Παρουσιάστηκε το απόγευμα της Τρίτης (15 Οκτωβρίου) στο προσφάτως ανακαινισμένο Μέγαρο Υπατία το νέο βιβλίο του δημοσιογράφου και πανεπιστημιακού κ. Δημήτρη Ψυχογιού υπό τον τίτλο«Η πολιτική βία στην ελληνική κοινωνία».
O κ.Πέτρος Παπασαραντόπουλος, ο οποίος συντόνισε τη συζήτηση εκ μέρους των εκδόσεων Επίκεντρο, είπε στην αρχή της εκδήλωσης ότι«η χώρα αυτή παράγει περισσότερη βία απ’ όση μπορεί να καταναλώσει»υπογραμμίζοντας ότι«το βιβλίο είναι μια πολύ σημαντική συμβολή σε μια συζήτηση που δεν έχει γίνει μέχρι σήμερα». Αυτή δε η συζήτηση δεν είναι άλλη από την κοινωνική νομιμοποίηση της πολιτικής βίας που προήλθε από ένα«ακραίο διχαστικό σύστημα»,όπως αυτό εγκαθιδρύθηκε στη διάρκεια της Μεταπολίτευσης,«όπου η πολιτική αντιπαλότητα αντικαταστάθηκε από τη λογική του Καρλ Σμιτ, από τον διαχωρισμό σε εχθρούς και φίλους».
Η μεγάλη συμβολή του συγγραφέα είναι ότι«εντοπίζει το φαινόμενο της πολιτικής βίας στον κόσμο των ιδεών, των συμπεριφορών και των νοοτροπιών, δηλαδή σε αυτό που αποκαλείται πολιτισμικό φορτίο της κάθε χώρας».Με το βιβλίο του«ο Δημήτρης Ψυχογιός τεκμηριώνει την άποψη ότι η κουλτούρα της βίας ευδοκίμησε στην Ελλάδα επειδή ήταν οργανικό και ηγεμονικό στοιχείο στην ιδεολογική αφήγηση τόσο της Δεξιάς όσο και της Αριστεράς.Η επισήμανσή του ότι η Δεξιά εξυμνούσε την πολεμική αρετή των Ελλήνων και η Αριστερά το διαχρονικό, αντιστασιακό ήθος του ελληνισμού είναι κάτι παραπάνω από εύστοχη», κάτι που βεβαίως εμπεδώθηκε από ένα προβληματικό εκπαιδευτικό σύστημα. Με τα λόγια του ίδιου του συγγραφέα«όλοι κρύβαμε μέσα μας κι από έναν οπλαρχηγό».
Ο δήμαρχος Αθηναίων κ. Γιώργος Καμίνης είπε ότι εντυπωσιάστηκε«από τη διαύγεια της σκέψης του συγγραφέα»καθώς διάβαζε το βιβλίο το περασμένο καλοκαίρι. Έκανε μια ιστορική αναδρομή, ακόμη και στις«εμφύλιες αντιπαραθέσεις στη διάρκεια του απελευθερωτικού πολέμου», για να καταλήξει στο σήμερα συμφωνώνταςότι το πρόβλημα της πολιτικής βίας στη χώρα μας έχει πολιτισμικές ρίζες και επιπλέον ότι διαχέεται από την ρητορική του μίσους. Η δε«συγκρουσιακή κουλτούρα καλλιεργείται ήδη από το σχολείο»που«αποσιωπά την εμφυλιοπολεμική διάσταση του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα».
Εκεί βρίσκονται, κατά τον ίδιο, οι απαρχές της πολιτικής βίας που έκτοτε σημαδεύει την πορεία του τόπου.«Μια διαρκής εμφύλια διχοστασία διατρέχει την κοινοβουλευτική μας ιστορία, ήδη από τις πρώτες δεκαετίες του εικοστού αιώνα»υπογράμμισε.Στα καθ’ ημάς η«εισαγωγή της καθολικής ψηφοφορίας (1843) ενέταξε το πολιτικό σώμα μέσα σε έναν πολιτικό στίβο όπου είχε ήδη ενσωματωθεί η βία ως θεμελιώδες χαρακτηριστικό του. Το πολιτικό σώμα κατηχήθηκε εξ αρχής στη λογική των ριζικών, των ασυμφιλίωτων αντιπαραθέσεων», συμπλήρωσε.
