O Ρόμπερτ Φισκ, κορυφαίος αρθρογράφος του βρετανικού «Ιndependent» και επί 34 χρόνια ανταποκριτής στη Μέση Ανατολή, είναι ένας αεικίνητος άνθρωπος. Την περασμένη εβδομάδα τον πέτυχα στο Πακιστάν, όπου πήρε συνέντευξη από τον Χαφίζ Μοχάμεντ Σαΐντ, που θεωρείται υπεύθυνος για τις βομβιστικές επιθέσεις στη Βομβάη. Ηταν ο πρώτος δυτικός δημοσιογράφος που το κατάφερε, ύστερα από πολύ κόπο, όπως ομολογεί στο τηλέφωνο. Δεν είναι όμως περίεργο, καθώς ο κ. Φισκ είναι ο μόνος Δυτικός που έχει πάρει τρεις φορές συνέντευξη από τον Οσάμα μπιν Λάντεν.
Τελικά μου μίλησε τα ξημερώματα της περασμένης Πέμπτης από τον Καναδά. Σε λίγες ημέρες θα πάει στη Μαλαισία. Νωρίτερα ήταν στο Ισραήλ, στη Γάζα και στη Δυτική Οχθη, επέστρεψε για μία εβδομάδα στη Βηρυτό, που είναι η μόνιμη κατοικία του από το 1976, και σ΄ έναν μήνα θα πάει στο Αφγανιστάν. «Τα ταξίδια,αν και εξοντωτικά,βοηθούν διότι παίρνεις μια πολύ καλή ιδέα για τις ιστορικές εξελίξεις» λέει.
Το «φερόμενο ως μακελειό»
Ο 63χρονος πολυβραβευμένος δημοσιογράφος θεωρεί πλεονέκτημα το ότι ζει στη Μέση Ανατολή. «Δεν λες το “φερόμενο ως μακελειό” στη Σάμπρα και στη Σατίλα όταν ήσουν εκεί και μέτρησες τα πτώματα» συμπληρώνει. Την έκφραση «φερόμενο ως μακελειό» για την εν ψυχρώ δολοφονία 1.000 και πλέον Παλαιστινίων στους δύο αυτούς προσφυγικούς καταυλισμούς στον Λίβανο τη διάβασε τις προάλλες. «Εχουμε χάσει τη μνήμη μας. Φερόμενο; Μα σκαρφάλωνα πάνω σε πτώματα! Ακόμη και η πιο απλή ιστορική αλήθεια δεν μετράει πια. Αυτό είναι σύγχρονο πρόβλημα, δεν υπήρχε πριν από 30 χρόνιαόταν πήγα στη Μέση Ανατολή». Η επιλογή των λέξεων είναι συχνά πονηρή. «Διάβαζα σήμερα ότι η Ανατολική Ιερουσαλήμ είναι αμφισβητούμενη. Δεν είναι, δεν ανήκει στο Ισραήλ, είναι κατεχόμενη» λέει.
Ο Ρόμπερτ Φισκ περνάει συχνά από την Αθήνα στα ταξίδια του από και προς τη Βηρυτό. Καμιά φορά μένει λίγες ημέρες. Επισκέπτεται πάντα τον Παρθενώνα και τα μουσεία. «Ξαναδιάβασα πρόσφατα τον Θουκυδίδη. Είναι σημαντικό να τον δια βάσεις αν θες να καταλάβεις τον πόλεμο στη Γιουγκοσλαβία και ιδίως τους πολέμους στο Αφγανιστάν και στο Ιράκ» λέει.
«Πρωτοβουλίες όπως το Free Gaza Μovement είναι αποτελεσματικές;» τον ρωτώ. «Θαυμάζω τους ακτιβιστές που πηγαίνουν στη Γάζα και στη Δυτική Οχθη και ενίοτε σκοτώνονται για να τραβήξουν την προσοχή του κόσμου στην αδικία που διαπράττεται εκεί. Το πετυχαίνουν,ο κόσμος προσέχει,αλλά δεν κάνει τίποτε» λέει.
Χρειάζεται κάτι περισσότερο από αυτό. «Το 1996 ένα ισραηλινό Απάτσι εκτόξευσε δύο πυραύλους εναντίον ασθενοφόρου στον Νότιο Λίβανο. Εγώ επέβαινα σε αυτοκίνητο ακριβώς μπροστά. Σκοτώθηκαν δύο γυναίκες και τρία παιδιά. Οι Ισραηλινοί ισχυρίστηκαν ότι η Χεζμπολάχ το ανατίναξε. Οι “Νew Υork Τimes” ακολούθησαν αυτή τη γραμμή. Εγώ μάζεψα όλα τα κομμάτια του πυραύλου, βρήκα τον κωδικό και τον κατασκευαστή. Ηταν η Βoeing. Γιατί όλοι όσοι έχουν πληγεί από αμερικανικό πύραυλο δεν προσλαμβάνουν δικηγόρο για να μηνύσουν την Βoeing ή τη Lockheed Μartin που τον κατασκεύασε στις ΗΠΑ; Υπάρχουν καλοί δικηγόροι στη Νέα Υόρκη που θα αναλάμβαναν την υπόθεση αφιλοκερδώς ή αμειβόμενοι με ποσοστό από την αποζημίωση. Θα μπορούσαν οι εταιρείες όπλων να αντέξουν τα εκατοντάδες εκατομμύρια των αποζημιώσεων; Γιατί δεν τις μηνύουν;» αναρωτιέται.
