ΒΟΣΤΩΝΗ, ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ.
Οι Αμερικανοί είναι άνθρωποι που μπορούν ακόμη να φτάσουν και στην κήρυξη πολέμου σε όποιον αντιτίθεται στην ελευθερία της έκφρασής τους. Η Αμερική είναι όμως και μια χώρα όπου βιβλία αμφισβητούνται καθημερινά στις βιβλιοθήκες της. Πρόκειται για την πουριτανική Αμερική που δεν ανέχεται να βλέπει τις αξίες της να γελοιοποιούνται και να χλευάζονται από συγγραφείς. Οι μεν πιστεύουν ότι το δικαίωμα στο να διαβάζεις, να μιλάς, να σκέφτεσαι και να εκφράζεσαι ελεύθερα είναι ο πυρήνας των αμερικανικών αξιών, οι δε βλέπουν στην ελευθερία της έκφρασης την κατρακύλα, τον εκφυλισμό, την έλλειψη σεβασμού προς τη θρησκεία. Από το 1990 ως το 2001 στην Αμερική 6.500 τίτλοι βιβλίων βρέθηκαν στο εδώλιο του κατηγορουμένου ή οδηγήθηκαν εις το πυρ το εξώτερο για πολλούς και διαφόρους λόγους. Κάθε απαγγελία κατηγορίας, κάθε αμφισβήτηση βιβλίου αντιπροσωπεύει και μια προσπάθεια να κατεβούν τα βιβλία αυτά από τα ράφια των βιβλιοθηκών – ή και των βιβλιοπωλείων αν είναι δυνατόν.
Σύμφωνα με το Εγχειρίδιο Πνευματικής Ελευθερίας της Ενωσης Αμερικανικών Βιβλιοθηκών (6η έκδοση, σελ. xiii), «Η ελευθερία να εκφράζεσαι μέσω επικοινωνίας, συμπεριλαμβανομένου και του Διαδικτύου, είναι χωρίς νόημα αν η πρόσβαση σε πληροφορίες προστατεύεται. Πνευματική ελευθερία συνεπάγεται έναν κύκλο, και αυτός ο κύκλος σπάει αν η ελευθερία της έκφρασης ή η πρόσβαση καταπνίγεται».
Για να μας θυμίσει τη λογοκρισία με την οποία έρχονται αντιμέτωπες πολλές βιβλιοθήκες της και να μας προκαλέσει την προσοχή σε θέματα ελευθερίας της έκφρασης, η Ενωση Αμερικανικών Βιβλιοθηκών καθιέρωσε την εβδομάδα από 21 ως 28 Σεπτεμβρίου ως «Εβδομάδα των Αφορισμένων Βιβλίων» (Banned Books Week). Σε όλες τις δημόσιες βιβλιοθήκες υπάρχει ειδικό τραπέζι όπου εκτίθενται μερικοί τίτλοι απαγορευμένων ή αφορισμένων βιβλίων, όπως «Τα σταφύλια της οργής» του Τζον Στάινμπεκ που το 1939 κάηκε δημόσια στο Σεντ Λιούις του Ιλινόι. (Αν και έχουν περάσει εξήντα χρόνια από τότε που κυκλοφόρησε, ένα άλλο βιβλίο του Στάινμπεκ, το «Of Mice and Men», είναι το βιβλίο που βρέθηκε στο εδώλιο του κατηγορουμένου και απαιτήθηκε η απόσυρσή του, όσο κανένα άλλο βιβλίο το 2001.)
Αλλα βιβλία που είναι στην ημερήσια διάταξη της κάποτε «σιωπηράς μειοψηφίας» που τείνει να γίνει «κραυγαλέα πλειοψηφία» (σαφώς και πρόκειται για την αμερικανική άκρα δεξιά), είναι το «Ουρλιαχτό» του Αλεν Γκίνσμπεργκ, ο «Χάρι Πότερ» της Τζέι Ρόουλινγκ, ο «Αποχαιρετισμός στα όπλα» του Ερνεστ Χέμινγκγουεϊ, το «Α Perfect Day for Banana Fish» και το «Ο φύλακας στη σίκαλη» του Τζέι Ντι Σάλιντζερ, το «The Color Purple» της Αλίς Γουόκερ, το «Εν ψυχρώ» του Τρούμαν Καπότε, το «Α Call of the Wild» του Τζακ Λόντον, το «Πολυαγαπημένη» της Τόνι Μόρισον, όλα αμερικανών συγγραφέων και, βεβαίως, ο «Οδυσσέας» του Τζέιμς Τζόις και «Ο εραστής της Λαίδης Τσάτερλι» του Ντ. Χ. Λόρενς. Τα βιβλία αυτά κυνηγήθηκαν και κυνηγούνται από μια «πεφωτισμένη» δήθεν ομάδα Αμερικανών οι οποίοι οργανωμένοι σε παναμερικανική κλίμακα, με συγκεντρώσεις, διαδηλώσεις, επιστολές στα ΜΜΕ και παραστάσεις στις βιβλιοθήκες, απαιτούν να βγουν από τους καταλόγους των, διότι θεωρούνται ακατάλληλα για παιδιά ή έχουν προσβλητική γραφή.
Η Ενωση Αμερικανικών Βιβλιοθηκών, με την Εβδομάδα Αφορισμένων Βιβλίων έρχεται κάθε χρόνο να μας θυμίζει ότι, λόγω του θάρρους και του ψυχικού σθένους των μελών της, τα βιβλία αυτά δεν κατεβαίνουν από τα ράφια τους, δεν απαγορεύονται, διότι οι ίδιοι δίνουν με αξιοπρέπεια τη μάχη της ελευθερίας της έκφρασης. Απλώς αφορίζονται από μια φανατική μειονότητα. Οι λόγοι τους οποίους αντιτάσσει η Ενωση Αμερικανικών Βιβλιοθηκών είναι ότι μόνο οι γονείς και κανένας άλλος δεν είναι υπεύθυνος να απαγορεύει την πρόσβαση ανηλίκων στα βιβλία.
