Ερευνητική ομάδα με επικεφαλής ειδικούς του Πανεπιστημίου Στάνφορντ ανέπτυξε δύο αντισώματα τα οποία μπορούν να «συνεργαστούν» και να εξουδετερώσουν όλες τις παραλλαγές του ιού SARS-CoV-2 ο οποίος ήταν ο «ένοχος» για την πανδημία της COVID-19. Η νέα προσέγγιση αναμένεται να συμβάλλει στην ανάπτυξη θεραπειών που θα είναι αποτελεσματικές παρά τη συνεχή εξέλιξη των ιών.
Αναποτελεσματικές οι περισσότερες αντισωματικές θεραπείες
Ο SARS-CoV-2 μεταλλάσσεται συνεχώς και καταφέρνει έτσι να συνεχίζει να μολύνει ανθρώπους – είναι τόσο καλός στο να μεταλλάσσεται ώστε σχεδόν όλες οι θεραπείες αντισωμάτων που αναπτύχθηκαν εναντίον του κατά τη διάρκεια της πανδημίας δεν είναι πλέον αποτελεσματικές.
Προς θεραπείες με μακροπρόθεσμη αποτελεσματικότητα
Τώρα οι ερευνητές από το Πανεπιστήμιο Ροκφέλερ, το Κέντρο για τον Καρκίνο Fred Hutchinson στο Σιατλ και το Ιατρικό Ινστιτούτο Howard Hughes με επικεφαλής τους συναδέλφους τους από το Στάνφορντ πιστεύουν ότι βρήκαν τον τρόπο ώστε να «στριμώξουν» τον συνεχώς μεταλλασσόμενο ιό και να αναπτύξουν θεραπείες εναντίον του που θα έχουν πιο μακροπρόθεσμη αποτελεσματικότητα, όπως ανέφεραν στο επιστημονικό περιοδικό «Science Translational Medicine».
Στην εικόνα παρουσιάζονται τα δύο αντισώματα που ανέπτυξαν οι ερευνητές για την εξουδετέρωση του ιού SARS-CoV-2. Ονομάζονται «COV2-biRN» και αποτελούν ένα ζεύγος που συνεργάζεται στενά για να κατατροπώσει τον ιό – για να το επιτύχει το κάθε μέλος του ζεύγους προσδένεται σε διαφορετική περιοχή του ιού.
Credit: Stanford University/Science Translational Medicine
Η «άγκυρα» και ο… συνεργάτης της
Η ομάδα ανακάλυψε μια μέθοδο η οποία αφορά χρήση δύο αντισωμάτων – το ένα λειτουργεί ως «άγκυρα» που προσδένεται σε μια περιοχή του ιού η οποία δεν μεταλλάσσεται συχνά ενώ το δεύτερο καταστέλλει την ικανότητα του ιού να μολύνει τα κύτταρα. Αυτό το «ζευγάρωμα» των αντισωμάτων φάνηκε σε πειράματα στο εργαστήριο να είναι αποτελεσματικό ενάντια τόσο στον αρχικό ιό που προκάλεσε την πανδημία της COVID-19 όσο και ενάντια σε όλες τις παραλλαγές του έως και την Ομικρον.
Ανθεκτικότητα στην εξέλιξη του ιού
«Απέναντι σε έναν συνεχώς μεταλλασσόμενο ιό δημιουργήσαμε μια νέα γενιά θεραπειών οι οποίες έχουν την ικανότητα να εμφανίζουν ανθεκτικότητα στην εξέλιξη του ιού – και αυτό αναμένεται να αποδειχθεί χρήσιμο για τα χρόνια που έρχονται σε ό,τι αφορά τη θεραπεία των ατόμων που μολύνονται με τον SARS-CoV-2» ανέφερε ο Κρίστοφερ Μπαρνς, κύριος συγγραφέας της μελέτης, επίκουρος καθηγητής Βιολογίας στη Σχολή Ανθρωπιστικών Σπουδών και Επιστημών του Πανεπιστημίου Στάνφορντ.