Σήμερα όμως τι γίνεται;«Πολλοί ισχυρίζονται ότι διανύουμε μια περίοδο ακήρυχτου εμφυλίου πολέμου. Εγώ θα το έλεγα αλλιώς: σήμερα πια η κρίση έφερε βίαια και ταυτόχρονα στην επιφάνεια όλη την παθογένειά μας, αυτή που όχι μόνο συγκάλυπτε την – σε σαθρές βάσεις – θεμελιωμένη μας ευμάρεια αλλά που και σε μεγάλο βαθμό την εξέθρεψε, και πάνω απ’ όλα πολλαπλασίασε τη βία, ως το πιο ακραίο σύμπτωμα μιας προϊούσης ανομίας»τόνισε, μεταξύ άλλων, ο δήμαρχος Αθηναίων καταλήγοντας ότι«αυτή η πόλη έχει σημαδευτεί από τη βία»και τον σφετερισμό του δημόσιου χώρου.
Ο διευθυντής του«Βήματος»κ. Αντώνης Καρακούσης είπε ότι ο Δημήτρης Ψυχογιός είναι ένας«διανοούμενος δημοσιογράφος»και ότι η βία απασχολούσε ανέκαθεν τον συγγραφέα και εξακολουθεί να τον απασχολεί. Στάθηκε σε δυο βασικά σημεία του βιβλίου«το ένα είναι ότι η πολιτική βία διαιωνίζεται επειδή αποθεώνεται η πολιτική βία των φανταστικών ή πραγματικών προγόνων μας, και το δεύτερο είναι αυτό που ο ίδιος περιγράφει ως αγωνιστική ανάγνωση της ιστορίας». Ο ίδιος ο κ. Καρακούσης«ως τέκνο της βίας, ως παιδί του Εμφυλίου Πολέμου, γεννημένο στην Τσεχοσλοβακία»προσέγγισε τα γραφόμενα και τις αναλύσεις μέσα από τα προσωπικά του βιώματα.
Επεσήμανε ότι«αν κανείς ανατρέξει σε προσωπικά περιστατικά στο βάθος του χρόνου, σε μεγάλο βαθμό η βία είναι εντός μας, το ζήτημα είναι ότι τα τελευταία χρόνια, εκείνες οι συνθήκες τις οποίες βιώσαμε οι περισσότεροι και πιστεύαμε, εγώ τουλάχιστον, ότι θα τους ξεφεύγαμε, ότι δηλαδή έχουμε κατακτήσει μια πιο ειρηνική εκδοχή της κοινωνικής ζωής και του πολιτικού βίου στη χώρα, φαίνεται πλέον ότι λαμβάνουν άλλες διαστάσεις. Νομίζω ότι πολλοί άνθρωποι, ειδικότερα οι νέοι και μάλισταυπό τις παρούσες συνθήκες, όλος αυτός ο μύθος της βίας που ενυπάρχει στην χώρα τους κατατρέχει και τους καταδιώκει και πρέπει κανείς να βρει έναν τρόπο να βγει ο τόπος από αυτήν την κατάσταση». Αναφέρθηκε και στις ευθύνες των μέσων ενημέρωσης, στις εφημερίδες αλλά κυρίως στους τηλεοπτικούς σταθμούς επειδή έχουνε δώσει«και χώρο και χρόνο πολύ σε όλες τις εκδοχές της βίας».
«Χαίρομαι πάντως που εδώ μέσα είμαστε όλοι χαμογελαστοί γιατί δεν αντέχω άλλο την κατήφεια και την κλαψούρα, παρ’ όλα τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε δεν είδα άνθρωπο με κατεβασμένα μούτρα και είναι μεγάλη χαρά αυτό»είπε ο ποιητής κ. Τίτος Πατρίκιος ο οποίοςπάντοτε, σε τέτοιες περιστάσεις, έχει μια δυο ενδιαφέρουσες ιστορίες να αφηγηθεί.
