Το αμερικανικό «ενδιαφέρον» να γίνει η πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας μέλος του ΝΑΤΟ προτού εκπνεύσει η θητεία της κυβέρνησης Μπους αντανακλά η πρόσκληση του έλληνα και του σκοπιανού διαπραγματευτή στη Νέα Υόρκη την ερχόμενη Πέμπτη και Παρασκευή. Η επιλογή της ημερομηνίας για τον νέο γύρο συνομιλιών – 14 και 15 Αυγούστου -, που συμπίπτει με τη γιορτή της Παναγίας, έδωσε τροφή σε σενάρια, καθώς και στις δύο χώρες υπήρχε η εντύπωση ότι το νέο ραντεβού με τον κ. Μάθιου Νίμιτς θα ήταν τον Σεπτέμβριο. Σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές από τις ΗΠΑ, ο Λευκός Οίκος διεμήνυσε στον απεσταλμένο του ΓΓ του ΟΗΕ για το ζήτημα της ονομασίας την επιθυμία της αμερικανικής κυβέρνησης να επικοινωνήσει αυτός το ταχύτερο με τις δύο πλευρές. Λόγω της εορτής του Δεκαπενταύγουστου έγινε μια προσπάθεια από πλευράς διαπραγματευτών να μετατεθεί η ημερομηνία νωρίτερα, όμως ο κ. Νίμιτς αδυνατούσε για προσωπικούς λόγους.


Πηγές που είναι σε θέση να γνωρίζουν καλά την πορεία της διαπραγμάτευσης εκτιμούν ότι δεν περιμένουμε κάποια σημαντική εξέλιξη από τις συνομιλίες αυτής της εβδομάδας. Οπως τονίζουν άλλωστε, το ενδιαφέρον των Αμερικανών να κλείσει το ζήτημα της ονομασίας της πΓΔΜ όσο το δυνατόν συντομότερα παραμένει «επιδερμικό» και δεν συνοδεύεται από ουσιαστικές ενέργειες, λόγου χάρη, πίεση προς τη σκοπιανή πλευρά να υποχωρήσει σε κρίσιμα σημεία.


Πάντως ενδιαφέρον έχει το ότι ο κ. Νίμιτς προγραμματίζει επίσκεψη στα Σκόπια εντός του Αυγούστου, ενώ προς το παρόν δεν προβλέπεται να περάσει και από την Αθήνα.


Κατά τις συνομιλίες που θα έχουν οι διαπραγματευτές της Ελλάδας και της πΓΔΜ, κκ. Αδαμάντιος Βασιλάκης και Νίκολα Ντιμιτρόφ, με τον κ. Νίμιτς αυτή την εβδομάδα, ο δεύτερος δεν αποκλείεται να προσπαθήσει να βάλει στο τραπέζι το θέμα της «μακεδονικής μειονότητας στην Ελλάδα». Η Αθήνα, για την οποία το μοναδικό αντικείμενο διαπραγμάτευσης είναι το όνομα και το εύρος της χρήσης του, θεωρεί θετικό το ότι ο μεσολαβητής του ΟΗΕ δεν δέχεται να συζητήσει τίποτε πέραν της ονομασίας, τουλάχιστον ώσπου να λυθεί το ζήτημα αυτό.


Αλλοι λόγοι για τους οποίους δεν αναμένεται θεαματική πρόοδος από τον νέο αυτό γύρο συνομιλιών είναι η «σύγκρουση κορυφής» που επικρατεί στα Σκόπια ανάμεσα στον πρωθυπουργό κ. Νίκολα Γκρούεφσκι και στον πρόεδρο κ. Μπράνκο Τσερβενκόφσκι, καθώς και το ότι ο πρώτος χρησιμοποιεί το Μακεδονικό ως μοχλό ενίσχυσης της λαϊκής του βάσης. Χαρακτηριστικό είναι ότι ο κ. Τσερβενκόφσκι έκανε γνωστό την περασμένη εβδομάδα ότι δεν θα θέσει υποψηφιότητα στις επόμενες προεδρικές εκλογές, την άνοιξη του 2009, διότι «δεν επιθυμεί να συμμετάσχει και να μοιράζεται την ευθύνη για την άσκηση μιας πολιτικής που αυτή τη στιγμή μπορεί να χαίρει υψηλής υποστήριξης, αλλά θα έχει σοβαρά και μακροπρόθεσμα επακόλουθα για τη χώρα».


