Δεν είναι λίγοι αυτοί που έχουν πάρει τα προηγούμενα χρόνια στεγαστικό δάνειο με σταθερό επιτόκιο και σήμερα παρακολουθούν τα επιτόκια να κατρακυλούν εγκλωβισμένοι στα υψηλά επιτόκια του παρελθόντος. Για μερικούς από αυτούς η πρόσφατη απόφαση της Εθνικής Τράπεζας να επιτρέψει τη μετατροπή του σταθερού επιτοκίου σε κυμαινόμενο σημαίνει σημαντική ελάφρυνση στο κόστος αποπληρωμής του δανείου τους. Τι γίνεται όμως με όσους δεν εντάσσονται σε αυτή την ευεργετική ρύθμιση και πώς μπορούν να αγοράσουν το παλαιό τους δάνειο και να αποπληρώσουν το χρέος τους με ευνοϊκότερους όρους;


Κατ’ αρχάς ας δούμε τι συμβαίνει με τους δανειολήπτες της Εθνικής. Οι ενδιαφερόμενοι να ωφεληθούν από τη νέα ρύθμιση θα πρέπει να το ζητήσουν οι ίδιοι υποβάλλοντας σχετική αίτηση σε κάποιο κατάστημα της τράπεζας ως το τέλος του 1999. Απαραίτητη προϋπόθεση ωστόσο είναι να είναι ενήμεροι, να αποπληρώνουν δηλαδή κανονικά το δάνειό τους και να μη χρωστούν στην τράπεζα.


* Τα έξοδα της μετατροπής


Τα έξοδα για τη μετατροπή του επιτοκίου από σταθερό σε κυμαινόμενο ανέρχονται σε 1% επί του ανεξόφλητου κεφαλαίου, με ελάχιστο ποσό τις 50.000 δρχ. Αν κάποιος, π.χ., χρωστάει ακόμη επτά εκατ. δρχ., για να περάσει από το σταθερό στο νέο κυμαινόμενο της τράπεζας, το οποίο πλέον είναι 12,75%, θα πληρώσει 70.000 δρχ. Αντίστοιχα, αν το ποσό του ανεξόφλητου κεφαλαίου του δανείου του είναι μικρότερο από πέντε εκατ. δρχ., θα πληρώσει 50.000 δρχ., ανεξαρτήτως του ποσού που χρωστάει.


Οσον αφορά τη δόση, η ελάφρυνση που απολαμβάνουν οι δανειολήπτες της Εθνικής είναι σημαντική. Π.χ., κάποιος που είχε πάρει 15ετές στεγαστικό δάνειο 10 εκατ. δρχ. πριν από τέσσερα χρόνια με επιτόκιο 18,5% πλήρωνε ως σήμερα μηνιαία δόση περίπου 169.000 δρχ. Με τη μετατροπή του επιτοκίου από σταθερό σε κυμαινόμενο, η δόση του γίνεται περίπου 129.000 δρχ., κερδίζει δηλαδή 40.000 δρχ. τον μήνα ή 480.000 δρχ. τον χρόνο.


Η ρύθμιση αυτή ωστόσο δεν έχει κανένα όφελος για όσους δανείστηκαν πριν από λίγο καιρό λαμβάνοντας δάνειο, π.χ., με σταθερό επιτόκιο τα τρία ή πέντε πρώτα χρόνια. Τα επιτόκια των δανείων αυτών της Εθνικής μόλις πριν από δύο μήνες ήταν 12,25% το σταθερό για τρία χρόνια και 11,40% το σταθερό για πέντε χρόνια. Αν και σήμερα τα επιτόκια των δανείων αυτών έχουν μειωθεί σε 9,25% και 7,75% αντιστοίχως, όσοι πήραν δάνειο με τα παλαιότερα υψηλότερα επιτόκια και εξακολουθούν να το αποπληρώνουν με αυτά δεν ευνοούνται αν το μετατρέψουν σε κυμαινόμενο, το οποίο είναι σήμερα 12,75%.


* Οι άλλες τράπεζες


Οσον αφορά τους πελάτες άλλων τραπεζών που βρίσκονται στην ίδια θέση, έχουν δηλαδή πάρει στεγαστικό δάνειο με σταθερό επιτόκιο τα πρώτα τρία ή πέντε χρόνια του δανείου και θέλουν να επωφεληθούν από τα νέα χαμηλότερα επιτόκια των δανείων αυτών, θα πρέπει να γνωρίζουν ότι η αναχρηματοδότηση του δανείου τους βρίσκεται στη διακριτική ευχέρεια της τράπεζας. Ορισμένες τράπεζες, όπως π.χ. η Alpha Τράπεζα Πίστεως και η Εθνική, δεν προχωρούν σε τέτοιες κινήσεις. Κάποιες άλλες, όπως η Eurobank, πραγματοποιούν τέτοιου είδους αναχρηματοδοτήσεις. Ωστόσο το κόστος των πράξεων αυτών είναι αρκετά υψηλό, με αποτέλεσμα πολλές φορές η αναχρηματοδότηση να είναι ασύμφορη.


Για την αναχρηματοδότηση δανείων σταθερού επιτοκίου οι τράπεζες χρεώνουν «ποινή» προεξόφλησης του δανείου, η οποία συνήθως ισούται με τους τόκους ενός εξαμήνου και σε ορισμένες περιπτώσεις είναι υψηλότερη.


Ετσι θα πρέπει κάποιος να κάνει τους υπολογισμούς του και να δει αν τον συμφέρει η μετατροπή. Π.χ., κάποιος που έλαβε πριν από ένα χρόνο 15ετές στεγαστικό δάνειο ύψους 15 εκατ. δρχ. με σταθερό επιτόκιο 12% για πέντε χρόνια πληρώνει μηνιαία δόση περίπου 196.000 δρχ. και το υπόλοιπο του κεφαλαίου που έχει δανειστεί ανέρχεται σήμερα σε περίπου 14.625.000 δρχ. Αν υποθέσουμε λοιπόν ότι για την αναχρηματοδότηση του δανείου του με νέο δάνειο με σταθερό επιτόκιο για πέντε χρόνια 7,5% η τράπεζα χρεώνει «πέναλτι» ίσο με τους τόκους ενός εξαμήνου, θα κληθεί να πληρώσει 877.500 δρχ. Η δόση με το νέο επιτόκιο είναι περίπου 152.000 δρχ., δηλαδή κατά 44.000 δρχ. τον μήνα χαμηλότερη. Ο δανειολήπτης του παραδείγματος, αν μείνει στο παλαιό δάνειο, θα συνεχίσει να πληρώνει τα επόμενα τέσσερα χρόνια 196.000 δρχ. τον μήνα, πράγμα που σημαίνει ότι περνώντας στο νέο δάνειο θα έχει συνολική ωφέλεια την επόμενη τετραετία 2.110.000 δρχ.