«Ο πόλεμος αποτελεί καταστροφή της ανθρώπινης αδελφοσύνης» απεφάνθη ο Πάπας Φραγκίσκος σε μήνυμά του για τον πόλεμο στη Μέση Ανατολή και εγώ κατάλαβα, επιτέλους, γιατί οι υποψήφιες στα καλλιστεία, από τη Μις Κόσμος μέχρι τη Μις Πελοπόννησος, δεν παραλείπουν ποτέ να εκφράζουν την ευχή τους για παγκόσμια ειρήνη. Μιλάμε για την ίδια αφέλεια, παρά την τεράστια απόσταση που χωρίζει τον Ποντίφικα από τις καλλονές που διαγωνίζονται στα καλλιστεία ως προς το επίπεδο.

Ποιος άνθρωπος που γνωρίζει στοιχειωδώς την ιστορία του είδους στο οποίο ανήκουμε μπορεί να μιλάει σοβαρά για την «ανθρώπινη αδελφοσύνη» ως κανονική κατάσταση του είδους μας και των κοινωνιών μας και για τον πόλεμο ως εκτροπή; Ούτε η Γκουίνεθ Πάλτροου δεν μπορεί να το πιστεύει αυτό. Να το εύχεται μπορεί ο καθένας και νομίζω ότι η πλειονότητα του είδους μας αυτό κάνει, αλλά να λες στα σοβαρά ότι η αδελφοσύνη είναι η φυσική κατάσταση του ανθρώπινου είδους είναι μέγιστη ανοησία.

Φυσικά, ο Πάπας δεν είναι ανόητος. Αν όμως η δουλειά του απαιτεί να λέει και καμιά ανοησία, τι θα κάνει; Θα την πει, επειδή αυτός είναι ο ρόλος του στις κοινωνίες της Δύσης. Επειδή, γενικότερα, αυτός είναι πλέον ο ρόλος της θρησκείας στις κοινωνίες αυτές: να καλύπτει την πνευματική, ενδεχομένως και ψυχολογική ανάγκη των ανθρώπων για κάτι ανώτερο από τα εγκόσμια, που περιλαμβάνει και αυτές τις σαχλές, αλλά ανθρώπινες σε τελευταία ανάλυση, ευχές για το ανέφικτο, π.χ. την παγκόσμια ειρήνη.

Ο Πάπας – και ό,τι αυτός αντιπροσωπεύει – αποστρέφεται τον πόλεμο, σε σημείο ώστε να υιοθετεί ίσες αποστάσεις από τις αντιμαχόμενες πλευρές, ακόμη και στην περίπτωση της Ουκρανίας. Το επανέλαβε μάλιστα και στη δήλωσή του για τη Γάζα. «Ο πόλεμος αποτελεί πάντα μια ήττα, αναφέρομαι και στην Ουκρανία» είπε, που σημαίνει ότι συνειδητά επιλέγει τις ίσες αποστάσεις. Ομως, ούτε στην πολιτική ανακατεύεται ούτε στον πόλεμο. Λέει αυτά που του υπαγορεύει ο ρόλος και όποιος θέλει τα ακούει.

Στέκομαι στο γεγονός, διότι φωτίζει ακριβώς τη διαφορά χριστιανισμού και Ισλάμ, ως προς τη διάσταση της κοινωνικής λειτουργίας τους, που ήταν το θέμα του σημειώματός μου της περασμένης Κυριακής. Οι κοινωνίες της Δύσης έχουν ξεπεράσει τις θρησκείες. Οι μουσουλμανικές όμως βρίσκονται ακόμη σε άλλη ιστορική περίοδο. Το ατυχές είναι ότι οι μεταξύ μας επαφές είναι αναπόφευκτες και, συνεπώς, οι τριβές βέβαιες…

ΣΥΝΕΒΗ

Πρωί της περασμένης Τρίτης, καλή μου φίλη, στενή, ταξιδεύει για Λονδίνο. Στη διπλανή της θέση στο αεροπλάνο κάθεται ψηλός, ευσταλής κύριος, ώριμης ηλικίας. Μόλις κάθεται η Λορέτα (το καλλιτεχνικό που συμφωνήσαμε με τη φίλη μου), εκείνος, χωρίς να της συστηθεί, αρχίζει να της μιλάει ασταμάτητα. Ο χειμαρρώδης λόγος του αφορά την πολιτική και βρίθει προσωπικών αντωνυμιών πάντα στο πρώτο πρόσωπο: «εγώ», «εμείς».