Ο «ανέξοδος πατριωτισμός» και το «διπλό πραξικόπημα»


Τις τελευταίες ημέρες έγινε μια προσπάθεια να πέσουν οι τόνοι της αντιπαράθεσης ανάμεσα στους κκ. Γκρούεφσκι και Τσερβενκόφσκι, οι οποίοι προέρχονται από διαφορετικά κόμματα – ο πρώτος από το κυβερνών εθνικιστικό VMRO και ο δεύτερος από τη Σοσιαλδημοκρατική Ενωση (SDSM) της αντιπολίτευσης – και είναι αναγκασμένοι να συνυπάρξουν, τουλάχιστον ως την άνοιξη του 2009, καθώς ο πρόεδρος έχει κάνει σαφές ότι σκοπεύει να εξαντλήσει τη θητεία του. Οι δύο άνδρες είχαν ανταλλάξει βαριές κουβέντες, καθώς ο κ. Τσερβενκόφσκι χαρακτήρισε τις επιστολές του σκοπιανού πρωθυπουργού προς τον έλληνα ομόλογό του και την ΕΕ, με θέμα τη «μακεδονική μειονότητα στην Ελλάδα», «ανέξοδο λαϊκισμό και πατριωτισμό». Ο κ. Γκρούεφσκι δεν δίστασε να κατηγορήσει τον πρόεδρο της πΓΔΜ για «διπλό πραξικόπημα» και να τον απειλήσει ότι θα κινήσει διαδικασία στη Βουλή για την αποπομπή του από το προεδρικό αξίωμα – απειλή την οποία απέσυρε στα μέσα της περασμένης εβδομάδας σε μια προσπάθεια να χαμηλώσει τους τόνους.


Το τελευταίο αγκάθι στις σχέσεις των δύο ανδρών ήταν η απόφαση του προέδρου να απονείμει χάρη στον αντιπρόεδρο του SDSM κ. Ζόραν Ζάεφ, ο οποίος κατηγορούνταν για υπεξαίρεση δημόσιου χρήματος, καθώς και για την άρνησή του να υπογράψει τους νόμους που ψήφισε η Βουλή στη διάρκεια αποχής της αντιπολίτευσης (εξ ου το «διπλό πραξικόπημα»). Ο κ. Τσερβενκόφσκι, του οποίου το κόμμα θεωρεί ότι η κατηγορία για υπεξαίρεση έχει πολιτικά κίνητρα, υποστήριξε ότι έδωσε χάρη στον κ. Ζάεφ για να λήξει το 18ήμερο μποϊκοτάζ της Βουλής από την αντιπολίτευση.


Σε αυτό το πλαίσιο είναι σαφείς οι λόγοι για τους οποίους οι συνθήκες στη σκοπιανή πλευρά δεν είναι ευνοϊκές ώστε να σημειωθεί πρόοδος στο ζήτημα της ονομασίας στις συνομιλίες αυτής της εβδομάδας. Η Αθήνα παρακολουθεί με ενδιαφέρον τις εξελίξεις στα Σκόπια και παράλληλα έγινε γνωστό ότι η υπουργός Εξωτερικών θα αναχωρήσει από το Πεκίνο, όπου βρίσκεται εκπροσωπώντας την Ελλάδα στους Ολυμπιακούς Αγώνες, μεθαύριο Τρίτη, πράγμα που σημαίνει ότι θα βρίσκεται σε πλήρη ετοιμότητα σε περίπτωση που προκύψει κάποια εξέλιξη από τις συνομιλίες της Πέμπτης και της Παρασκευής.