Ο φόβος «ατυχήματος» κρίνει τον χρόνο εκλογών

Το πρόσφατο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών ήταν διαφωτιστικό. Οχι μόνο αν άκουγε και παρακολουθούσε κάποιος τις συζητήσεις, αλλά και για έναν ακόμα λόγο. Εκεί μπορούσε κανείς να καταλήξει σε ένα συμπέρασμα ως προς το κυρίαρχο ερώτημα που ετίθετο από τους περισσότερους: Πότε θα γίνουν εκλογές;

Από την ατμόσφαιρα και κάποια περιστατικά προέκυπτε μια γενική εντύπωση. Αυτή τη στιγμή και εδώ που έχει φτάσει η πολιτική διαδικασία, δεν έχει και τόση σημασία το πότε θα γίνουν εκλογές. Ελάχιστοι είναι εκείνοι που αγωνιούν πραγματικά, με εξαίρεση κάποιους επιχειρηματίες, οι οποίοι βλέπουν τη διαβρωτική επίδραση της εκκρεμότητας με τρόμο.

Είναι πλέον σαφές ότι το ερώτημα βασανίζει πρωτίστως και περισσότερο από όλους τον Αλέξη Τσίπρα, το επιτελείο του και τα μικρότερα κόμματα. Χαρακτηριστικό της ατμόσφαιρας ήταν ότι στο Φόρουμ ακόμα και ο ίδιος ο Πρωθυπουργός μίλησε την προηγούμενη Παρασκευή το βράδυ σε μια αίθουσα με πολλές κενές θέσεις, ενώ η πληρότητα στις παρεμβάσεις άλλων στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ ήταν οριακά απογοητευτική. Πολλοί κυβερνητικοί παράγοντες παρατήρησαν το φαινόμενο και βρέθηκαν μπροστά σε αυτή τη δυσάρεστη έκπληξη.

Οι αγορές και
ο «χρησμός» Μπαρόζο

Εμοιαζε σαν να μην αναμένει πλέον κανείς τίποτε από τον Πρωθυπουργό. Αυτό υπαινίσσονταν και έδειχναν με τον  έναν ή τον άλλο τρόπο διπλωμάτες, επιχειρηματίες, παράγοντες της αγοράς και πολιτικά στελέχη.

Οι περισσότερες εξελίξεις για το διάστημα των επόμενων μηνών μοιάζουν να έχουν προεξοφληθεί, ενώ χαρακτηριστική ήταν η παρέμβαση του Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο, λίγες ημέρες πριν από την έκδοση του 10ετούς ομολόγου. Οπως είπε, οι αγορές περιμένουν να κερδίσει τις εκλογές ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Πέραν της πολιτικής του προέλευσης ο κ. Μπαρόζο μιλούσε στο Φόρουμ με τη σημερινή του ιδιότητα, του μη εκτελεστικού προέδρου της Goldman Sachs. Πρόκειται για μία από τις μεγαλύτερες επενδυτικές τράπεζες παγκοσμίως, η οποία συμμετείχε ως ανάδοχος στην έκδοση του νέου ομολογιακού δανείου της Ελλάδας.

Η εκκρεμότητα της απόφασης ως προς την ημερομηνία των εκλογών φαίνεται πάντως ότι δεν θα διαρκέσει πολύ. Κατά τις υπάρχουσες πληροφορίες ο Πρωθυπουργός αναμένεται να λάβει τις σχετικές αποφάσεις μέσα στον Μάρτιο ή έως τις αρχές Απριλίου.

Το πότε και σε ποιο πολιτικό περιβάλλον θα στηθούν οι κάλπες θα κριθεί εν πολλοίς από τις δημοσκοπήσεις της τρέχουσας περιόδου και, κατά τα γνωστά, από τη διαφορά. Σύμφωνα πάντως με πληροφορίες, τα ευρήματα ακόμα και των μετρήσεων οι οποίες διεξάγονται με παραγγελία της κυβέρνησης είναι απογοητευτικά και μη αναστρέψιμα. Υπό αυτές τις προϋποθέσεις αυτή τη στιγμή ο κ. Τσίπρας είναι εγκλωβισμένος περισσότερο από ποτέ στο δίλημμα: Μάιος ή αργότερα;

Ανησυχία για
το καλοκαίρι

Πέραν των γνωστών απόψεων, οι οποίες οδηγούν στη μία ή στην άλλη απόφαση, την τελευταία περίοδο έχει αναδειχθεί στις αναζητήσεις των κυβερνητικών στελεχών ένα νέο στοιχείο. Ξεπερνά την επιχειρηματολογία, σύμφωνα με την οποία ο ΣΥΡΙΖΑ θα οδηγηθεί καταδικασμένος σε βαριά ήττα, εφόσον επιλεγεί να στηθούν οι κάλπες τον Οκτώβριο, έπειτα από μια σαρωτική κατά τα φαινόμενα ήττα στις δημοτικές και περιφερειακές και μια ανάλογη στις ευρωεκλογές.

