Το χάος απειλεί το Χονγκ Κονγκ

Τις τελευταίες εβδομάδες, οι μαζικές διαδηλώσεις διαμαρτυρίας στο Χονγκ Κονγκ έχουν γίνει σχεδόν ρουτίνα. Σε μεγάλο βαθμό οι διαδηλωτές είχαν αποφύγει να προκαλέσουν άμεσα το Κομμουνιστικό Κόμμα στο Πεκίνο, παρά το γεγονός ότι η τοπική κυβέρνηση από την πρώτη μέρα οχυρώθηκε πίσω από τις δυνάμεις του. Ομως στις 21 Ιουλίου τα πράγματα πήραν άλλη τροπή.

Το προγραμματισμένο κάλεσμα στους δρόμους αρχικά ακολούθησε το καθιερωμένο «τελετουργικό». Οι συμμετέχοντες έκαναν ειρηνική πορεία μέσα από το κέντρο της μεγαλούπολης, φώναζαν συνθήματα καταγγέλλοντας το νομοσχέδιο για την έκδοση υπόπτων στην ηπειρωτική χώρα. Οταν η πορεία έφθασε μπροστά στο «γραφείο διασύνδεσης», που είναι και η έδρα της τοπικής κυβέρνησης, πέταξαν αντικείμενα, αβγά και έγραψαν με μπογιές στους τοίχους «στον διάολο η Σινά», η Κίνα δηλαδή όπως την ονόμαζαν οι Ιάπωνες στη διάρκεια της ιαπωνικής κατοχής.

Οργισμένη απάντηση

Για το Πεκίνο δεν ήταν απλά ο βανδαλισμός ενός κτιρίου-συμβόλου. Ηταν ένα πλήγμα κατά της κινεζικής υπερηφάνειας. Η οργισμένη απάντηση από το Κομμουνιστικό Κόμμα δεν άργησε να έρθει. Με ανακοινωθέν στην επίσημη ιστοσελίδα του, ανέφερε ότι τα συνθήματα «προσβάλλουν τη χώρα και τους ανθρώπους της», κατηγορώντας τους διαδηλωτές ότι ξεπέρασαν τον σκοπό και τα όρια της ειρηνικής διαμαρτυρίας τους.

Το κείμενο ανέφερε επίσης ότι οι ταραχοποιοί αμφισβήτησαν σοβαρά την εξουσία της κεντρικής κυβέρνησης αλλά και το υπάρχον μοντέλο, δηλαδή «μία χώρα, δύο συστήματα», βάσει του οποίου κυβερνάται το Χονγκ Κονγκ από τότε που η Βρετανία μεταβίβασε την κυριαρχία του στην Κίνα το 1997.

Ηταν το σημείο-καμπή. Για πρώτη φορά έπειτα από δύο μήνες ταραχών, το Κομμουνιστικό Κόμμα που είχε τηρήσει σκοπίμως αποστάσεις έχοντας επιλέξει μια στρατηγική τακτικής υποχώρησης υπό τον φόβο ότι η κατάσταση θα βγει εκτός ελέγχου, αποφάσισε να παρέμβει. Λίγες ώρες αργότερα συνέβη κάτι το πρωτοφανές.

Επίθεση της μαφίας

Παρακρατικοί μασκοφόροι, οπλισμένοι με ρόπαλα από μπαμπού και λοστούς επιτέθηκαν αδιακρίτως εναντίον ενός τεράστιου πλήθους αντικυβερνητικών διαδηλωτών σε σταθμό του μετρό στη συνοικία Γουέν Λονγκ, κοντά στα σύνορα με την Κίνα. Η αστυνομία ήταν μυστηριωδώς απούσα και οι υπηρεσίες εκτάκτων αναγκών δεν απάντησαν στις 24.000 κλήσεις που δέχθηκαν από πολίτες που ζητούσαν βοήθεια. Οι τραυματίες έκαναν λόγο για τραμπουκική επίθεση από μέλη της κινεζικής μαφίας, γνωστές ως «Τριάδες».

Αναλυτές επισημαίνουν ότι το γεγονός πως η Κίνα μέχρι στιγμής δεν έχει αναμειχθεί εμπράκτως στην κρίση του Χονγκ Κονγκ και δεν επιθυμεί να στείλει τον Λαϊκό Απελευθερωτικό Στρατό στη μεγαλούπολη δεν σημαίνει ότι δεν θα το πράξει. Οι διαδηλωτές έχουν κλείσει ήδη επτά εβδομάδες στους δρόμους. Η πόλη που φημίζονταν για την ασφάλειά της, σήμερα βυθίζεται στο χάος. Το Χονγκ Κονγκ έχει μετατραπεί σε θέατρο πολιτικής ανυπακοής και αυτό έχει σαφή πολιτικό αντίκτυπο στο Πεκίνο.

Η κατάσταση έχει φθάσει στο απροχώρητο. Διάλογος δεν υφίσταται και η επίσημη αντίδραση της τοπικής κυβέρνησης είναι η καταστολή. Εικόνα για το πώς η κινεζική κυβέρνηση χειρίζεται τα θέματα της ημιαυτόνομης περιοχής δεν υπάρχει ελλείψει διαφάνειας, και έτσι το τι θα πράξει το Πεκίνο αποτελεί γρίφο. Ομως, όσο οι διαδηλωτές δεν φεύγουν από τους δρόμους τόσο οι φόβοι πως κάποια στιγμή θα υπάρξει σκληρή απάντηση μεγαλώνουν.