Με «όπλο» τη δωρεά αντισωμάτων
Η ερευνητική ομάδα με επικεφαλής τον καθηγητή Μπαρνς καθώς και τον πρώτο συγγραφέα της μελέτης Αντονις Ρούμπιο, υποψήφιο διδάκτορα στην Ιατρική Σχολή του Στάνφορντ, διεξήγαγε τη μελέτη της με χρήση αντισωμάτων που είχαν δωρισθεί από ασθενείς οι οποίοι είχαν αναρρώσει από COVID-19. Αναλύοντας πώς αυτά τα αντισώματα αλληλεπιδρούν με τον ιό οι επιστήμονες εντόπισαν ένα αντίσωμα το οποίο προσδενόταν σε μια περιοχή του ιού η οποία δεν μεταλλάσσεται συχνά.
O συνδυασμός που εξουδετερώνει τον ιό
Η συγκεκριμένη περιοχή (NTD) δεν είχε μέχρι σήμερα αποτελέσει σημείο ενδιαφέροντος καθώς δεν φαινόταν να έχει άμεση χρησιμότητα σε ό,τι αφορά την ανάπτυξη θεραπειών. Ωστόσο όταν ένα συγκεκριμένο αντίσωμα προσδενόταν σε αυτή την περιοχή παρέμενε «αγκιστρωμένο» στον ιό. Κάτι τέτοιο είναι πολύτιμο όταν σχεδιάζονται νέες θεραπείες οι οποίες επιτρέπουν σε έναν άλλο τύπο αντισώματος να προσδεθεί σε μια άλλη περιοχή του ιού, την περιοχή πρόσδεσης του υποδοχέα της πρωτεΐνης-ακίδας του (RBD) καθώς τελικά με αυτόν τον τρόπο ο ιός δεν μπορούσε να προσδεθεί στους υποδοχείς των ανθρώπινων κυττάρων.
Επιτυχημένα πειράματα στο εργαστήριο
Οι ερευνητές σχεδίασαν μια σειρά τέτοιων ζευγών αντισωμάτων που ονομάζονται CoV2-biRN και είδαν ότι, σε πειράματα στο εργαστήριο, τα αντισώματα αυτά είχαν υψηλή ικανότητα εξουδετέρωσης όλων των παραλλαγών του SARS-CoV-2 που είναι μέχρι στιγμής γνωστό ότι προκαλούν νόσο στον άνθρωπο. Τα αντισώματα φάνηκε επίσης να μειώνουν σημαντικά το ιικό φορτίο στους πνεύμονες ποντικών που είχαν εκτεθεί σε μια παραλλαγή της Ομικρον.
Και για άλλους ιούς
Παρότι απαιτούνται τώρα περαιτέρω έρευνες – συμπεριλαμβανομένων κλινικών δοκιμών – προτού αυτή η ανακάλυψη μεταφραστεί σε θεραπεία για τους ανθρώπους, η προσέγγιση φαίνεται πολλά υποσχόμενη και μάλιστα όχι μόνο για τον ιό της COVID-19 αλλά και για άλλους ιούς.
Επόμενο βήμα για τους ερευνητές είναι να σχεδιάσουν ζεύγη αντισωμάτων τα οποία θα είναι αποτελεσματικά ενάντια σε όλους τους κορωνοϊούς, μια μεγάλη οικογένεια που περιλαμβάνει εκτός από τον πανδημικό SARS-CoV-2, ιούς του κοινού κρυολογήματος αλλά και τον ιό που προκαλεί το σύνδρομο MERS (αναπνευστικό σύνδρομο της Μέσης Ανατολής). Η συγκεκριμένη προσέγγιση, σύμφωνα με τους συγγραφείς της μελέτης, θα μπορούσε να είναι επίσης αποτελεσματική ενάντια στη γρίπη και στον ιό HIV του ΑΙDS. «Οι ιοί εξελίσσονται διαρκώς ώστε να διατηρούν την ικανότητα να μολύνουν τους ανθρώπους. Για να τους αντιμετωπίσουμε πρέπει και τα αντισώματα που αναπτύσσουμε να εξελίσσονται επίσης προκειμένου να παραμένουν αποτελεσματικά» κατέληξε ο καθηγητής Μπαρνς.
