Στο ταξίδι του στο Ισραήλ, τα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη και την Αίγυπτο, υπό την ιδιότητά του ως Πρωθυπουργός της Ισπανίας, η οποία ασκεί την εκ περιτροπής προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ και συνοδευόμενος από τον Αλεξάντερ Ντε Κρό, πρωθυπουργό του Βελγίου, της επόμενης χώρας που θα προεδρεύσει του Συμβουλίου, ο Πέδρο Σάντσεθ έκανε κάτι που λίγοι από τους ευρωπαίους ηγέτες που συναντήθηκαν με τον Μπενιαμίν Νετανιάχου από την αρχή του πολέμου έκαναν: Μίλησε με αντικειμενική ωμότητα για τους θανάτους χιλιάδων Παλαιστινίων αμάχων και την ανάγκη για άμεση πολιτική λύση.

Συγκεκριμένα, από τη Ράφα της Αιγύπτου, ο Σάντσεθ δήλωσε πως στηρίζει «το δικαίωμα του Ισραήλ να υπερασπιστεί τον εαυτό του, αλλά εντός των περιορισμών που επιβάλλει το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο. Και αυτό δεν συμβαίνει. Η δολοφονία αθώων πολιτών αδιακρίτως, συμπεριλαμβανομένων χιλιάδων παιδιών, είναι εντελώς απαράδεκτη. Η βία θα οδηγήσει μόνο σε περισσότερη βία», ενώ έκανε λόγο ακόμη και για μονομερή αναγνώριση του Παλαιστινιακού Κράτους, ακόμη και αν η υπόλοιπη Ε.Ε. δεν ακολουθήσει.

Οι δηλώσεις αυτές πυροδότησαν την Παρασκευή μία διπλωματική κρίση μεταξύ Ισραήλ και Ισπανίας, με τις ισραηλινές αρχές να θεωρούν ότι αυτές οι δηλώσεις «στηρίζουν την τρομοκρατία», μια αντίδραση που εξόργισε την ισπανική κυβέρνηση, με τους πρέσβεις των χωρών να καλούνται εκατέρωθεν.

Οι πολιτικοί λόγοι

Ο Πέδρο Σάντσεθ, από την αρχή του πολέμου έχει επανειλημμένα μιλήσει υπέρ των δικαιωμάτων των Παλαιστινίων και του μεγάλου αριθμού αμάχων που χάνουν τη ζωή τους στη Λωρίδα της Γάζας. Άλλωστε, μικρό διπλωματικό επεισόδιο μεταξύ των δύο χωρών είχε ξεσπάσει και πριν ένα μήνα, όταν υπουργός της κυβέρνησής του, έκανε λόγο για γενοκτονία στη Γάζα.

Επιπλέον, σε ομιλία του την περασμένη εβδομάδα, ο Σάντσεθ είχε υποσχεθεί ότι η «πρώτη δέσμευση» της νέας του κυβέρνησης για την εξωτερική πολιτική θα ήταν «να εργαστεί στην Ευρώπη και την Ισπανία για να αναγνωρίσει το παλαιστινιακό κράτος».

Ήταν λοιπόν αναμενόμενο πως το ταξίδι αυτό δεν θα ήταν μία τυπική επίσκεψη ενός ευρωπαίου ηγέτη.

Συγκεκριμένα, ο σοσιαλιστής Σάντσεθ, που πρόσφατα κατάφερε να εξασφαλίσει δεύτερη θητεία με έναν ακροαριστερό – ριζοσπαστικό συνασπισμό, βλέπει πώς η ακροδεξιά γύρω του σημειώνει εκλογικές νίκες -μόνο αυτή την εβδομάδα, η Αργεντινή και η Ολλανδία εξέλεξαν ακροδεξιούς ηγέτες.

Επιστρέφει λοιπόν τώρα στην Ισπανία, όπως εξηγεί η El Pais, με ένα σαφές μήνυμα: είναι ξεκάθαρος ότι το Ισραήλ είναι σύμμαχος και έκανε ό,τι ήταν απαραίτητο για να το αποδείξει—στήριξε το δικαίωμα του Ισραήλ να υπερασπιστεί τον εαυτό του, συναντήθηκε με τους πολιτικούς του ηγέτες και με συγγενείς ομήρων και πραγματοποίησε μια επίσκεψη στο κιμπούτς Beeri, επίκεντρο των επιθέσεων της Χαμάς.

Αλλά έδειξε και τις προθέσεις του «να ηγηθεί ενός προοδευτικού ρεύματος στην Ευρώπη, που απορρίπτει την πολιτική του Νετανιάχου για ολοκληρωτικό πόλεμο στη Γάζα», η οποία μέχρι τώρα έχει προκαλέσει περισσότερους από 14.000 νεκρούς, εκ των οποίων 5.000 παιδιά.

Επεσήμανε δε ότι η Ισπανία γνωρίζει, από την εμπειρία που έχει με την τρομοκρατική οργάνωση ETA, ότι «η τρομοκρατία δεν μπορεί να εξαλειφθεί αποκλειστικά με τη βία», και προσπάθησε να πείσει τον ισραηλινό ηγέτη για την ανάγκη «αντικατάστασης της βίας με ελπίδα και ειρήνη».

Το ιστορικό πλαίσιο

Όπως εξηγεί το AFP, σε όλα αυτά παίζει ρόλο και το γεγονός πως η Ισπανία ήταν ιστορικά πιο κοντά στον αραβικό κόσμο και, ως εκ τούτου, προσπαθεί ενεργά να προωθήσει μια γραμμή ευνοϊκότερη για τις παλαιστινιακές φιλοδοξίες εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Συγκεκριμένα, σε συνέντευξή του στην El Pais, ο Ζοζέπ Μπορέλ, Ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ, είχε αναφέρει πως «σε αυτό το πολύ διχαστικό ζήτημα για την Ευρώπη, υπάρχουν χώρες που η θέση τους εξαρτάται πολύ από την ιστορία τους. Και λένε: όταν πρόκειται για το Ισραήλ, είναι σαν πρόκειται για εμάς τους ίδιους. Και μετά υπάρχουν άλλες χώρες, όπως η Ισπανία, που δεν έχουν την ίδια ιστορία και το αίσθημα ενοχής. Μάλλον το εντελώς αντίθετο. Μια πιο ξεκάθαρη συμπάθεια για τον αραβικό κόσμο».

Πάντως, αναφορικά με τις επιδιώξεις του Σάντσεθ, ο καθηγητής διεθνών σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Κομπλουτένσε της Μαδρίτης, Ισαΐας Μπαρενιάδα, εξηγεί στο AFP πως με μεγάλο μέρος της Ευρώπης να είναι σταθερά υπέρ του Ισραήλ, «θα είναι μια δύσκολη μάχη για τον ισπανό πρωθυπουργό».
«Είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς ότι η Ισπανία έχει την ικανότητα να αναπροσανατολίσει την ευρωπαϊκή θέση», αλλά «δείχνει ότι υπάρχουν διαφορετικές ευαισθησίες και πολυφωνία εντός της ΕΕ».