«Δεν ξέρω πού θα καταλήξει όλο αυτό» υποστηρίζει ο Φερνάντο Τσεούν, βουλευτής της αντιπολίτευσης στο Χονγκ Κονγκ, στο αμερικανικό πρακτορείο Bloomberg: «Η μόνη λύση είναι η παραίτηση της κυβέρνησης. Ειδάλλως θα οδεύουμε σε περισσότερους τραυματισμούς και πολύ φοβάμαι ακόμη και σε θανάτους».

Την ίδια ώρα οι διαδηλωτές έχουν πετύχει τεράστιο πλήγμα στην οικονομία της περιοχής. Σε ανάρτησή του σε blog ο υπουργός Οικονομικών του Χονγκ Κονγκ Πολ Τσαν ανέφερε ότι πολλές τοπικές μικρομεσαίες επιχειρήσεις έχουν υποστεί καθίζηση και πολλές άλλες στη σκιά των βίαιων επεισοδίων έχουν βάλει λουκέτο.

Μαριονέτα του Πεκίνου

Οι διαδηλωτές είναι πραγματικά οργισμένοι με τη στάση της επικεφαλής της κυβέρνησης του Χονγκ Κονγκ, Κάρι Λαμ. Παρά το γεγονός ότι χαρακτήρισε το επίμαχο νομοσχέδιο νεκρό, δεν έχει δεσμευτεί ότι δεν θα το επαναφέρει, ενώ έχει αρνηθεί να δώσει εξηγήσεις για το ποια σημεία του έχει αποσύρει. Επιπλέον, έχει τηρήσει μεροληπτική στάση έναντι των δυνάμεων ασφαλείας δίνοντάς τους τα εύσημα για το πώς έχουν αντιμετωπίσει την κατάσταση.

Η Λαμ επισκέφθηκε αστυνομικούς που τραυματίστηκαν κατά τις αναταραχές και νοσηλεύονταν στα νοσοκομεία, δεν επισκέφθηκε παρ’ όλα αυτά κανέναν πολίτη. Κατηγόρησε τους ταραξίες ότι «πλήγωσαν τα αισθήματα 1,4 δισεκατομμυρίων Κινέζων» και πως «έθεσαν σε δοκιμασία την κυριαρχία του Πεκίνου».

Η σκληρή και αμυντική της στάση φέρει τα σημάδια της πολιτικής κουλτούρας του Πεκίνου, λένε οι επικριτές της. Η ίδια έχει δηλώσει ότι δεν σχεδιάζει να εγκαταλείψει το πόστο της, αλλά ούτε και το Κομμουνιστικό Κόμμα φαίνεται πρόθυμο να τη θυσιάσει, τουλάχιστον όχι ακόμα.

Τα αιτήματα των διαδηλωτών

Οι διαδηλωτές ζητούν άμεση και οριστική απόσυρση του νομοσχεδίου για την έκδοση υπόπτων στην Κίνα, ζητούν να τους δοθεί το δικαίωμα να εκλέγουν τους ηγέτες τους, να αρχίσει ανεξάρτητη έρευνα για τη χρήση βίας από την αστυνομία, να χορηγηθεί αμνηστία σε όλους τους συλληφθέντες. Ζητούν περισσότερες ελευθερίες και καταγγέλλουν ότι η Κίνα επιδιώκει να επεκτείνει πλήρως τον έλεγχό της. Αυτό που ξεκίνησε ως μια διαδήλωση με αρχικό στόχο την παρεμπόδιση ψήφισης ενός νομοσχεδίου, έχει εξελιχθεί σε μια εξέγερση των πολιτών της ασιατικής μεγαλούπολης για μεγαλύτερη ανεξαρτησία από τον κινεζικό κλοιό.

Πολλοί διαδηλωτές έχουν αρχίσει να περιγράφουν τις κινητοποιήσεις τους ως μια πραγματική επανάσταση και σλόγκαν όπως «ελευθερώστε το Χονγκ Κονγκ» ή «αγωνιστείτε για το Χονγκ Κονγκ» ακούγονται ολοένα και περισσότερο στους δρόμους. Πολλοί βλέπουν πίσω από την κρίση μια ευρύτερη διαμάχη (η οποία έχει και παγκόσμιες διαστάσεις) ανάμεσα στις φιλελεύθερες αξίες και στην αυταρχική διακυβέρνηση.

Ανεξάρτητη έρευνα που διενήργησαν ακαδημαϊκοί του Πανεπιστημίου του Χονγκ Κονγκ διαπίστωσε ότι το 80% του πληθυσμού της πόλης υποστηρίζει ριζοσπαστικές, ακόμη και βίαιες ενέργειες εάν η κυβέρνηση συνεχίσει να μην ανταποκρίνεται στα αιτήματά τους. Μεταξύ των κυριότερων φυσικά… η παραίτηση της επικεφαλής της τοπικής κυβέρνησης.