Η μεγάλη ανησυχία αυτή τη στιγμή για την κυβέρνηση, στην προσπάθεια του κ. Τσίπρα να παρατείνει όσο περισσότερο μπορεί την παραμονή στην εξουσία, είναι η θερινή περίοδος. Μπορεί ορισμένοι (λίγοι) στον ΣΥΡΙΖΑ να ελπίζουν σε μια μερική ανάκαμψη ή να υποστηρίζουν την πάση θυσία εξάντληση της τετραετίας ακόμα και για λόγους εξασφάλισης του βουλευτικού συνταξιοδοτικού προνομίου, όμως το πρόβλημα για άλλους εντοπίζεται στον φόβο του απροόπτου.

Οπως λένε, έπειτα από μια ήττα στις εκλογές του Μαΐου η κυβέρνηση δεν θα μπορέσει να αντέξει ένα «νέο Μάτι» ή ακόμα και μια μικρότερης κλίμακας καταστροφή, είτε από πυρκαγιές είτε από κάτι άλλο.

Η ανησυχία αυτή ενισχύεται και από τα δεδομένα, τα οποία για ορισμένους είναι σαφή: έπειτα και από τις αυτοδιοικητικές εκλογές οι περισσότεροι από τους λίγους έστω εν ενεργεία δημάρχους ή περιφερειάρχες του ΣΥΡΙΖΑ θα είναι σε αποδρομή και οι διοικήσεις τους υπό αποχώρηση. Το «ατύχημα» ή μια έκτακτη ανάγκη σε αυτές τις συνθήκες αντιμετωπίζεται με τρόμο.

Υπό αυτούς τους όρους, στο Μέγαρο Μαξίμου αναζητείται πλέον το σενάριο βάσει του οποίου ο κ. Τσίπρας θα εγκαταλείψει τις διακηρύξεις του περί εξάντλησης της τετραετίας.

Κατά τα φαινόμενα, το βάρος της προσπάθειάς του σε αυτό το πλαίσιο θα πέσει στη διαδικασία διάβρωσης και εκλογικής αφαίμαξης του ΚΙΝΑΛ, η οποία πάντως μέχρις στιγμής δεν προχωρεί όπως την είχε σχεδιάσει. Θα κριθεί εν τέλει και θα καθορίσει τις αποφάσεις του Πρωθυπουργού, βάσει των δημοσκοπήσεων των αμέσως επόμενων εβδομάδων.

Η βαριά σκιά από Μάτι και το Σκοπιανό

Μια παράμετρος που ακυρώνει τις κυβερνητικές αναζητήσεις περί κατάλληλου χρόνου και αφορμής για εκλογές είναι η διαρκής υπενθύμιση της μεγάλης καταστροφής του περυσινού καλοκαιριού στο Μάτι, ειδικώς έπειτα από την απαγγελία κατηγοριών κατά κυβερνητικών και αυτοδιοικητικών στελεχών. Υπό αυτές τις συνθήκες η Ρένα Δούρου οδηγείται στις κάλπες κατηγορούμενη, με ό,τι αυτό συνεπάγεται και για τον ΣΥΡΙΖΑ ή την κυβέρνηση εν συνόλω.

Οσο το Μάτι δεν ξεχνιέται, συνεχείς και σοβαρές εμπλοκές παρουσιάζονται και στην απόπειρα να λησμονηθεί η Συμφωνία των Πρεσπών ή έστω να αμβλυνθούν οι αντιδράσεις προς αυτήν. Αποδεικνύεται όμως ότι το «διπλωματικό αριστούργημα» αυτό, κατά τον χαρακτηρισμό του Πρωθυπουργού, θα μείνει αξέχαστο σε μεγάλη μερίδα των πολιτών. Φαίνεται αυτό στις συνεχείς αντιδράσεις πολιτών κατά βουλευτών και υπουργών στη Βόρεια Ελλάδα, αλλά και στην αγωνία της κυβέρνησης, η οποία στο πεδίο της ασφάλειας έχει υιοθετήσει πλέον πρωτοφανείς πρακτικές παρακολούθησης και προληπτικής δράσης κατά «αντιφρονούντων», οι οποίες παραπέμπουν σε άλλες εποχές και καθεστώτα.

Στο πλαίσιο αυτό, ιδιαίτερος προβληματισμός αναπτύσσεται ως προς το ταξίδι του Πρωθυπουργού στα Σκόπια, το οποίο ο ίδιος προανήγγειλε από το βήμα του Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών. Ενα τέτοιο ταξίδι δεν συμπίπτει με την ούτως ή άλλως αβάσιμη προσδοκία να ξεχαστεί η συμφωνία. Και όσο πλησιάζουν οι εκλογές τόσο θα περιορίζονται οι πιθανότητες μετάβασης του Πρωθυπουργού στη Βόρεια Μακεδονία.