισμένο σκυρόδεμα σε συνδυασμό με εμφανή λαξευμένη πέτρα για τους τοίχους, χωρίς ιδιαίτερες πολυτέλειες αλλά με μελετημένη τη χρηστική τους επάρκεια, είναι από τα καλύτερα δείγματα αρχιτεκτονικής της σειράς των Ξενία, τα οποία ωστόσο χτίστηκαν για να υπηρετήσουν έναν τουρισμό εντελώς διαφορετικό από τον σημερινό. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον εξάλλου είχε η διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου, επίσης εναρμονισμένη με το φυσικό τοπίο.
Η λιτότητα και η σαφήνεια των αρχιτεκτονικών και μορφολογικών χαρακτηριστικών αυτού του Ξενία, που το αναδεικνύουν ως ένα σημαντικό δείγμα της μοντέρνας αρχιτεκτονικής του δεύτερου μισού του 20ού αιώνα, ήταν τα επιχειρήματα του Κεντρικού Συμβουλίου Νεωτέρων Μνημείων του ΥΠΠΟ που το κήρυξε διατηρητέο. Η κήρυξη από μόνη της όμως δεν αρκεί. Αλλωστε και άλλα Ξενία έχουν κριθεί διατηρητέα αλλά λόγω εγκατάλειψης καταρρέουν από μόνα τους. Η αναστήλωση και η ανακαίνισή τους λοιπόν είναι το ζητούμενο ώστε να χρησιμοποιηθούν εκ νέου και να διατηρηθούν επί της ουσίας. Ας σημειωθεί ότι το ξενοδοχείο ανήκει σήμερα στα Ελληνικά Τουριστικά Ακίνητα.
Τα Ξενία οικοδομήθηκαν σε όλη τη χώρα στην περίοδο μεταξύ 1950 και 1974 στο πλαίσιο του προγράμματος για την ανάπτυξη του τουρισμού της Ελλάδας που έκανε τότε τα πρώτα του σοβαρά βήματα. Ειδικά το οικοδομικό πρόγραμμα ευτύχησε να έχει στη διεύθυνσή του, εκτός από τον αρχιτέκτονα Χαράλαμπο Σφαέλλο αρχικώς, τον σπουδαίο Αρη Κωνσταντινίδη, ο οποίος έβαλε τη σφραγίδα του ώστε τα κτίρια αυτά να θεωρούνται σήμερα δείγματα μιας πρωτοπόρας μεταπολεμικής ευρωπαϊκής αρχιτεκτονικής- οι Δ.Πικιώνης, Κ.Κιτσίκης, Φ.Βώκος και Δ.Ζήβας εργάστηκαν στο ίδιο πρόγραμμα. Ιδιαιτερότητά του ήταν η επιλογή του κατάλληλου χώρου και του σωστού προσανατολισμού για την ανέγερση των ξενοδοχείων, ο εναρμονισμός με το τοπίο, η λιτότητα της μορφής και η αξιοποίηση του κλιματικού πλεονεκτήματος της χώρας.
Εκτός των ξενοδοχείων μάλιστα χτίστηκαν τουριστικά περίπτερα, ενώ έγιναν διαμορφώσεις και σε διάφορες πλαζ στο Λουτράκι, στη Ναύπακτο, στις Αλυκές Βόλου και στον Ορνό Μυκόνου. Σήμερα που οι απαιτήσεις του τουρισμού έχουν αυξηθεί η ενίοτε ασκητική λιτότητα των Ξενία θεωρείται ξεπερασμένη. Θα μπορούσαν λοιπόν να «ξαναζήσουν» μόνο μέσα από μια εναλλακτική αντίληψη η οποία θα σέβεται το περιβάλλον και τον άνθρωπο.
