Αν υπάρχει μια Ελληνίδα υψίφωνος που έχει καταφέρει από τη μία να αγκαλιάσει την παράδοση της Κάλλας και από την άλλη να βαδίσει σε ένα δικό της αυτόφωτο μονοπάτι, αυτή είναι η Αλεξία Βουλγαρίδου. Για περισσότερο από 20 χρόνια σταθμοί της υπήρξαν οι μεγαλύτερες σκηνές του κόσμου. Αυτό το Σαββατοκύριακο θα εμφανιστεί σε μία ακόμα παράσταση ορόσημο, την όπερα «La Vestale» του Ιταλού συνθέτη Γκασπάρε Σποντίνι, η οποία θα παρουσιαστεί για πρώτη φορά στο ελληνικό κοινό στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης, σε συνεργασία με το Teatro Grattacielo της Νέας Υόρκης, στις 8, 9 και 10 Δεκεμβρίου (εισιτήρια εδώ).
Η όπερα αυτή πέρα από την ιδιαίτερη θέση που κατέχει στο είδος του μελοδράματος, αποτελεί και την επιλογή του ΟΜΜΘ για την κορύφωση των εκδηλώσεων με αφορμή τη συμπλήρωση των 100 ετών από τη γέννηση της Μαρίας Κάλλας. Δεν πρόκειται για μια τυχαία επιλογή, καθώς ο ρόλος της Τζούλια έχει ταυτιστεί με την Ελληνίδα Σοπράνο.
Η Αλεξία Βουλγαρίδου μίλησε στο Βήμα για τη δική της προσωπική διαδρομή, το εκτόπισμα της Κάλλας αλλά και πώς η μητρότητα τής άνοιξε νέους δρόμους ως καλλιτέχνιδας.
Δεν είναι η πρώτη φορά που ερμηνεύετε ρόλο με τον όποιο έχει ταυτιστεί η Κάλλας. Είναι κάτι που σίγουρα περνάει από το μυαλό σας. Δημιουργεί ιδιαιτερότητες;
Έχω τραγουδήσει ρόλους που έχει ερμηνεύσει η Μαρία Κάλλας, όπως «La Traviata», «Tosca», «Anna Bolena». Την περίοδο των σπουδών μου προσπαθούσα να την ακολουθήσω και να την έχω σαν οδηγό. Ωστόσο, με το πέρασμα των χρόνων και την εμπειρία κατάλαβα ότι αυτό είναι αδύνατο. Δεν υπάρχει μέτρο τόσο μεγάλο για να μετρήσουμε την ιδιαιτερότητα αυτής της ασύγκριτης μορφής. Ένα φαινόμενο χωρίς παρόμοιο του!
Και αυτό που μόλις περιγράψατε πώς επηρέασε τον τρόπο που προσεγγίστε την «La Vestale»;
Όπως και στους άλλους ρόλους έτσι και στην «La Vestale» ήξερα ότι πρέπει να βρω τον ρόλο στα δικά μου μέτρα στην δική μου φωνή την δική μου κίνηση. Η συγκίνηση να ερμηνεύω αυτόν τον ρόλο παραμένει και είναι τιμή μου αλλά δεν με βγάζει από τα δικά μου ίχνη. Είναι ένας φόρος τιμής αλλά με την προσωπική μου ταυτότητα. Εννοώ ότι δεν μπορείς να συναγωνιστείς το ασυναγώνιστο, απλώς δίνεις καινούργια στίγματα τιμώντας αυτή την μεγάλη και μοναδική ιέρεια της όπερας.
Φωτογραφία από την παράσταση «La Vestale» που θα παρουσιαστεί στο ΟΜΜΘ.
Η La Vestale πραγματεύεται τις αντίρροπες δυναμικές που αναπτύσσονται ανάμεσα στα φύλα, τη σεξουαλικότητα, τη θρησκευτική και την πολιτική εξουσία. Είναι ωστόσο ένα έργο επίκαιρο;
Ναι φυσικά και είναι. Απλά σήμερα φοράμε άλλα «κοστούμια». Οι ανισορροπίες ανάμεσα στα φύλα, τη σεξουαλικότητα, τις δυναμικές μέσα και έξω από την οικογένεια και, φυσικά, τις εξουσίες υπάρχει και θα υπάρχει. Ζούμε στο 2023 και ακόμη γυναίκες κακοποιούνται, δολοφονούνται
Ακόμη επικρατεί ο πόλεμος, η μάχη για την εξουσία, η θρησκοληψία. Μπορεί βέβαια τα πράγματα να έχουν βελτιωθεί αλλά δεν έχουν εξαλειφθεί και συχνά κάνουμε βήματα προς τα πίσω και όχι προς τα μπροστά.