«Το βιβλίο έχει πάρα πολλές όψεις. Θα σταθώ, κάπως σχηματικά, σε τέσσερα μεγάλα προτερήματά του. Πρώτον, καταλογογραφεί όλες τις εκδηλώσεις της βίας στη διάρκεια της Μεταπολίτευσης. Επιτέλους έχουμε ένα συγκροτημένο κείμενο πάνω στα γεγονότα ώστε να μη μιλάμε αφηρημένα ή από εντυπώσεις και αναμνήσεις. Δεύτερον, αναπτύσσει ο συγγραφέας τη δική του σκέψη πάνω στο πρόβλημα της βίας και λέει και πράγματα καινούρια, νεωτερικά θα έλεγα, πράγμα που είναι μεγάλη υπόθεση. Τρίτο προτέρημα, ξεπερνάει ο ίδιος το τοίχος που έχει ορθωθεί και στο οποίο όλοι βρισκόμαστε απέναντί του με σεβασμό, της μη-αναφοράς στα προσωπικά γεγονότα τα οποία τελικώς υπερκαλύπτονται από προσωπικά γεγονότα άλλων!Το τέταρτο προτέρημα είναι ότι το βιβλίο δημιουργεί στον αναγνώστη δικές του σκέψεις και δικούς του προβληματισμούς, είναι ένα βιβλίο που σε ενεργοποιεί. Είχα συνηθίσει κι εγώ να αποδίδω τη βία μόνον σε οικονομικούς παράγοντες. Τελικώς έχω καταλήξει στην εξής σκέψη, ότι κύρια αιτία είναι η πίστη στην απόλυτη αλήθεια, η πίστη αυτή που κάνει τους ανθρώπους να θέλουν να σώσουν τους υπόλοιπους, επιβάλλοντας διά της βίας, την απόλυτη αλήθεια τους»είπε.
«Επιτέλους ο Δημήτρης ο Ψυχογιός λέει ότι έβαζε βόμβες στη δικτατορία, ότι πιάστηκε και ότι βασανίστηκε, επιτέλους να ξέρουμε τι έχει κάνει ο καθένας! Όχι άλλο πια, από συστολή να μην τα λέμε και να βγαίνουν άλλοι και όχι μόνο να λένε πράγματα χωρίς καμία συστολή αλλά να μας κάθονται και στον σβέρκο, πολλοί εξ αυτών διάσημα πρόσωπα και τιμημένα λέγοντας, βεβαίως, από την αρχή μέχρι το τέλος ψέματα. Μιλάω κι εγώ προσωπικά γιατί με τον Ψυχογιό έχουμε μια παράλληλη αλλά ετεροχρονισμένη πορεία, και οι δύο έχουμε υποστεί τη βία, και μάλιστα την πολύ βίαιη βία, αλλά και οι δυο, ο καθένας από τη μεριά του και υπό άλλες ιστορικές συνθήκες, έχουμε ασκήσει βία. Έχω ασκήσει πολλή βία στις μάχες του Δεκέμβρη (1944) που ήμουν στον ΕΛΑΣ από τον οποίο έχω μάλιστα απολυτήριο με εύσημα. Έχω ασκήσει βία την οποία αναλογίζομαι και ανατριχιάζω»είπε ο κ. Τίτος Πατρίκιος απαγγέλοντας μάλιστα και ένα σχετικό ποίημά του, στο πνεύμα του βιβλίου του κ. Ψυχογιού.
Ο ποιητής δεν παρέλειψε, σε μια σύντομη δευτερολογία του, να αναφερθεί με σοβαρές επιφυλάξεις στον γάλλο φιλόσοφο Αλέν Μπαντιού αλλά και να στηλιτεύσει τις προσεγγίσειςτου σλοβένου ψυχαναλυτήΣλαβόι Ζίζεκ για τη βία.Ο κ. Δημήτρης Ψυχογιός, από την πλευρά του, υπογράμμισε τον συμβολισμό του χώρου στον οποίο έγινε η παρουσίαση του βιβλίου του καθώς εκεί βρήκαν καταφύγιο μετανάστες που έκαναν απεργία πείνας το 2011. Η προστασία των ανθρώπων αυτών σε αυτό το μέρος, είπε, γλίτωσε την Αθήνα από επιπρόσθετες εντάσεις. Στην εκδήλωση παρέστη και ο πρώην πρωθυπουργός κ. Κώστας Σημίτης. Θα έλεγε κανείς ότι πολλοί υποστηρικτές της πρόσφατης Κίνησης των 58 για την ανασυγκρότηση της Κεντροαριστεράς βρήκαν μια πρώτη ευκαιρία να συζητήσουν τις πολιτικές εξελίξεις στα πηγαδάκια που δημιουργήθηκαν μετά το πέρας μιας επιτυχημένης κατά τα άλλα βραδιάς.
