Εχει η Γη δίδυμη αδελφή;

H στατιστική έχει αποδείξει την ύπαρξη πλανητών σαν τον δικό μας, πλανητών που μπορούν να φιλοξενήσουν ζωή. Υπάρχουν δισεκατομμύρια γαλαξίες, μέσα σε κάθε έναν από αυτά τα δισεκατομμύρια γαλαξίες υπάρχουν εκατοντάδες εκατομμύρια ή και δισεκατομμύρια ηλιακά συστήματα. Είναι λοιπόν στατιστικά βέβαιο ότι κάποιοι από τους αμέτρητους πλανήτες του Σύμπαντος θα έχουν συνθήκες τέτοιες που θα επιτρέπουν την ανάπτυξη ζωής. Το ζητούμενο είναι βέβαια αν σε κάποιον πλανήτη έχει αναπτυχθεί ζωή με νοημοσύνη… Ο Μάρτιν Μπιρ, καθηγητής Θεωρητικής Αστροφυσικής στο Πανεπιστήμιο του Λέστερ μαζί με την ερευνητική του ομάδα πιστεύει ότι κάτι τέτοιο δεν ισχύει. Ο Μπιρ και η ομάδα του πιστεύουν ότι το ηλιακό μας σύστημα μορφοποιήθηκε και αναπτύχθηκε με έναν τρόπο πραγματικά μοναδικό. Οι βρετανοί ερευνητές δηλώνουν ότι τα περίπου 150 ηλιακά συστήματα που έχουμε εντοπίσει ως σήμερα δεν μοιάζουν καθόλου με το δικό μας και άρα η αναζήτηση για έναν πλανήτη «δίδυμο» της Γης είναι μάταιη.

Απέναντι από τον Μπιρ και τους ομοϊδεάτες του στέκονται επιστήμονες του Βρετανικού Ανοιχτού Πανεπιστημίου οι οποίοι δηλώνουν βέβαιοι ότι το 50% των γνωστών σε εμάς πλανητικών συστημάτων περιέχει έναν τουλάχιστον πλανήτη που μπορεί να φιλοξενήσει ζωή. Ο Μπάρι Τζόουνς και οι συνεργάτες αναφέρουν χαρακτηριστικά ότι «υπάρχουν εκεί έξω πολλοί πλανήτες σαν τη Γη που περιμένουν να τους ανακαλύψουμε». Ο Τζόουνς και οι συνεργάτες του υπολόγισαν τον πιθανό αριθμό των κατοικήσιμων πλανητών στα ηλιακά συστήματα που έχουμε εντοπίσει ως σήμερα. Ο υπολογισμός έγινε με βάση τα όσα γνωρίζουμε για τον τρόπο με τον οποίο δημιουργούνται οι πλανήτες αλλά και τις απαραίτητες συνθήκες για την ανάπτυξη ζωής.

Το πρώτο και βασικό κριτήριο είναι ότι ένας τέτοιος πλανήτης πρέπει να βρίσκεται σε μέση απόσταση από το άστρο του ηλιακού συστήματος ώστε η θερμοκρασία να μην είναι ούτε πολύ υψηλή αλλά ούτε και πολύ χαμηλή και γενικότερα να υπάρχουν συνθήκες που να διατηρούν το νερό σε υγρή μορφή. «Τα συμπεράσματα που έχουμε βγάλει από τους αρχικούς υπολογισμούς δεν έχουν αλλάξει μέχρι στιγμής στη διαδικασία της επαλήθευσης. Τα μισά ηλιακά συστήματα που έχουμε εντοπίσει είναι πιθανόν να διαθέτουν κατοικήσιμους πλανήτες οι οποίοι έχουν τέτοια ηλικία ώστε θα μπορούσαν άνετα να υποστηρίξουν την ανάπτυξη ζωής. Ορισμένα συστήματα βρίσκονται σε φάση εξέλιξης, στη διάρκεια της οποίας οι πλανήτες θα έλθουν σε τέτοιες θέσεις τόσο μεταξύ τους όσο και με το άστρο τους ώστε να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για την ανάπτυξη ζωής σε κάποιους εξ αυτών» λέει ο Τζόουνς.

Ως σήμερα οι αστρονόμοι έχουν εντοπίσει περί τους 150 πλανήτες εκτός του ηλιακού μας συστήματος οι οποίοι έχουν ονομαστεί «εξωηλιακοί». Ο εντοπισμός τους έχει γίνει όμως με έμμεσες παρατηρήσεις. Πριν από λίγες εβδομάδες αμερικανοί αστρονόμοι είδαν μέσα από το τηλεσκόπιό τους για πρώτη φορά έναν εξωηλιακό πλανήτη (στην πραγματικότητα είδαν το φως του) να κινείται γύρω από το μητρικό του άστρο. «Είναι η πρώτη φορά που βλέπουμε φως. Πρόκειται για ανακάλυψη που δημιουργεί μια νέα εποχή στη διαστημική εξερεύνηση» δήλωσε ο Ντρέικ Ντέμιγκ, στέλεχος της NASA. Ο Γκλεν Σνάιντερ του Πανεπιστημίου της Αριζόνα, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας που έκανε την ανακάλυψη, είναι ακόμη συγκρατημένος και δεν άρπαξε την ευκαιρία για να πανηγυρίσει ή να «κλέψει» λίγη δημοσιότητα. «Πράγματι είδαμε ένα τεράστιο σώμα, πέντε φορές μεγαλύτερο από τον Δία. Βγαίνουν όλοι στα MME και μιλούν για έναν πλανήτη. Εγώ προτιμώ προς το παρόν να το χαρακτηρίζω ως ένα σώμα με πλανητοειδή μάζα, διατηρώ όμως ακόμη ορισμένες επιφυλάξεις» δηλώνει ο Σνάιντερ. Εκείνο που προβληματίζει τον ίδιο αλλά και όσους είναι ακόμη επιφυλακτικοί είναι το γεγονός ότι το σώμα αυτό κινείται γύρω από έναν καφέ νάνο (ένα άστρο που έχει αρχίσει να καταρρέει).

Από την άλλη πλευρά ο Ντέμιγκ και οι συνεργάτες του στο Goddard Space Flight Center μελετούν ένα εξωηλιακό πλανήτη που ανήκει στην κατηγορία των λεγόμενων «Καυτών Διών». Ο εν λόγω πλανήτης ονομάζεται HD 209458b και βρίσκεται σε απόσταση 140 ετών φωτός από εμάς στον αστερισμό του Πήγασου. Ο πλανήτης βρίσκεται σε τροχιά γύρω από ένα άστρο παρόμοιο με τον ήλιο και σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των ερευνητών σε αυτόν τον «καυτό Δία» οι θερμοκρασίες στην επιφάνειά του ξεπερνούν τους 700 βαθμούς Κελσίου. Επίσης ερευνητές του Harvard – Smithsonian Center for Astrophysics με επικεφαλής τον Ντέιβιντ Σαρμπονό μελετούν έναν ακόμη καυτό Δία, τον TrES-1, το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του οποίου είναι ότι κάνει μια πλήρη περιστροφή γύρω από το άστρο του μέσα σε μόλις 72 ώρες.