Στο πλαίσιο όλων των εκδηλώσεων για το επετειακό έτος από τη γέννηση της Κάλλας, παρατηρήθηκε μια έντονη αναζωπύρωση του ενδιαφέροντος για την κορυφαία υψίφωνο. Για δεκαετίες αποτέλεσε ένα καθολικό σύμβολο. Τι ήταν αυτό που διέθετε και κατάφερνε να συγκινεί πέρα και έξω από τα όρια της όπερας;
Ναι πραγματικά, όλη η υφήλιος γιορτάζει και τιμά με πολυάριθμες εκδηλώσεις την Κάλλας. Απλά ήταν μοναδική από όλες τις απόψεις. Η χροιά της φωνής, ο τρόπος που χειριζόταν τα ηχεία της, ο τρόπος που ερμήνευε δεν ήταν απλά τραγούδι. Ήταν κατάθεση ψυχής. Η κάθε της κίνηση η κάθε λέξη η κάθε νότα, έγραφαν ιστορία. Δεν ήταν η τελειότητα του ήχου αλλά η ιδιαιτερότητα και η μάχη που έδινε να δώσει ζωή και ουσία σε κάθε νότα. Απλά ανεπανάληπτη!
Φωτογραφία από την παράσταση «La Vestale» που θα παρουσιαστεί στο ΟΜΜΘ.
Πώς μια υψίφωνος μελετά και σπουδάζει την Κάλλας; Αλλάζει η προσέγγιση με τα χρόνια και την εμπειρία; Με ποιον τρόπο;
Ναι φυσικά! Στην αρχή όλες θέλουμε να είμαστε η Κάλλας. Όσο ωριμάζει κανείς όμως, αναγνωρίζει ότι πραγματικά χρησιμοποιούσε ηχεία που ήταν τόσο προσωπικά και όταν τα μιμηθείς απλά είσαι μια αποτυχημένη κόπια. Η Μαρία Κάλλας δεν είχε την άψογη τεχνική ούτε πάντα τον πιο υπέροχο αγγελικό ήχο! Δεν την ενδιέφερε πιστεύω καν αυτό! Ήθελε απλά να αποδώσει κάθε νότα όπως ένιωθε πως έπρεπε να εκτελεστεί. Ακόμη και αν μια νότα έβγαινε σκληρή ή πιο κοντή ήταν δευτερευούσης σημασίας. Αρκεί να έδινε τον πόνο, την χαρά, την αγωνία, που ένιωθε η φιγούρα που τραγουδούσε.
Τι είναι για εσάς η επιτυχία; Πώς τη βιώνετε;
Η επιτυχία για μένα είναι όταν δίνω τον καλύτερο εαυτό μου στις πρόβες και στην σκηνή. Κάθε φορά το καλύτερο διότι δεν είμαστε μηχανές. Είμαστε ένα ζωντανό όργανο που ζει με την ψυχή τις αρρώστιες μας, τους φόβους μας την κούραση μας. Και τώρα πια χαρά και επιτυχία είναι όταν γυρίζω και αγκαλιάζω τον Αλέξανδρό μου και τον υπέροχο σύζυγο μου που με στηρίζει όπως μπορεί.
Είναι μόνο η άγνοια που κάνει την όπερα δυσπρόσιτη σε μεγαλύτερα κοινά;
Ναι, η άγνοια και η έλλειψη παιδείας. Η όπερα δεν είναι είδος πολυτελείας όπως ακόμη πολλοί πιστεύουν. Είναι το ιδανικότερο πάντρεμα του ανθρώπινου ήχου με το δράμα την κίνηση. Περιέχει τα πάντα. Ό,τι μπορεί να αγγίξει και να απαλύνει μια ανθρώπινη ψυχή.
Φωτογραφία από την παράσταση «La Vestale» που θα παρουσιαστεί στο ΟΜΜΘ.
