Λειτουργικές ή «νεκρές» σχολές;

Η απαράδεκτη «ιδιοποίηση» χώρων του Πανεπιστημίου των Αθηνών εκ μέρους κάποιων φοιτητών και η ακατανόητη είσοδος βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ στο ίδιο πεδίο φέρνει και πάλι βασανιστικά στο προσκήνιο ένα γνωστό ζήτημα.

Ποια, δηλαδή, χαρακτηριστικά πρέπει να έχει το Πανεπιστήμιο της κριτικής αντίστασης, όπως έλεγε ο φιλόσοφος Ντεριντά, «που έχει το δικαίωμα να λέει τα πάντα, ακόμη και με την ιδιότητα της μυθοπλασίας»; (Ντεριντά, «Το Πανεπιστήμιο άνευ όρων»).

Και θα αναφέρω δύο απλά πράγματα:

1. Το Πανεπιστήμιο πρέπει να είναι «ανοικτό» σε κάθε είδους ιδεολογικές και επιστημονικές προσεγγίσεις. Αυτό όμως δεν σημαίνει καθόλου ότι ο δημόσιος τούτος χώρος μπορεί να είναι μια λέσχη αστέγων ή μια κοινότητα «τύπου Canudos», όπως αυτή που είχε περιγράψει έξοχα ο περουβιανός συγγραφέας Βάργκας Λιόσα, στην οποία θα καταφεύγουν όλοι οι «αποκλεισμένοι» της κοινωνίας (κάτι που υποστηρίζει αδικαιολόγητα η πολιτική ελίτ της αξιωματικής αντιπολίτευσης)!

Επομένως στο Πανεπιστήμιο μπορούν να εισέρχονται μόνο οι πανεπιστημιακοί (καθηγητές, φοιτητές, υπάλληλοι) και ένα είδος ελέγχου κατά την είσοδο δεν αποπνέει σε καμία περίπτωση ένα άρωμα αυταρχισμού («Staying Safe on Campus, «New York Times» 22.7.2012»)!

2. Το Πανεπιστήμιο πρέπει να είναι ξένο (ή ετερογενές) προς κάθε μορφή εξουσίας η οποία επιχειρεί να το αλώσει. Αρα οι φοιτητές δεν μπορούν να καταλαμβάνουν τους εκπαιδευτικούς χώρους και να οικειοποιούνται «εξουσιαστικά» κάτι που δεν ανήκει μόνο σε αυτούς!

Η πρακτική τούτη φανερώνει μια βαθύτατα συντηρητική κουλτούρα και η κατάληψη δημοσίων κτιρίων είναι αξιόποινη πράξη (άρθρο 334 ΠΚ).

Αυτό βεβαίως δεν σημαίνει ότι το εργαλείο του Ποινικού Δικαίου θα πρέπει να χρησιμοποιείται αλόγιστα (ιδίως σε μια εποχή κατά την οποία υπάρχουν και άλλα σοβαρά προβλήματα στα ελληνικά ΑΕΙ, όπως η έλλειψη χρημάτων).

Το συμπέρασμα; Το απεχθές κομματικοποιημένο μοντέλο ενός Πανεπιστημίου «μπάχαλου», όπου οι πάντες είχαν πρόσβαση σε αυτό και έκαναν ό,τι ήθελαν, τέλειωσε!

Ο κ. Γρηγόρης Καλφέλης είναι καθηγητής της Νομικής Σχολής στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.