Οι θεοί – και οι δαίμονες – του σύγχρονου ανθρώπου

Βασισμένη σε ένα από τα πιο σημαντικά βιβλία της φανταστικής λογοτεχνίας η νέα, αριστοτεχνικά γυρισμένη, σειρά του Starz ψυχαγωγεί, προκαλεί και προβληματίζει τον τηλεθεατή, μιλώντας με τρόπο ευφάνταστο (ενίοτε σουρεαλιστικό) για τη θέση μας σε μια διαρκώς μεταβαλλόμενη κοινωνία που είναι γεμάτη παγίδες. Το «American gods» είναι χαρακτηριστικό δείγμα των δυνατοτήτων και του ύφους της νέας τηλεόρασης. Μιας βιομηχανίας παραγωγής σίριαλ τόσο υψηλής ποιότητας που (όσο και αν αυτό ακουστεί υπερβολικό) χρόνο με τον χρόνο όλο και δυσκολότερα την ανταγωνίζεται ο κινηματογράφος. Προϊόν της και η σειρά των Μπράιαν Φούλερ και Μάικλ Γκριν, που πριν καλά-καλά ολοκληρωθεί ο πρώτος κύκλος της (στα μέσα Ιουνίου) ανανεώθηκε για δεύτερη περίοδο. Ηταν αναμενόμενο, αφού το «American gods» είναι ένα από τα πιο χορταστικά και απολαυστικά σίριαλ που έχουμε δει τα τελευταία χρόνια. Εχει σασπένς αλλά και χιούμορ, είναι θρίλερ και μαύρη κωμωδία, περιέχει σκηνές ακραίας βίας αλλά και σπαρακτικής τρυφερότητας, γίνεται αφόρητα ρεαλιστικό αλλά και ακραία σουρεαλιστικό.

Η σειρά σε διασκεδάζει, σε τρομάζει και σε προβληματίζει. Ορισμένες δε φορές μπορεί και να σε εκνευρίζει, έτσι όπως ηθελημένα μπερδεύει καταστάσεις και πρόσωπα, αλήθειες και ψέματα, τον πραγματικό κόσμο και τον κόσμο των ψυχών και των πνευμάτων για να σε ζαλίσει, να σε παραπλανήσει. Η εντυπωσιακά σκηνοθετημένη σειρά του Starz δίνει στον τηλεθεατή, ψυχαγωγώντας τον, άφθονο υλικό για σκέψη πάνω σε καυτά διαχρονικά θέματα: στις διαπροσωπικές σχέσεις και στον πόνο που μπορεί να προκαλέσει ο ένας άνθρωπος στον άλλον ακόμα και αγαπώντας τον, στην πορεία και στην εξέλιξη της κοινωνίας μέσα στον χρόνο, στον προαιώνιο φόβο μπροστά στον θάνατο αλλά και μπροστά σε ένα αύριο που μοιάζει χειρότερο από τον θάνατο.

Στη «Σκιά του Φεγγαριού»

Ηρωάς της, ένας άνδρας ευειδής, σέξι, με βλέμμα βαθύ και πονεμένο που ονομάζεται Σάντοου Μουν (τον ερμηνεύει ο Ρίκι Γουάιτλ), δηλαδή Σκιά του Φεγγαριού –και όχι, δεν είναι ψευδώνυμο, είναι το πραγματικό όνομά του. Ο Σάντοου αποφυλακίζεται έπειτα από εγκλεισμό μερικών ετών για απάτες, τη μέρα που η γυναίκα του Λόρα (καταπληκτική στον ρόλο η Εμιλι Μπράουνινγκ) σκοτώνεται σε αυτοκινητικό δυστύχημα. Το πένθος του θα μετατραπεί σε έκπληξη αλλά και σε θυμό όταν, με αφορμή το τραγικό συμβάν, θα αρχίσουν να αποκαλύπτονται αλήθειες τις οποίες αγνοούσε. Την ίδια στιγμή η εμφάνιση στη ζωή του ενός μυστηριώδους άνδρα που ονομάζεται Mr. Wednesday, δηλαδή κύριος Τετάρτη (Ιαν Μακ Σέιν), κάνει τα ήδη περίεργα πράγματα ακόμη πιο περίεργα.

