Ξέφρενο ράλι στις αγορές από τα μέτρα των $20 τρισ.

Ενώ σύμφωνα με εκτιμήσεις του ΔΝΤ, το άμεσο κόστος της πανδημίας θα ξεπεράσει τα 12 τρισ. δολ., την ώρα που οι παρεμβάσεις των κυβερνήσεων και των κεντρικών τραπεζών για την ανάκαμψη των οικονομιών προσεγγίζουν τα 20 τρισ. δολ., εκ των οποίων τα 6 τρισ. δολ. αφορούν νέο «τύπωμα χρήματος» μέσω των προγραμμάτων ποσοτικής χαλάρωσης (QE), οι μετοχές παγκοσμίως, σημειώνοντας ράλι από τα χαμηλά της 23ης Μαρτίου, κερδίζουν 23 τρισ. δολ. περίπου έναντι 12 δισ. ευρώ των ελληνικών μετοχών το ίδιο διάστημα.

Από τα 12 τρισ. δολάρια μέτρα που εκτιμώνται πως πήραν οι κυβερνήσεις για τη στήριξη των οικονομιών τους, τα μισά αφορούν πρόσθετες δημόσιες δαπάνες και απώλειες δημόσιων εσόδων, ενώ τα υπόλοιπα στήριξη της ρευστότητας με δάνεια, συμμετοχή στο μετοχικό κεφάλαιο επιχειρήσεων και εγγυήσεις, ενώ σε 7,9 τρισ. δολάρια υπολογίζονται τα νομισματικά κίνητρα, την ώρα που τον τελευταίο χρόνο έλαβαν χώρα και 134 μειώσεις επιτοκίων παγκοσμίως.

Ρευστότητα

Η ρευστότητα που προσέφερε η Fed φθάνει το 35% του ΑΕΠ των ΗΠΑ και της ΕΚΤ στο 15% του ΑΕΠ της ευρωζώνης, ενώ η θέσπιση των προγραμμάτων στήριξης εκ μέρους του Κογκρέσου ήταν ύψους 15% του ΑΕΠ αλλά και της δημοσιονομικής επέκτασης χωρών της ευρωζώνης περίπου το 30% του ΑΕΠ. Το ύψος των ισολογισμών τεσσάρων από τις κυριότερες Κεντρικές Τράπεζες (Fed, ΕΚΤ, BoJ, BoE) ανήλθε τον Μάιο στο ιστορικά υψηλό 47,2% ΑΕΠ από 17,7% ΑΕΠ το 2008.

Παρότι τα μέτρα στήριξης της οικονομικής δραστηριότητας είναι πρωτοφανή, η πιθανότητα λήψης πρόσθετων μέτρων είναι υψηλή, με τις κυριότερες Κεντρικές Τράπεζες να έχουν επικοινωνήσει την πρόθεσή τους να προβούν στις κατάλληλες ενέργειες, ενώ και η γενική διευθύντρια του ΔΝΤ ανέφερε ότι οι κυβερνήσεις παγκοσμίως, αν και έχουν ανακοινώσει δημοσιονομικά μέτρα στήριξης άνω των 10 τρισ., προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι επιπτώσεις της πανδημίας χρειάζονται περισσότερες δράσεις.

Τα ελλείμματα

Σε μέσα επίπεδα, τα δημοσιονομικά ελλείμματα αναμένεται να αυξηθούν κατά 10 ποσοστιαίες μονάδες ως προς το ΑΕΠ παγκοσμίως, ενώ το Δημόσιο Χρέος σύμφωνα με τη  Moody’s κατά 19 ποσοστιαίες μονάδες, σχεδόν σε διπλάσια επίπεδα σε σχέση με τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2009.

Σύμφωνα με το ΔΝΤ, το Δημόσιο Χρέος θα βρεθεί σε νέα ιστορικά υψηλά (101,5% το 2020 και 103,2% το 2021), την ώρα που οι απώλειες των θέσεων εργασίας πλήρους απασχόλησης θα ξεπεράσουν τα 300 εκατομμύρια, με την ύφεση να κυμαίνεται εφέτος στο 5,9%. Για τον ΟΟΣΑ πάλι σε περίπτωση που η επανεκκίνηση της οικονομικής δραστηριότητας δεν ανακοπεί από δεύτερο κύμα πανδημίας, η παγκόσμια ύφεση θα φθάσει στο 6% το 2020, με την ανάκαμψη του 2021 να φθάνει το 5,2%, ενώ στο σενάριο της εκ νέου έξαρσης της πανδημίας, η ύφεση θα είναι 7,6% για το 2020 και η ανάκαμψη 2,8% το 2021. Σε κάθε περίπτωση, η παγκόσμια οικονομία θα παρουσιάσει το τρέχον έτος τη μεγαλύτερη ύφεση από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Αν και μετά τα πρωτοφανή μέτρα στήριξης παρατηρούνται αρχικές ενδείξεις για ταχύτερη ανάκαμψη των κύριων οικονομιών, το γεγονός ότι από τα χαμηλά του Μαρτίου οι μετοχές παγκοσμίως σημείωσαν ένα από τα ισχυρότερα ράλι από το 1932 με κέρδη 40%, περίπου όσο και ο Γενικός Δείκτης του ΧΑ, προκαλεί εντύπωση στους αναλυτές. Οι επαγγελματίες διαχειριστές συνεχίζουν μάλιστα να τοποθετούνται στα χρηματιστήρια, παρά το γεγονός ότι οι μετοχικοί τίτλοι βρίσκονται σε υπεραγορασμένα επίπεδα.