Θα ήθελα να μοιραστείτε τι νιώσατε εκείνες τις φορές που αντιληφθήκατε ότι η όπερα για εσάς έχει μια ιδιαίτερη λειτουργία και αποτελεί ένα παράθυρο που χαρίζει έναν ορίζοντα πολύ ευρύτερο από εκείνον που προσέφερε η πόλη σας, η Καβάλα; Τις θυμάστε καθόλου εκείνες τις στιγμές;
Θυμάμαι πάντα το κοριτσάκι που έτρεχε να κατέβει τα σκαλοπάτια και να φτάσει στο Ωδείο. Τη λαχτάρα να ακούσω, να μάθω, να πλαστώ μέσα στους ήχους. Ένιωσα πραγματικές φιλίες και συμπόνοια στον χώρο του ωδείου όπου όλοι αγαπούσαμε ένα πράγμα και μιλούσαμε την ίδια γλώσσα.
Ένας χώρος μαγικός που μας έκανε όλους ένα. Τα γέλια την ικανοποίηση μετά από τα πρώτα κοντσέρτα και φυσικά την επίγνωση ότι πρέπει να πετάξω αν θέλω να αγγίξω αυτό το όνειρο. Ήμουν από τους τυχερούς. Είχα πίσω μου μια οικογένεια που παρότι δεν ήξερε τον χώρο, με στήριξε. Πατέρα και μητέρα στυλοβάτες και δυο αδέλφια μεγάλους συμμάχους ακόμη και σήμερα!
Η Αλεξία Βουλγαρίδου
Τα τελευταία χρόνια σάς απευθύνουν την ερώτηση πώς συνδυάζετε την μητρότητα με την καριέρα; Νιώθετε παράξενα που πρέπει να απαντάτε εσείς σε τέτοιες ερωτήσεις και όχι οι άνδρες συνάδελφοί σας;
Για πάρα πολλά χρόνια, δεν είχα σκεφτεί ποτέ την οικογένεια. Πάντα έβαζα μπροστά εμένα τις επόμενες παραστάσεις μου. Έζησα πάνω από 20 χρόνια σε έναν ρυθμό φρενήρη! Σε ένα μήνα γύριζα 3 ηπείρους. Τον ρυθμό της μεγάλης καριέρας αυτής που σου δίνει τρομερές ικανοποιήσεις αλλά που σε κάνει να είσαι μόνος. Σχεδόν κανένας από εμάς, ίσως με ελαχιστότατες εξαιρέσεις, δεν κάνει αυτού του είδους την καριέρα χωρίς να θυσιάσει φιλίες οικογένεια γιορτές διακοπές. Συχνά, ειδικά μετά τον θάνατο του πατέρα μου, σκέφτηκα ότι δεν θα ήθελα να μην νιώσω την μητρότητα. Πάντα κοίταζα το πλάνο μου με την Σκάλα μέσα, το Covent Garden, την Ιαπωνία, το Σίδνεϋ και έλεγα να αναβάλω τη μητρότητα για αργότερα. Αυτό το αργότερα δεν ερχόταν ποτέ. Τράβηξα το φρένο στην ακριβώς κατάλληλη στιγμή. Οι γυναίκες συνάδελφοι έχουμε και πάλι μεγαλύτερο πρόβλημα μετά από την μητρότητα. Ένας τραγουδιστής, συνεχίζει την καριέρα του την επόμενη μέρα που έγινε πατέρας αν θέλει, εμείς όμως όχι! Αλλάζει το σώμα μας η ψυχή μας προς το καλύτερο!
Πώς σας επηρέασε δηλαδή ως καλλιτέχνιδα;
Έχω ένα υπέροχο αγοράκι. Είναι η αρχή και το τέλος της μέρας μου. Το φως μου και με έκανε να είμαι ακόμη πιο άρτια πάνω στην σκηνή. Νιώθω στο έπακρο κάθε γυναικεία φιγούρα που ερμηνεύω. Με περισσότερη ωριμότητα και περισσότερο βάθος. Δεν έχω πια μέσα μου αυτή την υπερβολή της καριέρας, τη βλέπω από άλλο πρίσμα και αυτό, πιστέψτε με, είναι πολύ πιο εποικοδομητικό.
