Yπερμεγέθη λουλούδια με γλυκά, θελκτικά χρώματα, τα οποία ωστόσο μοιάζουν έτοιμα να σε αρπάξουν και να σε καταβροχθίσουν. Πίνακες με επαναλαμβανόμενα μοτίβα και ζωηρά χρώματα, ένα infinity mirror room, από εκείνα που ο κόσμος κάνει ατελείωτες ουρές για να θαυμάσει και να βρεθεί στο instagrammable περιβάλλον τους για διψήφιο αριθμό δευτερολέπτων. Παρούσες και οι πασίγνωστες διάστικτες κολοκύθες, αλλά σε μια νέα εκδοχή τους, λες και παρουσιάζονται στο πλήρες ανάπτυγμά τους. Στην έκθεση με τίτλο «I Spend Each Day Embracing Flowers» (έως τις 21 Ιουλίου) στην γκαλερί David Ζwirner στη Νέα Υόρκη, «τη μεγαλύτερη έκθεσή της σε γκαλερί μέχρι σήμερα», όπως διαφημίζεται, η Γιαγιόι Κουσάμα, κατά πάσα πιθανότητα η πιο διάσημη εικαστικός αυτή τη στιγμή στον κόσμο, παρουσιάζει καινούργια δουλειά της – αν και στην ουσία πρόκειται για παραλλαγές της παλαιότερης. Ολα τριγύρω αλλάζουνε και όλα τα ίδια μένουν, που λέει και το γνωστό άσμα, όμως τα χεράκια της 93χρονης γιαπωνέζας εικαστικού με τα μεγάλα εκφραστικά μάτια, την εκκεντρική εμφάνιση και το συναρπαστικό life story εξακολουθούν να μας λύνουν και να μας δένουν.

Τα τρία γλυπτά λουλούδια, καθένα από τα οποία φέρει τον τίτλο «I Spend Each Day Embracing Flowers» (2023)
© Yayoi Kusama- David Zwirner- OTA Fine Arts-Victoria Miro

Εννοείται ότι ανά πάσα στιγμή πραγματοποιούνται στον κόσμο πολλές εκθέσεις αφιερωμένες στο πληθωρικό έργο της. Είτε στο Μουσείο Yayoi Kusama στο Τόκιο, όπου αυτή την περίοδο η έμφαση δίνεται στις ψυχεδελικές διαστάσεις της δουλειάς της («Yayoi Kusama’s Self-Obliteration/Psychedelic World», έως τις 18 Σεπτεμβρίου στο Σιντζούκου της ιαπωνικής πρωτεύουσας), ή στο Pérez Art Museum στο Μαϊάμι («Yayoi Kusama: Love is Calling», έως τις 11 Φεβρουαρίου 2024). Πρόσφατα ο φακός της δημοσιότητας εστίασε επάνω της χάρη στη μεγάλης κλίμακας συνεργασία της με τον οίκο Lοuis Vuitton, ενώ πρόσφατα ολοκληρώθηκε μια υπαίθρια παρουσίαση γλυπτών της στην Ντόχα του Κατάρ, η μεγαλύτερη του είδους της στην περιοχή του Κόλπου, αλλά και η έκθεση «Yayoi Kusama: 1945 to Now» στο Χονγκ Κονγκ, η μεγαλύτερη αναδρομική της που διοργανώθηκε ποτέ στην Ασία, εκτός της Ιαπωνίας, η οποία αναμένεται να ταξιδέψει και στο Μπιλμπάο από τις 27 Ιουνίου.

Η αποδομημένη κολοκύθα «Aspiring to Pumpkin’s Love, the Love in My Heart» (2023).
© Yayoi Kusama- David Zwirner- OTA Fine Arts-Victoria Miro

