Αλλαγές στη διαδικασία πιστοποίησης ελληνομάθειας αλλοδαπών

Αναδιαμορφώνεται η διαδικασία για την πιστοποίηση της γνώσης της ελληνικής γλώσσας και στοιχείων της ελληνικής ιστορίας και του ελληνικού πολιτισμού υπηκόων τρίτων χωρών, προκειμένου να αποκτήσουν το καθεστώς του επί μακρόν διαμένοντος. Σε σύγκριση με τα ως τώρα ισχύοντα, επέρχονται σημαντικές αλλαγές.

Μεταξύ άλλων, ορίζονται νέα κριτήρια για την ένταξη στο σώμα αξιολογητών/τριών, το οποίο συγκροτείται για την κάλυψη της εξεταστικής διαδικασίας. Δημιουργείται σύστημα μοριοδότησης και κατάταξης για τη συμμετοχή των αξιολογητών/τριών στις εξετάσεις και βάση δεδομένων για την εγγραφή των στοιχείων τους.

Παράλληλα όμως προβλέπεται ότι δεν θα δημοσιεύεται στη Διαύγεια και σε ΦΕΚ η συγκρότηση των μελών της Οργανωτικής Επιτροπής και της Επιτημονικής Επιτροπής των εξετάσεων, «για λόγους διασφάλισης του κύρους και του αδιάβλητου των εξετάσεων».

Όλα αυτά περιλαμβάνονται στην κοινή υπουργική απόφαση (Αρ. πρωτ. 75959/K1 -12.5.2016) για την «Πιστοποίηση της γνώσης της ελληνικής γλώσσας και στοιχείων της ελληνικής ιστορίας και του ελληνικού πολιτισμού υπηκόων τρίτων χωρών, προκειμένου να αποκτήσουν το καθεστώς του επί μακρόν διαμένοντος». Την υπογράφουν ο υπουργός Παιδείας, Ερευνας και Θρησκευμάτων κ. Νίκος Φίλης, ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών κ. Γιώργος Χουλιαράκης, ο αναπληρωτής υπουργός Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης κ. Ιωάννης Μουζάλας.

Με τις ρυθμίσεις της νέας απόφασης προκαλείται ετήσια δαπάνη συνολικού ύψους περίπου 123.400 ευρώ, η οποία επιβαρρύνει τον τακτικό προϋπολογισμό του ΥΠΠΕΘ. Αυτή η διαδικασία πιστοποίησης αφορά νόμιμα διαμένοντες αλλοδαπούς από τρίτες χώρες αλλά και αιτούντες ασύλου.

Σε σχέση με την προηγούμενη ΚΥΑ (64410/2015 – ΦΕΚ 728Β/29.4.2015), στη νέα εντοπίζονται διαφοροποιήσεις αναφορικά με τη συγκρότηση του σώματος αξιολογητών/τριών. Σύμφωνα με το άρθρο 6, προβλέπεται ότι οι αξιολογητές/τριες είναι «υποχρεωτικά πτυχιούχοι Ελληνικής Φιλολογίας ή τμημάτων Ιστορικού-Αρχαιολογικού ή Φιλοσοφικών και Κοινωνικών Σπουδών ή Φιλοσοφικών και Παιδαγωγικών Σπουδών (ΠΕ02) με εμπειρία στη διδασκαλία της ελληνικής ως δεύτερης ξένης γλώσσας». Πριν οριζόταν απλώς ότι οι αξιολογητές είναι πτυχιούχοι ελληνικής φιλολογίας ή ιστορικοί ή αρχαιολόγοι.

Παράλληλα, αλλάζει η διατύπωση για τον καθορισμό των επιπλέον προσόντων, με σαφή αναφορά σε μοριοδότηση.

Στη νέα ΚΥΑ προβλέπεται ότι «τα επί πλέον τυπικά και ουσιαστικά προσόντα, βάσει των οποίων μοριοδοτούνται οι αξιολογητές/τριες, ορίζονται στην πρόσκληση ενδιαφέροντος για τη δημιουργία του σώματος αξιολογητών. Το σύστημα της βάσης δεδομένων για την εγγραφή των στοιχείων των αξιολογητών/τριών θα επικαιροποιείται ανά τακτά χρονικά διαστήματα».

Ορίζεται ότι η Οργανωτική Επιτροπή των εξετάσεων, σε κάθε εξεταστική περίοδο, επιλέγει από το σώμα τον αριθμό των αξιολογητών/τριών και αναπληρωτών αξιολογητών/τριών, που θα συμμετάσχουν στις εξετάσεις, ανάλογα με τον αριθμό και τις ανάγκες των εξεταστικών κέντρων και με βάση:

α. την μοριοδότηση στον πίνακα κατάταξης και

β. την εντοπιότητα (ή τη διαμονή σε όμορες ή κοντινές περιοχές), λαμβάνοντας υπόψη κάθε φορά, τις ειδικές συνθήκες πρόσβασης στα εξεταστικά κέντρα.

Σε εξαιρετική περίπτωση πλήρους αδυναμίας μετάβασης των αξιολογητών/τριών, σε εξεταστικό κέντρο, η Οργανωτική Επιτροπή δύναται να επιλέγει αξιολογητές/τριες μεταξύ των καθηγητών δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης της περιοχής στην οποία βρίσκεται το εξεταστικό κέντρο.