Ο κύριος Τετάρτη είναι στην πραγματικότητα ένας θεός, μια από τις παλαιάς κοπής θεότητες οι οποίες βρίσκονται σε πόλεμο με τους θεούς της νέας εποχής, δηλαδή τον Θεό της Τεχνολογίας, τη Θεά των Media (ρόλος όπου η Τζίλιαν Αντερσον των «X-Files» και του «The fall» επιβεβαιώνει εκ νέου την υποκριτική της κλάση με εμφανίσεις α λα Λουσίλ Μπολ, Ντέιβιντ Μπάουι και Μέριλιν Μονρόε) και τον Θεό της Παγκοσμιοποίησης. Σε αυτή την τρομερή διαμάχη βρίσκεται μπλεγμένος και ο Σάντοου, ο οποίος καλείται να προστατεύσει το αφεντικό του (που όμως δεν είναι σίγουρος αν πρέπει να εμπιστεύεται), να σώσει τον εαυτό του, αλλά και να ξαναβρεί τη χαμένη χαρά της ζωής. Κερασάκι στη θλιμμένη καθημερινότητά του, σε μία καθημερινότητα φτιαγμένη με υλικά εν πολλοίς τοξικά και δηλητηριώδη, η εμφάνιση της νεκρής γυναίκας του που αρνείται να αποχωρήσει οριστικά από τον μάταιο ετούτο κόσμο αν προηγουμένως το ζευγάρι δεν λύσει τις εκκρεμότητές του, αν τέλος πάντων δεν είναι η τελική λύση, το τέλος της, δική της απόφαση.

Με την υπογραφή του Νιλ Γκέιμαν

Το σίριαλ έχει ως σεναριογράφο τον συγγραφέα του πρωτοτύπου πολυβραβευμένου μυθιστορήματος στο οποίο βασίζεται, τον Νιλ Γκέιμαν –το βιβλίο στα ελληνικά κυκλοφορεί με τον τίτλο «Ο πόλεμος των Θεών» από τις εκδόσεις «Οξύ». Ιδού ένας από τους κύριους λόγους της επιτυχίας του: το σενάριο του Γκέιμαν είναι ένα διαμαντάκι της τηλεοπτικής μυθοπλασίας, με σκηνές γρήγορες, διαλόγους αριστοτεχνικούς, χαρακτήρες πολυεπίπεδους. Γεμάτο συμβολισμούς, ακόμη και αν κάποτε γίνεται χαοτικό (για να ενώσει όμως αμέσως μετά όλες τις σκόρπιες ψηφίδες και να αποδείξει πως τίποτα δεν είχε γίνει χωρίς λόγο), το «American gods» μέσα από τις ιστορίες των διόλου συνηθισμένων ηρώων του διηγείται την ιστορία της Αμερικής ή –για να ανοίξουμε ακόμη περισσότερο το θέμα, αφού η σειρά επιδέχεται πολλαπλές αναγνώσεις –την ιστορία του ανθρώπου που αγωνιά και αγωνίζεται.

Πώς το κάνει αυτό; Μπλέκοντας τους θρύλους των Ιρλανδών, των Βίκινγκς και τη σκανδιναβική μυθολογία (αλλά και τη μυθολογία των Ελλήνων και των Αιγυπτίων) με τη σύγχρονη πραγματικότητα του εμπορίου, της τεχνολογίας και των παντοδύναμων media, βάζοντας τους ζωντανούς να συμβιώνουν (από σχεδόν έως διόλου) αρμονικά με θεούς, ημίθεους, ξωτικά και ζόμπι, προσθέτοντας στη συνταγή σχόλια για τη δουλεία, τη συζυγική πίστη, την ειλικρινή αγάπη και αφοσίωση, τη φιλία, τη φιλοδοξία, τη θέση του ανθρώπου σε μια διαρκώς μεταβαλλόμενη κοινωνία που είναι γεμάτη παγίδες.

Ο Γκέιμαν και οι παραγωγοί της σειράς γίνονται συχνά προκλητικοί, και με αυτά που λένε και με τους τρόπους που χρησιμοποιούν για να τα πουν. Ιδιαίτερα συζητήθηκε μια από τις πιο τολμηρές γκέι σκηνές που έχουμε δει στην τηλεόραση με έναν πιστό μουσουλμάνο να συνευρίσκεται χωρίς ενδοιασμούς με έναν άνδρα αραβικής καταγωγής, ο οποίος δεν είναι ακριβώς άνθρωπος αλλά… τζίνι! Η πρόκληση χτύπησε κόκκινο στο όγδοο επεισόδιο όπου με αφορμή ένα γκαλά που δίνει η Θεά της Ανοιξης (την ερμηνεύει με νεύρο και χάρη που… σκοτώνει η σταρ του Μπρόντγουεϊ Κρίστεν Τσένογουιθ) ο Γκέιμαν αποδομεί με σατιρική διάθεση τον Χριστιανισμό παρουσιάζοντας πολλούς και διάφορους Χριστούς, έναν για κάθε γούστο. Αν και, τελικά, εκείνο που κυρίως αποδομεί με τόλμη και χιούμορ είναι η ίδια η φύση του ανθρώπου, που μπορεί να περιέχει την ίδια στιγμή το καλύτερο και το χειρότερο, το ομορφότερο και το ασχημότερο, το φως και το σκοτάδι.