Κολοκύθες, άνθη και καθρέφτες

Η έκθεση στην David Zwirner στo Μανχάταν, η πρώτη ύστερα από 10 χρόνια, απλώνεται σε όλες τις «κυψέλες» της γκαλερί (στους αριθμούς 519, 525 και 533 της West 19th Street) και παίρνει τον τίτλο της από τα τρία μνημειώδη γλυπτά λουλουδιών που μοιάζουν να καταπίνουν τις αίθουσες όπου παρουσιάζονται. Η Κουσάμα έχει ονομάσει «I Spend Each Day Embracing Flowers» καθένα από αυτά δίχως να ψεύδεται, άλλωστε από όταν μεγάλωνε στο Ματσουμότο της Ιαπωνίας, αλλά και από τη δεκαετία του ’50, οπότε είχε ξεκινήσει την περιπέτειά της στην τέχνη και στην πρωτοποριακή σκηνή της Νέας Υόρκης, έχει δώσει με συνέπεια διαπιστευτήρια της αγάπης της για τα άνθη αλλά και για άλλα είδη του φυτικού βασιλείου γενικότερα. Οπως οι κολοκύθες, για παράδειγμα, επίσης κατοχυρωμένες ως ένα αναπόσπαστο στοιχείο του εικαστικού της κόσμου, οι οποίες πρωτοεμφανίστηκαν στο έργο της ήδη από την περίοδο των σπουδών της στο Πανεπιστήμιο Τεχνών της πόλης του Κιότο στα μέσα της δεκαετίας του ’40, μια οργανική φόρμα που απέκτησε κεντρικό χαρακτήρα στο ιδίωμά της από τη δεκαετία του ’80 και μετά, ιδίως από όταν έκανε την εμφάνισή του το γλυπτό «Pumpkin» (1994) στο νησί Ναοσίμα (ή αλλιώς το «Νησί της Τέχνης») στην Ιαπωνία. Στην παρούσα κυματοειδή εκδοχή τους φέρουν τίτλους-ονόματα που παραπέμπουν  στην πλατωνική αγάπη της Κουσάμα για τα προϊόντα της μάνας-γης: «Aspiring to Pumpkin’s Love» ή «The Love in My Heart».

Το Infinity Mirror Room «Dreaming of Earth’s Sphericity, I Would Offer My Love» (2023).
© Yayoi Kusama- David Zwirner- OTA Fine Arts-Victoria Miro

Οι δε πίνακες που παρουσιάζονται στο πλαίσιο της έκθεσης, 36 τον αριθμό, είναι κομμάτι της σειράς που τιτλοφορείται «Every Day I Pray for Love», η οποία πρωτοξεκίνησε το 2021, και ακολουθούν το πυκνογραμμένο ύφος της Κουσάμα με τα ζωντανά χρώματα καθώς εξερευνούν τα όρια ανάμεσα στην αφαίρεση και την αναπαραστατικότητα, ενώ αποτελούν αυτοβιογραφικά δείγματα μιας ζωής που δεν βιώθηκε ποτέ με συμβατικό τρόπο. «Ολη μου η ζωή είναι ζωγραφισμένη εδώ μέσα. Κάθε ημέρα, οποιαδήποτε ημέρα. Δεν θα σταματήσω ποτέ να αφιερώνω όλη μου τη ζωή στην αγάπη μου για το Σύμπαν» μεταφέρει η γκαλερί τα λόγια της Κουσάμα εν είδει μανιφέστου. «Τραγούδησα το πνεύμα της Κουσάμα κάθε ημέρα, μέρα με την ημέρα, ένα τραγούδι που βγαίνει από την καρδιά. Ω νέοι και νέες τού σήμερα, ας τραγουδήσουμε όλοι μαζί ένα τραγούδι βγαλμένο από την καρδιά του Σύμπαντος» αναγράφεται στην ιστοσελίδα της γκαλερί David Zwirner, το πιο πρόσφατο μήνυμα της ιδιοσυγκρασιακής δημιουργού προς τον κόσμο.

Το δε Infinity Mirror Room, η μεγάλη ατραξιόν στις εκθέσεις της Κουσάμα, που όμως εκείνη ξεκίνησε ήδη από το 1965, φέρει τον τίτλο «Dreaming of Earth’s Sphericity, I Would Offer My Love» (2023) και υποδέχεται τον θεατή σε ένα περιβάλλον γεµάτο ηµισφαιρικά παράθυρα-καθρέφτες και καθρέφτες που αντανακλούν τον κόσμο τριγύρω τους και δημιουργούν ένα παιχνίδι με το φυσικό και το τεχνητό φως, ενώ μοιάζουν να επεκτείνονται στο άπειρο. «Οταν ο κόσμος βλέπει την αντανάκλασή του να πολλαπλασιάζεται στο άπειρο αισθάνεται ότι δεν υπάρχει όριο στην ικανότητα του ανθρώπου να προβάλλει τον εαυτό του σε έναν χώρο που μοιάζει να μην τελειώνει πουθενά». Παρά τη λαμπερή δημοφιλία τους, στα έργα της διαγνωσμένης με ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή και παραισθήσεις καλλιτέχνιδας και μόνιμης τροφίμου ψυχιατρείου του Τόκιο, από τη δεκαετία του ’70, εξακολουθεί να διαφαίνεται ο ακροβατισμός ανάμεσα στην αναπαράσταση και την αφαίρεση, τη φωτεινότητα και το σκοτάδι, το φλερτ με τη ζωή αλλά και τον θάνατο, όπως και η γοητεία που ασκεί η ίδια στο κοινό της με κάθε της βήμα και κάθε εικαστικό «ποίημα».

Κεντρική φωτογραφία: Η εικαστικός και το έργο της σε ένα αδιαίρετο όλον. ©Yusuke Miyazaki