Ο Μπλερ; Χα χα!
Οσο για τον Τόνι Μπλερ, η άποψή του δεν θα μπορούσε να είναι χειρότερη. «Αν είναι ο Μπλερ κατάλληλος για απεσταλμένος στη Μέση Ανατολή; Χα χα! Είναι ο χειρότερος πρωθυπουργός στην ιστορία της Βρετανίας, ο πιο ανειλικρινής, δυσάρεστος, παραδόπιστος, ψευτοθρησκευόμενος άνθρωπος. Αποτελεί δείγμα απόλυτης αρρώστιας της ΕΕ και της διεθνούς κοινότητας το ότι επέτρεψαν σε τούτη τη μετριότητα να πάρει τη θέση. Είναι σαν πρωταπριλιάτικο αστείο,όμως με ένα μείγμα φρίκης και υστερικού γέλιου αντιλαμβάνεσαι ότι είναι αλήθεια. Ο Τόνι Μπλερ έχει ένα Ιδρυμα για την Πίστη. Αραγε ο Θεός δεν του δίνει καμιά συμβουλή; Δεν του λέει “Τόνι, συγγνώμη, η εισβολή στο Ιράκ δεν είναι τόσο καλή ιδέα”; Αλλά μάλλον δίνει ο ίδιος συμβουλές στον Θεό! Είναι επικίνδυνος».
Η Παλαιστίνη είναι χαμένη υπόθεση
«Δεν νομίζω ότι θα λυθεί το Παλαιστινιακό. Οι Ισραηλινοί δεν σκοπεύουν να το λύσουν και ο αμερικανός πρόεδρος δεν έχει τη δύναμη να το κάνει. Η Παλαιστίνη μάλλον έχει χαθεί. Προσφάτως παρομοίασα τον ανταποκριτή του “Ιndependent” στην Ιερουσαλήμ με γιατρό:από τους δύο ασθενείς του,ο ένας, η Παλαιστίνη,νομίζει ότι είναι κράτος αλλά δεν είναι και ο άλλος δεν πιστεύει ότι θα επιζήσει ως κράτος, τη στιγμή που όλοι γνωρίζουν ότι θα επιζήσει».
Σταματήστε να διαβάζετε οθόνες, ανοίξτε ένα βιβλίο!
Με επαγγελματική εμπειρία τεσσάρων δεκαετών, ο 63χρονος βρετανός πολεμικός ανταποκριτής επικρίνει τους δημοσιογράφους που παίρνουν ένα αεροπλάνο έχοντας τυπώσει λίγες σελίδες από το Ιnternet και πηγαίνουν να καλύψουν ένα θέμα. Ιδίως όταν πρόκειται για μια σύρραξη με ρίζες στην Ιστορία. «Δεν πιστεύω στο Ιnternet, πιστεύω στα βιβλία και στα αρχεία τα οποία δεν με έχουν απογοητεύσει ακόμη. Το Ιnternet περιέχει πολλά λανθασμένα στοιχεία. Σταματήστε να διαβάζετε οθόνες, ανοίξτε ένα βιβλίο!» τονίζει.
Η Μικρασιατική Καταστροφή άφησε κόμπλεξ κατωτερότητας
– Θέλω να ρωτήσω κάτι για την Ελλάδα… «Για την οικονομική κρίση;». – Ναι. «Μισώ τους δημοσιογράφους που μιλούν για θέματα που δεν γνωρίζουν. Εγώ μπορώ να μιλήσω για τον ελληνικό εμφύλιο ή για την Ελλάδα στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Σπούδασα Κλασική Ιστορία, ρωμαϊκή, όχι ελληνική. Πιστεύω ότι ένα από τα μεγάλα προβλήματα της ελληνικής πολιτικής χρονολογείται από τον ελληνικό επεκτατισμό στη δεκαετία του ΄20, αναφέρομαι στην εισβολή στη Μικρά Ασία. Αυτό άφησε στην Ελλάδα ένα κόμπλεξ κατωτερότητας. Οσο για την οικονομική κρίση, όλες οι χώρες που έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση τείνουν να τη δικαιώνουν. Η Ιστορία υπήρξε σκληρή προς την Ελλάδα. Γι΄ αυτό ίσως συνέχεια ανατρέχετε στην ίδια παλαιά ελίτ, ο τωρινός πρωθυπουργός σας είναι μέλος της».
Η «Wall Street Journal» έγραψε ότι μου αξίζει να σκοτωθώ…
«Φοβήθηκα το 2001, όταν μου επιτέθηκε μια ομάδα Αφγανών σε ένα χωριό του Πακιστάν στα σύνορα με το Αφγανιστάν.
Είχαν μόλις χάσει τις οικογένειές τους σε μια αμερικανική επίθεση από Β-52.
Αρκετές εφημερίδες, ιδίως η “Wall Street Journal”, απέφυγαν να αναφέρουν αυτό το γεγονός όταν έγραψαν για την επίθεση που δέχθηκα. Οταν δήλωσα ότι αν ήμουν Αφγανός που πονούσε για τον χαμό της οικογένειάς του μάλλον θα είχα κάνει το ίδιο στον Ρόμπερτ Φισκ, η “Wall Street Journal” δημοσίευσε ένα καταδικαστικό άρθρο. Ελεγε ότι ήμουν ένας αριστεριστής που μου άξιζε αυτό που έπαθα, που παραλίγο να σκοτωνόμουν».