Διαφοροποίηση παρατηρείται και στο Άρθρο 3 (Όργανα της Διαδικασίας Πιστοποίησης), καθώς υπήρξε μια αξιοσημείωτη προσθήκη. Ορίζεται, όπως πριν, ότι για την εφαρμογή της διαδικασίας πιστοποίησης συγκροτούνται, με απόφαση του γενικού γραμματέα Διά Βίου Μάθησης και Νέας Γενιάς, Επιστημονική Επιτροπή και Οργανωτική Επιτροπή των Εξετάσεων.

Όμως προστίθεται η εξής παράγραφος: «Η συγκρότηση των ως άνω επιτροπών δεν υπόκειται σε δημοσιοποίηση και ανάρτηση στο πρόγραμμα Διαύγεια, ούτε δημοσιεύεται σε ΦΕΚ, για λόγους διασφάλισης του κύρους και του αδιάβλητου των εξετάσεων».

Αξίζει να σημειωθεί ότι φορέας διεξαγωγής των εξετάσεων είναι η Γενική Γραμματεία Διά Βίου Μάθησης και Νέας Γενιάς του υπουργείου Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων. Κεντρικό ρόλο για την υλοποίηση των εξετάσεων έχει επταμελής Οργανωτική Επιτροπή (απαρτίζεται από στελέχη του υπουργείου Παιδείας και Εσωτερικών), η οποία αναλαμβάνει όλα τα ζητήματα οργανωτικής φύσεως. Με απόφαση του γενικού γραμματέα Διά Βίου Μάθησης και Νέας Γενιάς, που εκδίδεται ύστερα από πρόταση της Οργανωτικής Επιτροπής, καθορίζεται η ακριβής ημερομηνία των εξετάσεων, τα κέντρα υποβολής αιτήσεων και τα άτομα που στελεχώνουν το κάθε κέντρο, και προσκαλούνται οι ενδιαφερόμενοι για την υποβολή αιτήσεων.

Από την άλλη, την ευθύνη του καθορισμού της εξεταστέας ύλης και της σύνταξης των θεμάτων των γραπτών και προφορικών εξετάσεων έχει επιστημονική Επιτροπή Εξετάσεων η οποία είναι πενταμελής έως και εξαμελής. Αποτελείται από τρία ή τέσσερα μέλη ΔΕΠ, με ειδίκευση στη διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας ως δεύτερης, τα οποία υποδεικνύονται από το Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, ένα μέλος ΔΕΠ με ειδίκευση στην ιστορία και ένα στέλεχος της Γενικής Γραμματείας Διά Βίου Μάθησης και Νέας Γενιάς κάτοχο μεταπτυχιακού ή διδακτορικού διπλώματος.

Σημειώνεται ότι και τα μέλη της Οργανωτικής Επιτροπής και τα μέλη της Επιστημονικής Επιτροπής λαμβάνουν μηνιαία αμοιβή 300 ευρώ για τρεις μήνες ανά εξέταση.

Δεν επέρχονται αλλαγές στις προϋποθέσεις συμμετοχής – διαδικασία πιστοποίησης για την απόκτηση του καθεστώτος του επί μακρόν. Πάντως, αναφορικά με τους ενδιαφερόμενους να συμμετάσχουν στις εξετάσεις για πιστοποίηση, τώρα γίνεται σαφής αναφορά στους αιτούντες ασύλου (πριν δεν υπήρχε). Το άρθρο 2 (προϋποθέσεις συμμετοχής –διαδικασία πιστοποίησης) διαμορφώνεται ως εξής:

«1. Οι ενδιαφερόμενοι υπήκοοι τρίτων χωρών και οι αιτούντες ασύλου, προκειμένου να έχουν δυνατότητα συμμετοχής στη Διαδικασία Πιστοποίησης για την απόκτηση του καθεστώτος του επί μακρόν διαμένοντος, πρέπει α) να έχουν ηλικία τουλάχιστον 16 ετών, β) να διαμένουν νόμιμα στην Ελλάδα.

2. Η πιστοποίηση χορηγείται μετά από επιτυχή δοκιμασία στις ειδικές γραπτές και προφορικές εξετάσεις, που διενεργούνται σύμφωνα με τις διατάξεις της παρούσας».

Η εξέταση περιλαμβάνει πέντε μέρη και διεξάγεται σε τρεις φάσεις. Στην πρώτη φάση (πρώτο μέρος της εξέτασης) διεξάγεται γραπτή εξέταση με ερωτήσεις που αναφέρονται σε βασικά στοιχεία της ελληνικής ιστορίας και του ελληνικού πολιτισμού.

Στη δεύτερη φάση (δεύτερο, τρίτο και τέταρτο μέρος της εξέτασης) διεξάγεται εξέταση στις δεξιότητες

κατανόησης προφορικού και γραπτού λόγου και παραγωγής γραπτού λόγου.

Στην τρίτη φάση (πέμπτο μέρος της εξέτασης) εξετάζεται η δεξιότητα παραγωγής προφορικού λόγου. Οι υποψήφιοι/ες στο συγκεκριμένο επίπεδο πρέπει να μπορούν να εντοπίζουν συγκεκριμένες πληροφορίες σε απλά γραπτά κείμενα, όπως γράμματα, φυλλάδια και σύντομα άρθρα εφημερίδων που περιγράφουν γεγονότα, να διαθέτουν ένα βασικό λεξιλόγιο, να παράγουν γραπτά ή προφορικά απλές ιστορίες ή βιογραφίες. Επιπλέον πρέπει να γνωρίζουν τις σχετικές κοινωνικές συνήθειες και στοιχεία της ελληνικής ιστορίας και του ελληνικού πολιτισμού.