Σε τελική ανάλυση, αναφέρουν, δύσκολα θα μπορούσαν να εξηγήσουν στους πελάτες τους τη μη συμμετοχή τους στο ισχυρότερο και ταχύτερο ράλι εδώ και πολλές γενιές.

Οπως προκύπτει από την τελευταία έρευνα της Bank of America Merrill Lynch μεταξύ 212 θεσμικών με υπό διαχείριση κεφάλαια 867 δισ. δολ., οι fund managers ακολουθώντας το γνωστό ρητό πως, σε αυτή την περίπτωση, όπως και σε τόσες άλλες, «δεν μπορείς να τα βάλεις με τη Fed», επανατοποθέτησαν μεγάλο μέρος των μετρητών τους, το οποίο είχε αυξηθεί στα υψηλότερα επίπεδα από την εποχή της 11ης Σεπτεμβρίου του 2001.

Εξάλλου, πέρα από τα μέτρα στήριξης των οικονομιών από τις κυβερνήσεις και τις κεντρικές τράπεζες, το ράλι ήταν απόρροια και του αποκαλούμενου short covering, των αγορών μετοχών από τις υποκείμενες αγορές ώστε να κλείσουν πτωτικές (short) θέσεις στις αγορές παραγώγων. Και ενώ τα hedge funds αύξησαν την έκθεσή τους στις μετοχές στο υψηλότερο επίπεδο από το 2018, το 78% των διαχειριστών στην έρευνα της Bank of America Merrill Lynch πιστεύει ότι οι χρηματιστηριακές αγορές είναι υπερτιμημένες, με το 53% να αποκαλεί την άνοδο ως «bear market rally».

Οι προοπτικές

Εξάλλου μόλις το 18% των διαχειριστών αναμένει ταχεία ανάκαμψη σε σχήμα «V», σε σύγκριση με το 64% που πιστεύουν ότι αυτή θα έχει σχήμα «U» (σταδιακή ανάκαμψη) ή «W» (διπλή ύφεση). Οι οικονομολόγοι των διεθνών τραπεζών θεωρούν πως μπορεί να υπάρχουν ενδείξεις για ταχεία ανάκαμψη, εν τούτοις η πορεία της καταναλωτικής και επιχειρηματικής εμπιστοσύνης θα καθορίσει αν με τις πρώτες δυσκολίες οι προοπτικές για ανάκαμψη σε σχήμα «V» θα μεταβληθούν σε σχήμα «U», κάτι που φαντάζει σήμερα και το πιο πιθανό. Για τους αναλυτές διεθνών τραπεζών, παρά τις προοπτικές μερικής διόρθωσης των τιμών, την πορεία των αγορών το επόμενο διάστημα θα καθορίσουν οι κινήσεις των ισχυρών κεντρικών τραπεζών, ένα δεύτερο κύμα κορωνοϊού, και φυσικά οι αμερικανικές εκλογές της 3ης Νοεμβρίου.

Οι εκλογές στις ΗΠΑ και ο εμπορικός πόλεμος
Αν και στις αμερικανικές εκλογές ισχυρό προβάδισμα φαίνεται να διατηρεί ο πρώην αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Joe Biden έναντι του συνυποψηφίου του και νυν προέδρου Donald Trump, το κύριο ερώτημα των αγορών που θα επηρεάσει και τη στάση τους την επόμενη ημέρα, αν τελικά εκλεγεί ο Biden, είναι το ποιον θα επιλέξει για αντιπρόεδρο. Αναλυτές της Goldman Sachs θεωρούν πάντως πως οι μετοχές δείχνουν πλέον υπερτιμημένες, με τους επενδυτές να υποτιμούν τις συνέπειες της πανδημίας. Καθώς για τους επόμενους 6-12 μήνες η πορεία των επιχειρηματικών κερδών θα είναι σημαντικά αρνητική, δεν αποκλείεται επανεξισορρόπηση των τιμών. Οι αγορές μετοχών πιθανόν να παγιδευτούν ανάμεσα στην αυξανόμενη αισιοδοξία, στη σταδιακή οικονομική σταθεροποίηση, στην αναζωπύρωση της εμπορικής διαμάχης μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας, στις προοπτικές των αμερικανικών εκλογών και στον κίνδυνο ενός ενδεχόμενου δεύτερου κύματος του ιού, αναφέρει και η Allianz Global Investors.