Επί ένα εικοσάλεπτο, η Λορέτα τον ακούει και αναρωτιέται η γυναίκα ποιος «εγώ» και ποιοι «εμείς», ώσπου δεν αντέχει και τον ρωτάει ευθέως: «Θυμίστε μου, ποιος είστε». Κατάπληκτος εκείνος της λέει: «Είμαι ο Τέρενς Κουίκ, κυρία μου». Η φίλη μου κάνει ένα χαρακτηριστικό «ααα», που παίζει μεταξύ ειρωνείας και θαυμασμού και το οποίο είναι ο τρόπος της να καθαρίζει (ας το πούμε έτσι κομψά…) εκείνους που δεν θέλει να προσβάλει.

Ατρωτος στις αποχρώσεις της ειρωνείας, ο Τέρενς συνέχισε τον διδακτικό μονόλογό του, πάντα στο ίδιο μοτίβο: εμείς που κάναμε αυτό, εγώ που έκανα το άλλο κ.ο.κ. Η Λορέτα είναι ευγενέστατος άνθρωπος, καταλαβαίνει όμως ότι ο διπλανός δεν έχει σκοπό να βάλει γλώσσα μέσα και, αν η ίδια δεν κάνει κάτι, αυτός θα το πάει με τον ίδιο ρυθμό μέχρι το Λονδίνο.

«Α! Δηλαδή ήσασταν πολιτικός;» τον ρωτάει. Ψελλίζει ένα «ναι» ο αποσβολωμένος Τέρενς και η Λορέτα τού καταφέρνει και το τελικό χτύπημα: «Με ποιο κόμμα ήσασταν;». Το ωραίο της υπόθεσης είναι ότι η φίλη μου δεν το έκανε για να σνομπάρει τον Τέρενς. Πραγματικά δεν ήξερε ποιος ήταν. Εννοείται ότι τον έμαθε πλέον και είναι έτοιμη, ώστε την επόμενη φορά να του ζητήσει να της αφηγηθεί με κάθε λεπτομέρεια το έπος του ως υφυπουργού Αποδήμου Ελληνισμού.

ΜΙΑ ΠΙΘΑΝΗ ΑΙΤΙΑ

Οι Ισραηλινοί πιέζονται από τους συμμάχους τους, που προσπαθούν μέσω τρίτων χωρών να απελευθερώσουν ομήρους με διπλή υπηκοότητα, αυτό το βλέπουμε όλοι. Υπάρχει όμως και κάτι άλλο που πρέπει να καθυστερεί (τουλάχιστον έως τη στιγμή που γράφονταν αυτές οι γραμμές) τη χερσαία επιχείρηση των Ισραηλινών στη Γάζα, την οποία όλος ο κόσμος περιμένει, ενώ συγχρόνως απεύχεται. Η Χαμάς εξαπάτησε άψογα τους Ισραηλινούς και πέτυχε εις βάρος τους ένα τρομερό χτύπημα, με σκοπό να παρασύρει τον στρατό του Ισραήλ μέσα στη Γάζα.

Αν αυτό που λέω ευσταθεί, τότε δεν είναι λογικό οι Ισραηλινοί να φοβούνται ότι η Χαμάς έχει προκαταλάβει τα σχέδια εισβολής και έχει προετοιμαστεί αναλόγως; Αν η Χαμάς ήταν μπροστά στο πρώτο μέρος του σχεδίου (την εισβολή στο Ισραήλ), γιατί να μην είναι και στο δεύτερο (την εισβολή του Ισραήλ στη Γάζα); Συνεπώς, πέραν των πολλών άλλων λόγων, οι Ισραηλινοί καθυστερούν επειδή αναθεωρούν σχέδια εισβολής, ενδεχομένως και τις μεθόδους, που είχαν αναπτύξει και επεξεργαστεί επί χρόνια ολόκληρα και τα οποία τώρα δεν εμπιστεύονται.

***

Του αξίζουν οι τιμές, το άγημα, οι πράσινοι μπερέδες, τα πάντα όλα! Ο Γιώργος Πατούλης, που αποσύρεται από τον δημόσιο βίο, υπήρξε ο τελευταίος εκπρόσωπος μιας εποχής και μιας πολιτικής περιόδου, που είχε ως σύμβολό της την αστακομακαρονάδα. Με την αισθητική που κόμισε στην πολιτική ο Γ. Πατούλης, της έδωσε καλλιτεχνική έκφραση